Μετά από 31 συνεχόμενες σεζόν στη Α’ Εθνική και μετέπειτα Superlague, η ομάδα της Ξάνθης βιώνει την πολύ άσχημη εμπειρία του υποβιβασμού, αποτελώντας από το 1989, όταν και ανέβηκε για πρώτη φορά, μια από τις πιο αναγνωρίσιμες ομάδες του πρωταθλήματος.
Μέσα σε αυτές τις τρεις δεκαετίες έπαιξαν σπουδαίοι ποδοσφαιριστές στην Ξάνθη, είτε ερχόμενοι με ήδη καλό όνομα είτε αναδείχθηκαν ώστε να αγωνιστούν σε μεγαλύτερη ομάδα.
Η σελίδα Κάθε Κυριακή επέλεξε 10 από τους σημαντικότερους ποδοσφαιριστές στην ιστορία της Ξάνθης στην πρώτη κατηγορία, με βάση τον αριθμό συμμετοχών, τη συνολική παρουσία αλλά και το όνομα που έκαναν, και τους παρουσιάζει με χρονολογική σειρά.
10. Μαρίνος Ουζουνίδης
Το 1989 έζησε την άνοδο μιας και ήταν παίκτης της Ξάνθης από το 1987. Πριν φύγει το 1992 για τον Παναθηναϊκό κατέγραψε 140 συμμετοχές σκοράροντας 16 τέρματα.
9. Νίκος Κωστένογλου
Άλλος ένας σπουδαίος αμυντικός που αναδείχθηκε από την ομάδα της Θράκης. Από το 1988 μέχρι το 1994, όταν και κατηφόρισε για την Αθήνα και την ΑΕΚ, συμπλήρωσε 131 συμμετοχές με 4 γκολ.
8. Marcelo Veridiano
Από τους κορυφαίους Βραζιλιάνους που έχουν αγωνιστεί στην χώρα μας. Ήρθε το 1989 και έγινε αμέσως ο πρωταγωνιστής της ομάδας. Η σεζόν 1992-93 είναι η καλύτερή του καθώς σκόραρε 24 γκολ, σημειώνοντας μάλιστα το πρώτο ιστορικό κουαρτέτο γκολ στην ιστορία της Α’ Εθνικής. Το 1996 αποχώρησε για την ΑΕΚ, έχοντας με τη φανέλα της Ξάνθης 75 γκολ σε 207 συμμετοχές.
7. Ζήσης Βρύζας
Το 1991 σε ηλικία 18 ετών άρχισε να αγωνίζεται στη Skoda. Μέχρι τη σεζόν 1995-96 είχε μέσο όρο 5 γκολ την χρονιά, τότε ήταν που έκανε την υπέρβαση εντυπωσιάζοντας με 12 γκολ και κερδίζοντας μεταγραφή στον ΠΑΟΚ. Κατέγραψε συνολικά 31 γκολ σε 122 συμμετοχές.
6. Άκης Ζήκος
Ένας από τους κορυφαίους Έλληνες αμυντικούς μέσους που αν και ξεκίνησε στον Α.Σ. Παπάγου, μιας και ήταν Αθηναίος, ξεκίνησε την καριέρα του στην Ξάνθη. Το 1998 επέστρεψε στην Αθήνα για λογαριασμό της ΑΕΚ, έχοντας μέχρι τότε 114 συμμετοχές και 4 γκολ.
5. Luciano de Souza
Ο Βραζιλιάνος είχε τρεις θητείες στην Ξάνθη: 1995-98, 2004-06 και 2009-10. Με σήμα κατατεθέν τις απευθείας εκτελέσεις φάουλ, ο Luciano σκόραρε 11 φορές με αυτόν τον τρόπο από τα συνολικά 40 του γκολ σε 113 συμμετοχές.
4. Βασίλης Τοροσίδης
Ξεκίνησε από την Ξάνθη, έδειξε από τα νιάτα του τις ικανότητές, του τόσο ως δεξί μπακ όσο και ως αμυντικό χαφ όποτε χρειάστηκε. Από το 2002 έως το 2006 στους Ακρίτες με εμφανίσεις που ήταν αρκετές για να ‘σφαχτούν’ για την πάρτη του ΑΕΚ και Ολυμπιακός. Τελικά κέρδισαν πρώτα ο Ολυμπιακός και μετά η Ρόμα, η οποία βρήκε για μία πενταετία το δικό της δεξί μπακ.
3. Σταύρος Λαμπριάκος
Αν και η ομάδα του ήταν ο Άρης και πέρασε και μια εξαετία στον Απόλλωνα Αθηνών, ο Λαμπριάκος αποτελεί αναμφίβολα θρύλο στην Ξάνθη. Αγωνιζόμενος είτε σαν επιθετικός είτε μερικές φορές σαν στόπερ, έζησε μια πολύ καλή περίοδο της ομάδας (2001-09), φτάνοντας τις 167 συμμετοχές με 32 γκολ.
2. Diego Quintana
Ο ύψους 1.62 Αργεντινός μέσος είναι ένας από τους πιο τίμιους ποδοσφαιριστές της Λατινικής Αμερικής που έχουν αγωνιστεί στο ελληνικό πρωτάθλημα. Με ένα πολύ δυνατό βιογραφικό, καθώς αγωνιζόταν στην Newell’s και το 1997 είχε κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο Νέων με την Αργεντινή σκοράροντας μάλιστα στον τελικό, ήρθε το 2005 στην Ξάνθη σε ηλικία 27 ετών, η οποία ήταν και η τελευταία του ομάδα. Μετά από έξι χρόνια αποσύρθηκε έχοντας 137 συμμετοχές και 7 γκολ.
1. Πέτρος Μάνταλος
Ίσως ο τελευταίος πολύ σημαντικός παίκτης που έχει αναδείξει η Ξάνθη. Προερχόμενος από τις ακαδημίες της ομάδας, έκανε το ντεμπούτο του το 2010 στα 19 του αλλά άρχισε να αγωνίζεται σαν βασικός από το 2011. Σε τρεις γεμάτες σεζόν σημείωσε 12 γκολ και 8 ασίστ σε 81 συμμετοχές. Το 2014 πήρε μεταγραφή στην ΑΕΚ.
