Πογκρόμ ενάντια στους ανάπηρους πολέμου, πρωτοπόρους της λεφτεριάς!

Τη νύχτα της 30ής Νοεμβρίου 1943 συντελέστηκε ένα από τα πιο στυγερά εγκλήματα στην περίοδο της Κατοχής. Βαρύς ο φόρος αίματος που πλήρωσαν οι ανάπηροι πολέμου εξαιτίας της συμμετοχής του στην ΕΑΜική αντίσταση.

Πιο συγκεκριμένα, το Πογκρόμ κατά των αναπήρων έλαβε χώρα τη νύχτα της 30ής Νοεμβρίου 1943, στην Αθήνα από τα τάγματα ασφαλείας, που ήταν συνεργάτες των ναζιστικών κατοχικών δυνάμεων.

Τα τάγματα ασφαλείας περικύκλωσαν με καμιόνια τα δεκαεννιά νοσοκομεία της Αθήνας και ξέσπασαν πάνω στους ανάπηρους του πολέμου και τους συνέλαβαν βίαια.

Πολλοί από τους ανάπηρους πέθαναν είτε κατά τη μεταφορά τους είτε μέσα στις φυλακές γιατί τα μη επουλωμένα τραύματά τους αιμορραγούσαν. Στοιβάχτηκαν χωρίς τις πατερίτσες τους ή τα ξύλινα προσθετικά μέλη, στα καμιόνια και οδηγήθηκαν στα στρατόπεδα Χατζηκώστα και Χαϊδαρίου.

Από τα ξημερώματα κιόλας και τις επόμενες 10 μέρες εκτελούνται 283 άτομα , ήρωες της ΕΑΜικής Αντίστασης.

Το χρονικό

Μετά τη συνθηκολόγηση του ελληνικού στρατού, οι ανάπηροι πολέμου (περίπου 15.000) συγκεντρώθηκαν κυρίως στα νοσοκομεία της Αθήνας, σε μακροχρόνια νοσοκομειακή περίθαλψη λόγω των τραυμάτων και της αναπηρίας τους. Αρχίζουν να οργανώνουν την ζωή τους μέσα στα νοσοκομεία συστήνοντας επιτροπές που διεκδικούσαν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, με διαρκείς αγώνες και με κατακτήσεις, όπως διαχείριση συσσιτίου και φαρμάκων, αυτοσχέδια σχολεία για όσους είχαν διακόψει ή δεν είχαν καθόλου μόρφωση κλπ, όπως δημοσιεύει η katiousa.gr.

Βρέθηκαν αμέσως στην πρώτη γραμμή του αγώνα της επιβίωσης του λαού, οργανώθηκαν στο ΕΑΜ και συμμετείχαν πρώτοι και ενεργά σε όλες τις λαϊκές κινητοποιήσεις του λαού της Αθήνας, στις απεργίες και τις διαδηλώσεις, όπου πάντα προπορεύονταν οι ανάπηροι κι οι τραυματίες του αλβανικού πολέμου με τα αναπηρικά τους αμαξίδια, τις πατερίτσες ή τα μπαστούνια τους, τους επιδέσμους στα κεφάλια τους και τις νοσοκόμες τους δίπλα να σπρώχνουν τα αμαξίδια ή να οδηγούν τους τυφλούς.

Στις 3 Μάρτη 1943 πήραν μέρος στον παλλαϊκό ξεσηκωμό για τη ματαίωση της πολιτικής επιστράτευσης. Πλήρωσαν ακριβό τίμημα 46 νεκρούς.

Στις 25 Μάρτη του 1943, στην διαδήλωση για το λαϊκό ξεσηκωμό του 1821, στις συγκρούσεις με τις κατοχικές δυνάμεις, πάλι αφήνουν πολλούς νεκρούς.

Τα ίδια και με τη γενική απεργία και διαδήλωση της 22 Ιούλη 1943 ενάντια στην προοπτική επέκτασης της βουλγαρικής κατοχής στο μεγαλύτερο τμήμα της Κεντρικής Μακεδονίας. Μπροστάρηδες πάλι οι ανάπηροι.

Με την συνθηκολόγηση της Ιταλίας το Σεπτέμβρη του 1943, οι ανάπηροι συγκεντρώνουν πολλά όπλα από τα στρατόπεδα των Ιταλών που βρίσκονται κοντά στα νοσοκομεία και τα διοχετεύουν στον ΕΛΑΣ.

Το γεγονός αυτό ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για την χιτλερική κυβέρνηση. Πρώτα επιχείρησαν να μαζέψουν όλους τους ανάπηρους στα Μέθανα, δήθεν για λουτροθεραπεία. Αλλά οι ανάπηροι ματαίωσαν την πονηρή αυτή «λύση». Στις κατοχικές αρχές έμενε πια μόνο μία λύση.

Η «πρώτη γεύση» του θανατικού ήταν στις 27 Νοέμβρη 1943

Στις 27 του Νοέμβρη πιάνουν τους επικεφαλής των αναπηρικών οργανώσεων Γονατά (με γενική παράλυση) και Τζαμουράνη (με κομμένα και τα δυο του πόδια), μαζί με άλλους 17 ανάπηρους αγωνιστές, ήρωες της Αλβανίας. Τους οδηγούν μπροστά στο «ελληνικό» εκτελεστικό απόσπασμα, των νεοντυμένων γερμανοτσολιάδων, που το διευθύνει ένας Γερμανός αξιωματικός. Επειδή όμως οι μελλοθάνατοι δεν είναι σε θέση να σταθούν όρθιοι, αφού τους είχαν καταστρέψει τις πατερίτσες και τους νάρθηκες, τους βάζουν πάνω σε καρέκλες, δεμένους με ζωστήρες. Πυρ και οι 19 ήρωες της Αλβανίας και της Αντίστασης είναι νεκροί. Αυτός ήταν ο πρόλογος.

Η μαύρη νύχτα της 29 προς 30 Νοέμβρη 1943

Γύρω στις 3 τα ξημερώματα, τα τάγματα ασφαλείας, υπό τον συνταγματάρχη I. Πλυτζανόπουλο, διοικητή των Ταγμάτων Ασφαλείας και με την επίβλεψη των Ες – Ες, έκαναν την επίθεσή τους ενάντια στα 19 νοσοκομεία που οι ανάπηροι τα είχαν μετατρέψει σε κάστρα της Εθνικής Αντίστασης. Πάνω από 1000 γερμανοτσολιάδες, με την προσωπική καθοδήγηση του Γκεσταπίτη Φον Στρόουπ περικύκλωσαν τα νοσοκομεία. Τα ξημερώματα, πυροβολώντας και ουρλιάζοντας όρμησαν μέσα. Χτυπούσαν στα κρεβάτια τους ανάπηρους, τις νοσοκόμες, τους γιατρούς. Έσυραν από τα κρεβάτια ανάπηρους με κομμένα χέρια ή πόδια, τυφλούς, παράλυτους, με ανοιχτές πληγές. Άρπαζαν από τα χέρια των νοσοκόμων ή των αναπήρων τα τεχνητά μέλη και τα έσπαζαν στο κεφάλι τους. Τους τράβηξαν γυμνούς χτυπώντας τους αλύπητα. Οι θάλαμοι μεταβλήθηκαν σε σφαγεία. Με κλωτσιές τους κατρακυλούσαν στο δρόμο. Τους άρπαζαν, τους φόρτωναν σε αυτοκίνητα και τους παρέδωσαν στους Γερμανούς, στις φυλακές Χαϊδαρίου και Χατζηκώστα. Πολλοί από τους ανάπηρους πέθαναν κατά τη μεταφορά τους. Άλλοι μέσα στις φυλακές γιατί τα μη επουλωμένα τραύματά τους αιμορραγούσαν. Τα ξημερώματα της ίδιας μέρας, εκτελούνται 283 αγωνιστές με αναπηρία. Επακολούθησε πρωτοφανής λεηλασία – πλιάτσικο, των νοσοκομείων. Μέσα σε λίγες ώρες τα νοσοκομεία ξεγυμνώθηκαν κυριολεκτικά.

Εκδήλωση προς τιμήν τους

Η Κίνηση Χειραφέτησης Αναπήρων «ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΑΝΟΧΗ» οργανώνει την εκδήλωση με τίτλο «Ανάπηροι. Οι πρωτοπόροι της Λεφτεριάς». Στόχος της εκδήλωσης είναι η ανάδειξη του αντιστασιακού αγώνα των αναπήρων πολέμου κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Η εκδήλωση γίνεται στην επέτειο του περίφημου μπλόκου των νοσοκομείων (30 Νοεμβρίου 1943) όπου τα ελληνικά Σώματα και Τάγματα Ασφαλείας συνέλαβαν περίπου 1.500 αναπήρους του αλβανικού μετώπου, λόγω της αντιστασιακής τους δράσης μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ. Επίσης στην εκδήλωση θα παρουσιαστεί ένα σημαντικό και άγνωστο τεκμήριο για την αντιστασιακή δράση των αναπήρων, το βιβλίο του Φρίξου Θεοφανίδη, Ανάπηροι. Οι πρωτοπόροι της λεφτεριάς, έκδοση του 1946.