Ως γυναικοκτονία ορίζονται οι δολοφονίες γυναικών και κοριτσιών εξαιτίας του φύλου τους, οι οποίες διαπράττονται ή γίνονται ανεκτές τόσο από ιδιώτες όσο και από δημόσιους φορείς. Ο όρος περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη δολοφονία γυναίκας ως αποτέλεσμα άσκησης βίας από ερωτικό σύντροφο, τον βασανισμό και τη δολοφονία γυναίκας ως αποτέλεσμα μισογυνισμού, τη δολοφονία γυναικών και κοριτσιών ως «εγκλήματα για λόγους τιμής» και λοιπές μορφές δολοφονίας, τη στοχευμένη δολοφονία γυναικών και κοριτσιών στο πλαίσιο ένοπλων συγκρούσεων, και περιπτώσεις γυναικοκτονίας οι οποίες συνδέονται με συμμορίες, το οργανωμένο έγκλημα, εμπόρους ναρκωτικών και την εμπορία γυναικών και κοριτσιών.
Στην Ελλάδα η υπόθεση της Καρολάιν ανοίγει τη συζήτηση για τον όρο γυναικοκτονία, ειδικά όταν τα ΜΜΕ αποφεύγουν στοχευμένα να χρησιμοποιήσουν τον όρο αυτό και πολλοί δημοσιολογούντες και πολιτικά πρόσωπα νιώθουν μια δυσανεξία με τη χρησιμοποίηση αυτής της λέξης. Και στη χώρα μας, αλλά και στο εξωτερικό, δεξιοί και ακροδεξιοί πολιτικοί αμφισβητούν την έννοια της γυναικοκτονίας ώστε να μετριάσουν την εγκληματική πράξη λόγω φύλου.
Το ζήτημα δεν είναι γλωσσικό, αλλά αντανακλά μια συντονισμένη προσπάθεια συγκάλυψης πατριαρχικών και στερεοτυπικών αντιλήψεων που διαπερνούν τις οικογενειακές και κοινωνικές σχέσεις.
Ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου, Δημήτρης Χριστόπουλος, έθεσε με εύστοχο τρόπο το ζήτημα της γυναικοκτονίας με πρόσφατη ανάρτησή του στο Facebook.
«Όταν άκουσα για πρώτη φορά πριν κάμποσα χρονια τον όρο “γυναικοκτονία” θα ομολογήσω πως μου φάνηκε κάπως βερμπαλισμός. Ανθρωποκτονία προβλέπει, έλεγα, το ποινικό δίκαιο, ας μείνουμε σε αυτό. Όμως, ο λόγος δεν είναι κανόνες δικαίου, είναι προτάσεις που σημαίνουν πράγματα, αξίες και απαξίες, αισθήματα και νοήματα.
Εδώ και κάμποσο καιρό θεωρώ όχι απλώς σωστό αλλά επιβεβλημένο τον όρο αυτό. Καταρχήν, είναι στατιστικά δόκιμος. Σε μια πατριαρχική κοινωνία όπου η βία σε βάρος των γυναικών είναι ο κανόνας και η βία γυναικών η εξαίρεση, έχει σημασία να μην κρυβόμαστε πίσω από λέξεις που στη γενικότητά τους συσκοτίζουν τους ειδικούς όρους τέλεσης κάποιων εγκλημάτων.
Όπως λοιπόν, στο δίκαιο αναγνωρίζουμε το ρατσιστικό έγκλημα ως βαρύτερο, όπως αναγνωρίζουμε ελαφρυντικά σε κάποια εγκλήματα λόγω συγκεκριμένων περιστάσεων, έτσι έχει σημασία να φωνάζουμε τον όρο “γυναικοκτονία”, κι ας είναι, από πλευράς νομικής αντιμετώπισης, ανθρωποκτονία.
Όσο περισσότερο η λέξη “γυναικοκτονία” ακούγεται, τόσο λιγότερες γυναικοκτονίες θα έχουμε. “Η γυναίκα είναι ο νεγρος του κόσμου” τραγούδησε ο John Lennon. Think about it”».
Έχει φτάσει εδώ και η καιρό η ώρα για να συζητηθεί το θέμα, να δοθούν απαντήσεις και να κερδηθεί μια μεγάλη κοινωνική μάχη. Η έμφυλη ανισότητα και βία ενισχύονται καθημερινά και η Πολιτεία πρέπει να λάβει στοχευμένα μέτρα για την καταπολέμησή τους.
