Μετά το αποτέλεσμα των εκλογών της 3ης Νοεμβρίου και τη νίκη του Τζο Μπαίντεν, η κεντρώα και συντηρητική πτέρυγα των Δημοκρατικών άρχισε να ασκεί κριτική στην Αλεξάνδρα Οκάσιο-Κορτέζ και την Αριστερά για τις «ακραίες θέσεις» τους, ότι θα μπορούσαν να τους είχαν στοιχίσει τη νίκη. Αυτές τις «ακραίες θέσεις» η Οκάσιο υπερασπίζεται από την πρώτη μέρα που ξεκίνησε την πολιτική της σταδιοδρομία και είναι αυτές οι θέσεις που έφεραν νέους σε ηλικία πολίτες και ένα σημαντικό μέρος της εργατικής τάξης στην κάλπη για να στηρίξουν τον Μπάιντεν.
Του Δημήτρη Ραπίδη
Έπειτα από μια μακρά προεκλογική περίοδο, μέσα σε πρωτόγνωρες συνθήκες λόγω του κορονοϊου, το Δημοκρατικό Κόμμα κατάφερε να επικρατήσει στις εκλογές. Η σκόνη από τη νίκη δεν έχει ακόμη κάτσει λόγω της ακραίας επιμονής του Τραμπ να προκαλεί καθημερινά με αναρτήσεις του στο Τwitter, να μην σέβεται το αποτέλεσμα των εκλογών και να δυσκολεύει το πέρασμα στη μεταβατική περίοδο διακυβέρνησης, μέχρι το δίδυμο Μπάιντεν-Χάρις να αναλάβει επισήμως τα ηνία, στις 20 Ιανουαρίου του 2021.
Σε συνεδρίαση της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων του Κονγκρέσου, μαζί με την 22χρονη συνεργάτιδά της Κλόντια Μαρτσένα. 26 Ιουνίου 2019. Credit: Daniel Arnold / New Yorker.
Ωστόσο, εντός του Δημοκρατικού κόμματος, η Αλεξάνδρα Οκάσιο-Κορτέζ συγκεντρώνει τα πυρά της συντηρητικής πτέρυγας για τις θέσεις της πάνω σε μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα. Η αριστερή και προοδευτική πτέρυγα των Δημοκρατικών, που ενίσχυσε εκλογικά τις δυνάμεις της αυξάνοντας τον αριθμό των στελεχών και εκπροσώπων της στο Κονγκρέσο, θα κινείται πλέον πιο δυναμικά, ασκώντας κριτική στη διοίκηση Μπάιντεν. Κριτική που θα ξεπερνά σε επίπεδο ουσίας και κοινωνικής απεύθυνσης την κριτική που αναμένεται να ασκηθεί από την πλευρά των Ρεπουμπλικάνων.
Η πρώτη – μετά τις εκλογές – επίθεση προς την 31χρονη βουλεύτρια από το Μπρονξ ήρθε από την συνάδελφό της στο Δημοκρατικό Κόμμα Αμπιγκέιλ Σπάνμπεργκερ από τη Βιρτζίνια, πρώην στέλεχος της CIA, η οποία κατάφερε να εκλεγεί σε μια παραδοσιακά ρεπουμπλικανική Πολιτεία με μόλις 2% διαφορά από τον αντίπαλό της. Σε μια εσωκομματική συνάντηση αρκετών ωρών πριν λίγες ημέρες, η Σπάνμπεργκερ καταφέρθηκε κατά της Οκάσιο, των σοσιαλιστικών της ιδεών και της πρότασής της για τη ριζική αναδιάρθρωση του αστυνομικού σώματος, που αποτελεί και βασικό αίτημα του κινήματος Black Lives Matter. «Κανείς δεν μπορεί να το λέει αυτό, είναι αδιανόητο να κάνουμε τέτοιες σκέψεις για την αστυνομία, που απηχούν ακραίες σοσιαλιστικές αντιλήψεις. Επίσης, δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούμε τον όρο ‘σοσιαλισμός’, ούτε δημόσια, ούτε εντός του κόμματος». Και άλλοι βουλευτές και γερουσιαστές των Δημοκρατικών – κυρίως από τον Αμερικανικό Νότο – έσπευσαν να στηρίξουν τις απόψεις της Σπάνμπεργκερ, όπως ο Τζο Μάντσιν από τη Δυτική Βιρτζίνια και ο Τζιμ Κλάιμπερν από τη Νότια Καρολίνα, τονίζοντας ότι «η δημοκρατική μεταρρύθμιση ή η διάλυση και αντικατάσταση της αστυνομίας όπως τη γνωρίζουμε σήμερα από ένα νέο σώμα που θα του ασκείται κοινωνικός έλεγχος, θα έκανε κακό στο κόμμα μας και την απήχησή του στην κοινωνία».
Ιλχάν Ομάρ, Οκάσιο-Κορτέζ, Ρασίντα Τλαϊμπ, Αϊάνα Πρίσλεϋ σε συνέντευξη Τύπου τον Ιούλιο του 2019. Credit: Brendan Smialowski / AFP / Getty.
Η Οκάσιο δεν δείχνει να πτοείται από τις επιθέσεις που δέχεται, έχοντας στο πλευρό της τον Μπέρνι Σάντερς, αλλά και τη δυναμική τριάδα γυναικών πολιτικών, με τις οποίες ξεκίνησαν μαζί την πορεία τους στην πολιτική: Την Ιλχάν Ομάρ από την Μινεσότα, την Αϊάνα Πρίσλεϋ από τη Μασαχουσέτη και τη Ρασίντα Τλαϊμπ από το Μίσιγκαν. Η τετράδα αυτή κινείται συντονισμένα, διαμορφώνοντας μια προοδευτική ατζέντα, ήδη από το 2018, προκαλώντας «ρωγμές» στον συντηρητικό πυρήνα των Δημοκρατικών.
Η πολιτική στραγητική της Οκάσιο
Η στρατηγική της Οκάσιο αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα και έχει να κάνει με τις ιδεολογικές της αναφορές, αλλά και με μια σύγχρονη, πρακτική και ρεαλιστική προσέγγιση για την πολιτική.
Πρώτον, η Οκάσιο μιλάει ευθέως και μιλάει πολιτικά. Δεν επιλέγει λεκτικά σχήματα που εντυπωσιάζουν, αλλά μιλάει απλά και ξεκάθαρα, ακουμπώντας την ουσία και τον πυρήνα των θεμάτων. «Κάθε υποψήφιος που στήριξε το πρόγραμμα ‘Υγεία Για Όλους’ (Medicare for All) εκλέχθηκε ή επανεκλέχθηκε στην περιφέρειά του», τόνισε στους New York Times πριν λίγες μέρες. «Εάν πραγματικά δίναμε βάση σε όσα λέγονται, ότι δηλαδή η διάλυση ή η δημοκρατική μεταρρύθμιση της αστυνομίας ή τα επιχειρήματα περί σοσιαλισμού πληγώνουν ή ενοχλούν την εκλογική μας βάση και τους πολίτες συνολικά, αυτή τη στιγμή δεν θα είχαμε στο Κονγκρέσο κάνεναν και καμία πολιτικό που να έκανε καμπάνια υποστηρίζοντας αυτά ακριβώς τα θέματα. Τα σλόγκαν και οι ατάκες, ο πόλεμος λάσπης, δεν έχουν καμία σημασία, αντίθετα και το ζήτημα της αστυνομικής βίας και οι σοσιαλιστικές πολιτικές αποτελούν αιτήματα των πολιτών».
Σε αντίθεση με συναδέλφους της που αποφεύγουν να συζητήσουν ζητήματα που «καίνε» ένα μεγάλο μέρος της αμερικανικής κοινωνίας, η Οκάσιο ζητά μεγαλύτερο ενδιαφέρον, μεγαλύτερη συμμετοχή των Δημοκρατικών στη διαμόρφωση και στήριξη συλλογικών αιτημάτων. «Νομίζω ότι οι Δημοκρατικοί αποφεύγουν να δουλέψουν πάνω σε αυτά τα ζητήματα, χωρίς επίσης να έχουν απαντήσεις για αυτά τα ζητήματα: Τι θα κάνουμε με την αστυνομική βία και αυθαιρεσία; Τι θα κάνουμε με τη δημόσια Υγεία; Θα την στηρίξουμε ή όχι και με ποιο τρόπο; Τι θα γίνει με την τηλεργασία; Έχουμε ξεκάθαρες θέσεις ή όχι; Με τη φυλετική βία και το ρατσισμό τι συγκεκριμένα μέτρα θα πάρουμε; Όλα αυτά είναι ερωτήματα στα οποία οι Δημοκρατικοί δεν δίνουν απαντήσεις. Για πόσο καιρό ακόμα;».
Μιλώντας στην Αϊόβα, τον Ιανουάριο του 2020, σε προεκλογική ομιλία του Μπέρνι Σάντερς. Credit: Scott Heins / Gothamist.
Αυτό το επιχείρημα αποδομεί το αντεπιχείρημα της συντηρητικής πτέρυγας των Δημοκρατικών που υποστηρίζει ότι το κόμμα δεν έχασε στις εκλογές του 2020 επειδή δεν κινήθηκε «πολύ αριστερά». Το αντίθετο θα λέγαμε ότι συμβαίνει, ότι επαληθεύει τη δυναμική που φέρνουν στο προφίλ των Δημοκρατικών προσωπικότητες σαν την Οκάσιο, που δεν ακολουθούν τον παραδοσιακό τρόπο καθόδου στις εκλογικές αναμετρήσεις και την κενού περιεχομένου ρητορική με την επίφαση της προοδευτικότητας. Τα ποιοτικά στοιχεία δείχνουν ότι το Δημοκρατικό Κόμμα είναι πίσω τεχνολογικά και συνεχίζει να απευθύνεται κυρίως στους λευκούς, στους εύπορους που μένουν στα προάστια των αστικών κέντρων, παρά στον κόσμο της εργασίας και στη νεολαία. Την εικόνα αυτή θέλει να αλλάξει η Οκάσιο και οι βουλευτές που ανήκουν στην προοδευτική πτέρυγα του κόμματος.
Τρίτον, η Οκάσιο εκτιμά ότι οι Δημοκρατικοί δεν θα πρέπει αυτή τη στιγμή να κατηγορούν ο ένας τον άλλο, να αποφύγουν να ξεκινήσουν έναν εσωκομματικό πόλεμο. Θα πρέπει ωστόσο να ασχοληθούν με το ποιες προοδευτικές πολιτικές πρεσβεύουν και πως θα τις εφαρμόσουν. «Θέλω οι συνάδελφοί μου να καταλάβουν ότι δεν είμαστε εχθροί», δήλωσε πρόσφατα στο CNN. «Ούτε όσοι στηρίζουν το Black Lives Matter είναι εχθροί, ούτε εκείνοι που στηρίζουν το Medicare for All. Όλοι εμείς προερχόμαστε από τον δημοκρατικό χώρο».
Παρά τις δυσκολίες και τα μεγάλα εμπόδια για να κινηθεί το Δημοκρατικό Κόμμα προς τα αριστερά, η κληρονομία Σάντερς, το κίνημα που δημιούργησε ο γερουσιαστής από το Βερμόντ, είναι σημαντική και κρίσιμη για τη συνέχεια. Ένα μεγάλο μέρος των νέων πολιτών αγκάλιασαν με ενθουσιασμό τη σοσιαλιστική στροφή του Σάντερς και αυτό είναι κάτι που το βλέπουμε πιο καθαρά σήμερα. Ο πυρήνας του εκλογικού αυτού σώματος στήριξε τον Μπάιντεν απέναντι στον Τραμπ, ωστόσο επιθυμεί κάτι πολύ περισσότερο από αυτό που μπορεί να του προσφέρει ο Μπάιντεν. Για πολλούς η Οκάσιο είναι η διάδοχος του Σάντερς, παρότι είναι ακόμη νωρίς για να μπούμε σε τέτοιες σκέψεις. Σε κάθε περίπτωση, η μέχρι τώρα πορεία της και ο τρόπος που πολιτεύεται λογικό είναι να γεννούν αισιοδοξία για τη συνέχεια.
