Την απόφαση των ΗΠΑ να άρουν προσωρινά και μερικώς το λεγόμενο εμπάργκο όπλων σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας (ITAR), ανακοίνωσε την Τριτη προσωπικά προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, ο αμερικανος υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο.
Αυτό ανακοίνωσαν στη διάρκεια δημοσιογραφικής διάσκεψης, που παραχώρησαν τηλεφωνικά στους Ελληνες ανταποκριτές στις ΗΠΑ οι βοηθοί Υφυπουργοί Εξωτερικών, Μάθιου Πάλμερ για ευρωασιατικές υποθέσεις και Μάικ Μίλερ για στρατιωτικές.
Η μερική άρση θα ισχύει για ένα χρόνο – με δυνατότητα ανανέωσης – και θα αφορά «μη φονικά» (non lethal) συστήματα. Οι αξιωματούχοι σημείωσαν ότι η προσέγγιση των ΗΠΑ θα είναι βήμα – βήμα, δεν συνδέεται με τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο ούτε σηματοδοτεί αλλαγή στην πάγια αμερικανική θέση στο Κυπριακό.
Δεν έκαναν σαφή διάκριση μεταξύ φονικών και μη φονικών συστημάτων, ωστόσο διευκρίνισαν ότι κάθε αίτημα της Κύπρου για προμήθεια αμερικανικών συστημάτων θα εξετάζεται χωριστά, όπως συμβαίνει πάντοτε σε ανάλογες περιπτώσεις.
Στον επίσημο λογαριασμό του κυπριακού ΥΠΕΞ στο Twitter τονίζεται χαρακτηριστικά: «Για την απόφαση των ΗΠΑ για μερική άρση εμπάργκο κατά της Κύπρου ενημέρωσε ο Υπoυργός Εξωτερικών Μ. Πομπέο τον ΠτΔ Ν. Αναστασιάδη. Ενίσχυση σχέσεων Κύπρου-ΗΠΑ στους τομείς άμυνας & ασφαλείας μετά την υπογραφή Δήλωσης Προθέσεων τον 11/18. Ανταλλαγή απόψεων για κατάσταση σε Ανατολική Μεσόγειο».
Οι αναφορές των αμερικανών υφυπΕξ
«Οι ΗΠΑ βλέπουν την Κυπριακή Δημοκρατία ως σημαντικό εταίρο, η οποία συνεισφέρει σημαντικά στην ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι μία σχέση που λειτουργεί, αναπτύσσεται και αυξάνεται», είπε ο Μάθιου Πάλμερ.
Αναφερόμενος στην τηλεφωνική συνομιλία Πομπέο – Αναστασιάδη ανέφερε ότι ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών ενημέρωσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι «προσδιόρισε πως είναι προς το συμφέρον της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ να άρει προσωρινά το βέτο στην εμπορική πώληση μη φονικών αμυντικών συστημάτων και υπηρεσιών στην Κυπριακή Δημοκρατία, στο οικονομικό έτος 2020-21… Δεν έχουν αυτή τη στιγμή ληφθεί αποφάσεις σε σχέση με το τι θα συμβεί σε μελλοντικά έτη».
Ο κ. Πάλμερ δεν ήταν σε θέση να δώσει πλήρη ενημέρωση για το περιεχόμενο της συνομιλίας Πομπέο – Αναστασιάδη.
Σε σχέση με την μερική άρση του εμπάργκο, δήλωσε ότι σε καμιά περίπτωση δεν αντικατοπτρίζει σε αλλαγή θέσης για τη διευθέτηση του Κυπριακού.
«Συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε μία συνολική διευθέτηση που θα επανενώνει τη νήσο σε διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, η οποία θα ωφελήσει όλους τους Κύπριους, όπως και την ευρύτερη περιοχή», είπε ο κ. Πάλμερ, επισημαίνοντας ότι οι περιορισμοί για την εμπορική πώληση «φονικών» αμυντικών συστημάτων παραμένουν.
Ο βοηθός Υφυπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι οι ΗΠΑ βλέπουν την Ανατολική Μεσόγειο ως ένα στρατηγικό χώρο στον οποίο ανταγωνίζονται να επηρεάσουν θετικά, κατά τρόπο συνεπή με την εθνική τους στρατηγική ασφαλείας, εργαζόμενες από κοινού με τους εταίρους στην περιοχή, συμπεριλαμβανόμενης και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Για την προώθηση μεγαλύτερης σταθερότητας, ασφάλειας και ευημερίας κάνουμε αυτό το βήμα συνεχίζοντας την ενδυνάμωση της στρατηγικής σχέσης με την Κύπρο και τη συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο», είπε ο κ. Πάλμερ, υπενθυμίζοντας και το μνημόνιο συναντίληψης μεταξύ Κύπρου – ΗΠΑ, το 2018 και τον νόμο East Med. Συνέδεσε επίσης την απόφαση με τις επισκέψεις αμερικανικών πλοίων σε κυπριακά λιμάνια, τα προγράμματα εκπαίδευσης Κυπρίων στρατιωτικών, την παρουσία Κύπριου στρατιωτικού ακόλουθου κ.α.
Ο βοηθός Υφυπουργός για στρατιωτικές υποθέσεις Μάικ Μίλλερ είπε ότι οι αποφάσεις για τα μη φονικά στρατιωτικά συστήματα που θα πωλούνται θα λαμβάνονται χωριστά για κάθε περίπτωση, όπως συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις.
Ο κ. Πάλμερ είπε πως το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έδωσε το πράσινο φως για την πώληση, σε σχέση με τα δύο σημεία του νόμου που αφορούσαν το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και τις επισκέψεις ρωσικών πλοίων σε κυπριακά λιμάνια, διότι «αποφασίσαμε ότι είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ να το πράξουμε», εκφράζοντας την ελπίδα η Κύπρος να είναι σε θέση να σημειώσει πρόοδο στους τομείς αυτούς.
Οι απαντήσεις στις δημοσιογραφικές ερωτήσεις
Σε ερώτηση του ΚΥΠΕ για το ποια είναι τα φονικά και μη φονικά όπλα, ο Μάικ Μίλερ είπε ότι οι κανονισμοί δεν δίνουν επίσημο ορισμό, ωστόσο όλοι που σχετίζονται με την αμυντική βιομηχανία γνωρίζουν ποια είναι και ποια δεν είναι. Μάλιστα απαντώντας σε άλλη σχετική ερώτηση, ο Μάθιου Πάλμερ είπε πως σίγουρα στα μη φονικά δεν θα περιλαμβάνονταν αεροσκάφη F-35.
Σε ερώτηση του ΚΥΠΕ ο Μάθιου Μίλερ είπε πως ο προσωρινός χαρακτήρας της άρσης και ο περιορισμός σε μη φονικά αμυντικά συστήματα δεν έχει καμιά σχέση με τη Ρωσία.
«Εχει να κάνει με την απόφασή μας να προχωρήσουμε με αυτές τις αλλαγές κατά τρόπο που είναι προσεκτικός και ελεγχόμενος και συμβάλλει στην ειρήνη και ασφάλεια της περιοχής. Δεν επιθυμούμε να δούμε μία κούρσα απόκτησης όπλων στο νησί, ούτε θεμελιώδη αλλαγή στο ισοζύγιο δυνάμεων, που θα αποσταθεροποιούσε την κατάσταση. Προχωρούμε αργά και προσεκτικά, βήμα προς βήμα».
Πρόσθεσε ότι αυτό είναι το πρώτο βήμα και θα είναι σε θέση να το εξετάσουν αργότερα, μαζί με τις επιπτώσεις του στην ευρύτερη περιοχή, πριν προχωρήσουν με το επόμενο.
Σε ερώτηση αν η κυπριακή πλευρά ζήτησε κάτι συγκεκριμένο, ο Μάθιου Πάλμερ είπε πως η αμερικανική κυβέρνηση είναι σε συνεχή επικοινωνία με την κυπριακή για θέματα που αφορούν παραγγελίες αμυντικών συστημάτων.
Σε ερώτηση του ΚΥΠΕ για το ποιο μήνυμα έδωσε στον Πρόεδρο Αναστασιάδη ο κ. Πομπέο, σε σχέση με τις συνεχείς τουρκικές παραβιάσεις της κυπριακής ΑΟΖ, ο κ. Πάλμερ είπε πως ακόμη δεν έχει σχετική ενημέρωση και ότι θα υπάρξει σχετική ανακοίνωση από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Σε σχέση με την αμερικανική θέση στο θέμα των τουρκικών παραβιάσεων, ο Μάιου Πάλμερ είπε: «Αυτό που οι ΗΠΑ θα ήθελαν να δουν είναι αποκλιμάκωση στο Αιγαίο. Την Τουρκία να σταματά τις έρευνες στο Αιγαίο και στην κυπριακή ΑΟΖ. Θα θέλαμε να δούμε επιστροφή στον διάλογο και μείωση των εντάσεων. Και τις διαφορές μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και Κύπρου, σε σχέση με τα θέματα θαλάσσιας οριοθέτησης να επιλύονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να μην μεταφράζονται σε αναμετρήσεις ανοιχτής θαλάσσης που έχουν ως αποτέλεσμα εντάσεις και υπονομεύουν την περιφερειακή σταθερότητα».
Σε άλλη ερώτηση ο Μάθιου Πάλμερ ξεκαθάρισε ότι η απόφαση για μερική άρση του εμπάργκο δεν αφορά την Τουρκία, την Ελλάδα, ή το Αιγαίο, αλλά την Κύπρο και την εταιρική της σχέση με τις ΗΠΑ.
«Θα υπάρξουν κάποιοι οι οποίοι θα θελήσουν να διασυνδέσουν αυτή την απόφαση με την τρέχουσα ένταση στο Αιγαίο, αλλά η διασύνδεση αυτή είναι τεχνητή», είπε.
Τέλος, σε ερώτηση για το αν υπάρχει πρόταση για μορατόριουμ όλων των ενεργειακών ερευνών, ο Μάθιου Πάλμερ ξεκαθάρισε ότι οι τουρκικές έρευνες δημιουργούν εντάσεις και θα πρέπει να σταματήσουν, ενώ επανέλαβε τη στήριξη στο δικαίωμα της Κύπρου να ερευνά και να εκμεταλλεύεται ενεργειακούς πόρους στην ΑΟΖ της.
Η πρώτη αντίδραση του Νίκου Αναστασιάδη
Με ανάρτησή του στον επίσημο λογαριασμό του στο Twitter αντέδρασε ο Νίκος Αναστασιάδης στην απόφαση των ΗΠΑ για μερική άρση του εμπάργκο όπλων προς την Κυπριακή Δημοκρατία.
Εκεί τονίζει χαρακτηριστικά:
«Χαιρετίζω την άρση του αμερικανικού εμπάργκο όπλων σε ό,τι αφορά μη φονικούς εξοπλισμούς. Μια θετική εξέλιξη που ενισχύει περαιτέρω τη διμερή σχέση ασφάλειας μεταξύ της Κύπρου και των ΗΠΑ.
Κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής μας επικοινωνίας με τον Μ. Πομπέο και οι δύο εκφράσαμε τις σοβαρές ανησυχίες μας για την ασταθή κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Τονίσαμε επίσης τη σημασία της μείωσης των εντάσεων στην περιοχή, λόγω της επιθετικής συμπεριφοράς της Τουρκίας.
Υπογράμμισα επίσης τις τουρκικές απειλές για το άνοιγμα της πόλης των Βαρωσίων και τις προσπάθειές μας να συνεχίσουμε τη διαπραγματευτική διαδικασία για το Κυπριακό».
Δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου της Κύπρου
Η απόφαση των ΗΠΑ να άρουν το εμπάργκο που επιβλήθηκε στην Κύπρο το 1987, καθόσον αφορά μη φονικούς εξοπλισμούς (non-lethal), συνιστά αναγνώριση του ρόλου της Κύπρου στην περιοχή, καθώς και ένδειξη της σημασίας που αποδίδεται από τις δύο χώρες στην ενίσχυση των διμερών τους σχέσεων, ιδιαίτερα στον τομέα της άμυνας και ασφάλειας, αναφέρει σε γραπτή του δήλωση ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Κυριάκος Κούσιος.
Στη γραπτή του δήλωση ο κ. Κούσιος αναφέρεται στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε την Τρίτη το απόγευμα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, με τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, κατόπιν πρωτοβουλίας της αμερικανικής πλευράς, επισημαίνοντας πως ο κ. Πομπέο ενημέρωσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την απόφαση των ΗΠΑ να άρουν το εμπάργκο καθόσον αφορά μη φονικούς εξοπλισμούς.
Σημειώνει πως “κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών προέβησαν σε λεπτομερή ανασκόπηση των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, των κινδύνων για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή ως αποτέλεσμα των προκλήσεων της Τουρκίας, με σαφή την τοποθέτηση του κ. Πομπέο ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελλάδας και την επιτακτική ανάγκη προσήλωσης στον διάλογο, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία και εδραίωση συνθηκών σταθερότητας και ειρήνης στην περιοχή”.
Σύμφωνα με τον κ. Κούσιο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ενημέρωσε τον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών για τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και τις απειλές της καθόσον αφορά το θέμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης τόνισε την ανάγκη αποστολής σαφών μηνυμάτων προς την τουρκική πλευρά προς αποτροπή της υλοποίησης των παράνομων σχεδιασμών της που όχι μόνο αντιβαίνουν στις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας ΟΗΕ, αλλά περαιτέρω δημιουργούν δυσκολίες στην προσπάθεια για επανέναρξη των συνομιλιών, σημειώνει ο Εκπρόσωπος.
Επισημαίνει ακόμη πως στο πλαίσιο της συνομιλίας, ο κ. Πομπέο ενημέρωσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την απόφαση των ΗΠΑ να άρουν το εμπάργκο που επιβλήθηκε στην Κύπρο το 1987, καθόσον αφορά μη φονικούς εξοπλισμούς (non-lethal).
“Η εν λόγω εξέλιξη, ως κοινή διαπίστωση, συνιστά αναγνώριση του ρόλου της Κύπρου στην περιοχή καθώς και ένδειξη της σημασίας που αποδίδεται από τις δύο χώρες στην ενίσχυση των διμερών τους σχέσεων, ιδιαίτερα στον τομέα της άμυνας και ασφάλειας. Αυτό άλλωστε πιστοποιείται και από την πρόοδο που σημειώνεται στα εν λόγω θέματα μετά την υπογραφή της Δήλωσης Προθέσεων Κυπριακής Δημοκρατίας-ΗΠΑ στις 6 Νοεμβρίου 2018 από τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Νίκο Χριστοδουλίδη και τον τότε Υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιο για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις, κ. Γουές Μίτσιελ”, αναφέρει ο Εκπρόσωπος.
Σημειώνει πως ο κ. Πομπέο εξέφρασε την ικανοποίηση του για τη συνεργασία που αναπτύχθηκε μεταξύ των ΗΠΑ και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τέλος, σύμφωνα με τον κ. Κούσιο, ο Πρόεδρος και ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών επιβεβαίωσαν την ιδιαίτερα ικανοποιητική πορεία ευρύτερα των σχέσεων Κύπρου – ΗΠΑ και επαναβεβαίωσαν την κοινή τους δέσμευση για περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας σε όλους τους τομείς.
«Λάθος η απόφαση των ΗΠΑ» λέει ο Ακιντζί
Την άποψή του ότι η απόφαση των ΗΠΑ για μερική άρση του εμπάργκο όπλων προς στην Κυπριακή Δημοκρατία είναι λανθασμένη, γιατί κατά τον ίδιο δεν θα ενθαρρύνει την Ελληνοκυπριακή πλευρά να προχωρήσει προς την επίτευξη συνολικής λύσης του Κυπριακού εξέφρασε ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί στην Πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Λευκωσία Τζούντιθ Γκάρμπερ.
Όπως μεταδίδεται από τα κατεχόμενα, ο κ. Ακιντζί είχε τηλεφωνική επικοινωνία με την κ. Γκάρμπερ, η οποία και τον ενημέρωσε για την απόφαση των ΗΠΑ για άρση του εμπάργκο πώλησης αμυντικών όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία από την 1η Οκτωβρίου 2020 ως την 30η Σεπτεμβρίου 2021.
Σύμφωνα με ανακοίνωση από την «προεδρία», η συνομιλία έγινε μετά από πρωτοβουλία της Πρέσβειρας των ΗΠΑ, η οποία ανέφερε στον κ. Ακιντζί ότι οι ΗΠΑ έχουν ήδη ενημερώσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη για την απόφαση αυτή και ότι η ίδια επιθυμούσε να ενημερώσει την Τουρκοκυπριακή πλευρά.
Ο κ. Ακιντζί ανέφερε στην κ. Γκάρμπερ ότι η απόφαση η οποία λήφθηκε από τις ΗΠΑ δεν θα ενθαρρύνει την Ελληνοκυπριακή πλευρά για την επίτευξη μιας συνολικής λύσης στην Κύπρο και δεν θα υπηρετήσει την ειρήνη, αλλά αντίθετα θα βοηθήσει την Ελληνοκυπριακή πλευρά να παραμείνει εκτός της τράπεζας διαπραγματεύσεων και, όπως αναφέρεται, υπογράμμισε το λανθασμένο αυτής της απόφασης.
Ο ίδιος είπε ότι δεν είναι απαραίτητη η συμβολή στις προσπάθειες εξοπλισμού στην Κύπρο και την Ανατολική Μεσόγειο αλλά η βοήθεια για το διάλογο και τη συμφιλίωση, προσθέτοντας ότι η απόφαση των ΗΠΑ δεν αποτελεί βήμα προς την ορθή κατεύθυνση.
«Δηλητηριάζονται οι ελπίδες για ειρήνη» λέει η Άγκυρα
Η απόφαση των ΗΠΑ για μερική άρση του εμπάργκο όπλων προς τους Ελληνοκύπριους, δηλητηριάζει τις ελπίδες για ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο και είναι ασύμβατη με το πνεύμα της συμμαχίας, ανέφερε αργά το βράδυ της Τρίτης το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.
Όπως υπογραμμίζει η ανακοίνωση: «Η σημερινή απόφαση των ΗΠΑ για την άρση του εμπάργκο όπλων κατά της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης αγνοεί την ισότητα και την ισορροπία μεταξύ των δύο λαών στο νησί. Είναι βέβαιο ότι αυτή η απόφαση θα πλήξει τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού ζητήματος».
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών τόνισε ότι σε μια περίοδο εν εξελίξει προσπαθειών για μείωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, οι ΗΠΑ λαμβάνουν μια τέτοια απόφαση που είναι ασύμβατη με το πνεύμα της συμμαχίας.
«Αναμένουμε από τις ΗΠΑ να επανεξετάσουν την απόφασή τους και να υποστηρίξουν τις υπάρχουσες προσπάθειες για την επίτευξη ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή», συμπληρώνει η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ, προειδοποιώντας πως σε διαφορετική περίπτωση: «Η Τουρκία, ως εγγυήτρια χώρα για την Κύπρο, θα λάβει αποφασιστικά τα απαραίτητα μέτρα για να εγγυηθεί την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων σύμφωνα με τη νομική και ιστορική ευθύνη της».
Πηγή: Euronews
