Ο Μακρόν σε ρόλο διαμεσολαβητή σε Κίεβο και Μόσχα

O Eμανουέλ Μακρόν αποφάσισε να κινητοποιηθεί πλέον στην υπόθεση της ουκρανικής κρίσης, διεκδικώντας και αυτός ρόλο διαμεσολαβητή σε μια αντιπαράθεση που έχει αρχίσει να κουράζει και να εξαντλεί ακόμα και τα αποθέματα φαντασίας εκείνων που προέβλεπαν καθημερινά και συστηματικά εδώ και μήνες τον επερχόμενο πόλεμο.

Το ερώτημα ωστόσο παραμένει για το αν ο πρόεδρος της Γαλλίας μπορεί πραγματικά να δώσει λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα στα ανατολικά της Ευρώπης ή αν η πρωτοβουλία του αυτή εντάσσεται σε ένα ακόμα υπολογισμό, που έχει να κάνει με την βελτίωση του προφίλ του εσωπολιτικά, καθώς οι εκλογές πλησιάζουν και ο ίδιος ακόμα δεν έχει ανακοινώσει επίσημα την υποψηφιότητά του.

Η «απουσία» της Γερμανίας

Η αλήθεια είναι ότι ο κύριος Μακρόν έχει δραστηριοποιηθεί εδώ και κάποιο διάστημα, εκμεταλλευόμενος ίσως και το κενό, που διέβλεπε για παράδειγμα ο Economist, την απουσία δηλαδή της Ανγκέλα Μέρκελ, που μπορούσε να συνομιλεί απευθείας με τον Βλάντιμιρ Πούτιν, με τον οποίο η πρώην καγκελάριος μπορεί να μην είχαν γίνει «φίλοι», αλλά είχαν αναπτύξει μια σχέση αμοιβαίου σεβασμού.

Η διστακτικότητα της νέας γερμανικής κυβέρνησης να τοποθετηθεί πιο ευδιάκριτα απέναντι στο πρόβλημα έχει δώσει την ευκαιρία στο Γάλλο πρόεδρο να «αναβαθμίσει» το δικό του ρόλο. Από την άλλη όμως του στερεί τη βαρύτητα μιας κοινής θέσης της ΕΕ απέναντι στο ζήτημα. Δεν είναι μόνο η «εγκράτεια» της Γερμανίας. Είναι και το γεγονός ότι μια σειρά από χώρες δεν επιθυμούν μια ρήξη με τη Μόσχα.

Η πολυφωνία της Ευρώπης

Αυτό εκφράστηκε άλλοτε δημόσια, όπως με την επίσκεψη του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας στη Μόσχα ή την τηλεδιάσκεψη Ιταλών επιχειρηματιών με τον Πούτιν και άλλοτε «εσωτερικά» στην ΕΕ, από χώρες που φοβούνται τις οικονομικές κυρίως συνέπειες μιας διάρρηξης των σχέσεων με τη Ρωσία.

Η αδυναμία της Ενωσης να καταλήξει λοιπόν σε μια εννιαία στάση αφαιρεί ισχύ από το οπλοστάσιο της. Κυρίως δεν επιτρέπει στον κύριο Μακρόν αυτό που πραγματικά θα ήθελε. Να καταστήσει σαφές στη Μόσχα ότι η ΕΕ έχει μια διαφοροποιημένη προσέγγιση από την Ουάσιγκτον και το Λονδίνο, την οποία θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί και η ρωσική πλευρά για να βγει από αδιέξοδα που συχνά η ίδια δημιούργησε.

Όσα τηλεφωνήματα και αν γίνουν ανάμεσα σε Παρίσι και Μόσχα, όσες φιλότιμες γαλλικές προσπάθειες και αν καταβληθούν για την αναβίωση του «σχήματος της Νορμανδίας» το αποτέλεσμα θα είναι πενιχρό, εφόσον όλα αυτά θα τελούν υπό την αίρεση της έγκρισής τους από την «σκληρή» πτέρυγα του ΝΑΤΟ.

Μια αναμέτρηση που δεν σταματά στην Ουκρανία

Εδώ φτάνει κανείς και σε ένα άλλο ουσιαστικό ζήτημα. Η κρίση αρχίζει πλέον και αποκρυσταλλώνεται όχι απλώς ως διαφωνία ανάμεσα σε Κίεβο και Μόσχα, αλλά ως μια αναμέτρηση δυνάμεων ΗΠΑ και Ρωσίας με βρετανική ανάμιξη και το ΝΑΤΟ ως πολιορκητικό κριό. Κάτι που έχει όπως φαίνεται συνειδητοποιήσει πλέον και ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που ουσιαστικά αυτό που εξέφρασε τις τελευταίες εβδομάδες είναι η ανησυχία του για το γεγονός, ότι η διοίκηση Μπάιντεν ανεβάζει μεν τους τόνους, αλλά δηλώνει απρόθυμη να εμπλακεί σε περίπτωση μιας ανάφλεξης επί ουκρανικού εδάφους.

Η αντιπαράθεση από την αρχή της αφορούσε τις ισορροπίες δυνάμεων στην Ευρώπη ανάμεσα στους άλλοτε βασικούς παίκτες του ψυχρού πολέμου. Δεν επρόκειται απλώς για το «δικαίωμα» μιας χώρας να επιλέξει τις συμμαχίες της και τον προσανατολισμό της. Κάποιοι στην Ευρώπη άργησαν να το καταλάβουν και κάποιοι δείχνουν να μην το έχουν καταλάβει ακόμα.

Ο Εμανουέλ Μακρόν σαφώς και δεν ανήκει σε αυτούς. Προφανώς και θα ήθελε να μπορεί να ταξιδέψει στη Μόσχα, ως προεδρεύων μιας Ενωσης με κοινή στάση, ως αρχηγός του μοναδικού κράτους της ΕΕ με πυρηνικά όπλα στη διάθεσή του και κυρίως ως βέβαιος ότι μπορεί να μιλάει με δεδομένο ότι εκφράζει τους υπόλοιπους 26. Από την επιθυμία μέχρι την πραγματικότητα ο δρόμος είναι όμως μακρύς και δύσκολος. Στην προκειμένη περίπτωση ο δρόμος αυτός δεν έχει καν χαραχτεί ακόμα.