Σκα Κέλερ στη ROSA: Η έμφυλη βία αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τέτοια
H πρόεδρος της ευρωομάδας των Πράσινων και υποψήφια πρόεδρος της Κομισιόν το 2014 και το 2019 μίλησε στο rosa.gr για την έμφυλη βία, τις ανισότητες, την ελευθεροτυπία και το νέο τοπίο στην εργασία.
«Η σημερινή κατάσταση είναι εξαιρετικά ανησυχητική και είναι καιρός να δοθεί ένα τέλος στη βία λόγω φύλου. Για να το πετύχουμε αυτό πρέπει να περάσουμε από τα κενά λόγια σε συγκεκριμένες δράσεις και να την αντιμετωπίσουμε τόσο σε κοινωνικό όσο και σε νομικό επίπεδο».
Η Σκα Κέλερ ασχολείται ενεργά με το ζήτημα της έμφυλης βίας και των έμφυλων ανισοτήτων, καταφέροντας να κινητοποιήσει σειρά ευρωβουλευτών στο Ευρωκοινοβούλιο τα τελευταία χρόνια. Πρόεδρος της ευρωομάδας των Πράσινων και υποψήφια πρόεδρος της Κομισιόν το 2014 και το 2019, η Σκα συγκαταλέγεται στη μικρή ομάδα ευρωβουλευτών που πιέζει το Ευρωκοινοβούλιο για να βάζει στην πολιτική ατζέντα τα θέματα φύλου, όχι περιστασιακά και πρόχειρα, αλλά με συνέπεια και μεθοδικότητα, συμβάλλοντας σημαντικά με προτάσεις σε σχετικά νομοσχέδια και τροπολογίες.
Mε τη Σκα δεν μιλήσαμε μόνο για τα έμφυλα στερεότυπα, αλλά και για τις εισοδηματικές ανισότητες, την ελευθεροτυπία και το νέο τοπίο στην εργασία. Πολλά και κρίσιμα θέματα, που αναμένεται να απασχολήσουν τις εργασίες του Ευρωκοινοβουλίου το 2022.
Η καταπολέμηση της έμφυλης βίας παραμένει ένα από τα πιο δύσκολα και κρίσιμα θέματα σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των γυναικοκτονιών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), γεγονός που συνστά πραγματικά ανησυχητική εξέλιξη. Πώς μπορούμε να καταπολεμήσουμε την έμφυλη βία; Είναι μόνο θέμα αυστηρών κανόνων και τιμωρίας ή απαιτεί ευρύτερες προσπάθειες σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο;
Ως βία λόγω φύλου πρέπει να νοείται η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών, καθώς και κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, λόγω του φύλου ή των χαρακτηριστικών φύλου τους. Ζούμε σε έναν κόσμο όπου δυστυχώς τα έμφυλα στερεότυπα, οι πατριαρχικές δομές και η πατριαρχική εξουσία εξακολουθούν να κυριαρχούν και δεν έχουμε ακόμη επιτύχει την ισότητα των φύλων. Η βία λόγω φύλου είναι μια μορφή βίας που έχει τις ρίζες της σε αυτό το άνισο σύστημα σχέσεων.
Η σημερινή κατάσταση είναι εξαιρετικά ανησυχητική και είναι καιρός να δοθεί ένα τέλος στη βία λόγω φύλου. Για να το πετύχουμε αυτό πρέπει να περάσουμε από τα κενά λόγια σε συγκεκριμένες δράσεις και να την αντιμετωπίσουμε τόσο σε κοινωνικό όσο και σε νομικό επίπεδο. Σε κοινωνικό επίπεδο, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά τα εκπαιδευτικά προγράμματα με ευαισθησία στο φύλο και προγράμματα που απευθύνονται τόσο στα κορίτσια όσο και στα αγόρια ή οι υπηρεσίες υποστήριξης των θυμάτων.
Πρέπει να γίνει σαφές ότι η βία λόγω φύλου αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τέτοια. Πολύ συχνά οι δράστες μένουν ατιμώρητοι και γι’ αυτό εμείς ως ομάδα των Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αγωνιζόμαστε για να προστεθεί η βία λόγω φύλου στον κατάλογο των ευρωπαϊκών εγκλημάτων, εγκλημάτων δηλαδή που πρέπει να αντιμετωπίζονται σε όλα τα ευρωπαϊκά σύνορα. Ζητάμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια οδηγία που να καλύπτει όλες τις μορφές βίας με βάση το φύλο – από τη γυναικοκτονία, τη βία μεταξύ συντρόφων και τον βιασμό μέχρι τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, την εξαναγκαστική άμβλωση και τη σεξουαλική παρενόχληση. Αυτή η οδηγία πρέπει επίσης να είναι διατομεακή και να δίνει ιδιαίτερη προσοχή στις γυναίκες με αναπηρία, στις μετανάστριες, στις γυναίκες με φυλετική καταγωγή και στις γυναίκες από μειονοτικές ομάδες.
Επιπλέον, η ΕΕ και ορισμένα κράτη-μέλη δεν έχουν ακόμη επικυρώσει τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης κατά της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. Τους καλούμε επειγόντως να το κάνουν!
Θα συνδέατε την έξαρση της έμφυλης βίας με την οικονομική δυσπραγία και την ακροδεξιά ρητορική;
Αυτό που έχει αποδειχθεί είναι ότι τα κρούσματα έμφυλης βίας εκτοξεύονται σε κάθε είδους έκτακτη ανάγκη: σε συγκρούσεις, οι οικονομικές κρίσεις, οι φυσικές καταστροφές και οι επιδημίες. Αυτό συμβαίνει δυστυχώς και στην τρέχουσα πανδημία του Covid-19. Στη Γαλλία, για παράδειγμα, οι αναφορές έμφυλης βίας αυξήθηκαν κατά 30% κατά τους πρώτους μήνες του lockdown, κυρίως επειδή οι γυναίκες είχαν περιοριστεί στο σπίτι και ήταν παράλληλα αντιμέτωπες με βίαιους συντρόφους.
Πρέπει να γίνει σαφές ότι η βία λόγω φύλου αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τέτοια
Επιπλέον, η ζωή μας έχει επίσης μετατοπιστεί σε μεγάλο βαθμό σε διαδικτυακούς χώρους από την αρχή της πανδημίας. Με αυτόν τον τρόπο, νέες πρόσθετες μορφές βίας, όπως η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο, έχουν εμφανιστεί. Η έξαρση της διαδικτυακής βίας λόγω φύλου καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη για μια ισχυρή ευρωπαϊκή οδηγία για τη βία λόγω φύλου που να περιλαμβάνει αυτή τη μορφή εγκλήματος.
Η εισοδηματική ανισότητα έχει γνωρίσει έξαρση στην ΕΕ, ιδίως κατά την προηγούμενη δεκαετία της οικονομικής κρίσης. Οι νέοι, οι γυναίκες και οι ευάλωτες ομάδες εξακολουθούν να αγωνίζονται για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος. Τι προτείνουν οι Πράσινοι για το θέμα αυτό και πώς είναι δυνατόν να δημιουργηθεί ένα μεγαλύτερο πολιτικό μέτωπο με άλλες πολιτικές ομάδες για την καλύτερη αντιμετώπιση του ζητήματος;
Πάρα πολλοί Ευρωπαίοι κερδίζουν έναν μισθό με τον οποίο δεν μπορούν να ζήσουν. Χρειαζόμαστε μια κοινωνική Ένωση όπου όλοι θα έχουν τα εργαλεία για να ευδοκιμήσουν και αρκετά για να ζήσουν, χωρίς διακρίσεις.
Πρώτα απ’ όλα, αυτό σημαίνει ίση αμοιβή για εργασία ίσης αξίας: Οι γυναίκες εξακολουθούν να αμείβονται λιγότερο για εργασία ίσης αξίας με αυτή που εκτελούν οι άνδρες. Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων ανέρχεται σήμερα σε σχεδόν 15% σε ολόκληρη την ΕΕ. Η Ομάδα των Πρασίνων έχει την εισηγητική αρμοδιότητα για την οδηγία σχετικά με τη διαφάνεια των αμοιβών, όπου θα θέλαμε να δούμε τα κράτη-μέλη της ΕΕ να θεσπίσουν εργαλεία για τη σύγκριση της αξίας της εργασίας με βάση αντικειμενικά κριτήρια, όπως η εκπαίδευση και η κατάρτιση, η εργασιακή εμπειρία, οι δεξιότητες, η προσπάθεια, η ευθύνη και η περιγραφή της θέσης εργασίας.
Η έξαρση της διαδικτυακής βίας λόγω φύλου καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη για μια ισχυρή ευρωπαϊκή οδηγία
Παρόλο που όλα τα κράτη-μέλη έχουν πλέον κάποιο σύστημα ελάχιστου εισοδήματος, πάρα πολλές χώρες το έχουν ορίσει σε επίπεδο κάτω του 60% του μέσου εισοδήματος, πράγμα που σημαίνει ότι όσοι λαμβάνουν ελάχιστο εισόδημα δεν έχουν αρκετό εισόδημα για να τα βγάλουν πέρα. Είναι απολύτως απαράδεκτο το γεγονός ότι στην ΕΕ υπάρχει εργασιακή φτώχεια. Υποστηρίξαμε με επιτυχία στο κοινοβούλιο τροποποιήσεις της οδηγίας της ΕΕ για τον κατώτατο μισθό με κριτήρια που θα εξασφαλίσουν τελικά ότι οι εργαζόμενοι θα κερδίζουν από την εργασία τους εισόδημα που θα επιτρέπει σε αυτούς και τις οικογένειές τους ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης.
Πρέπει επίσης να βάλουμε τέλος στις επισφαλείς συνθήκες εργασίας, για παράδειγμα για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες delivery, όπως οι οδηγοί της Uber ή οι του Deliveroo. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε πρόσφατα μια οδηγία που θα καθιστούσε αυτούς τους εργαζόμενους επιλέξιμους για σύμβαση εργασίας με δικαιώματα σε ελάχιστο μισθό, άδεια ασθενείας και πληρωμένες διακοπές. Χαιρετίζουμε πολύ την πρόταση και θα εργαστούμε για μια ισχυρή νομική προστασία των ευάλωτων εργαζομένων.
Οι γυναίκες εξακολουθούν να αμείβονται λιγότερο για εργασία ίσης αξίας με αυτή που εκτελούν οι άνδρες
Η ελευθερία του λόγου απειλείται σε πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ, συγκεκριμένα στην Πολωνία, την Ουγγαρία, τη Βουλγαρία και την Ελλάδα. Ειδικά στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών, πολλές αναφορές δίνουν έμφαση στην πολιτική επιρροή πάνω στην ελευθερία των μέσων ενημέρωσης. Πώς μπορούν τα μέσα ενημέρωσης να διασφαλίσουν την ανεξαρτησία τους;
Γινόμαστε μάρτυρες στρατηγικών αγωγών (σσ. η περίφημη SLAPP) για τη φίμωση των δημοσιογράφων και ισχυρισμών για κρατική παρακολούθηση, που υπογραμμίζουν ξανά και ξανά την ανάγκη λήψης μέτρων για την εγγύηση της ασφάλειας και της ελευθερίας των δημοσιογράφων.
Πάρτε την πρόσφατη περίπτωση του Έλληνα δημοσιογράφου Σταύρου Μαλιχούδη. Ως ερευνητής δημοσιογράφος, έκανε ρεπορτάζ για έναν νεαρό Σύρο πρόσφυγα που ζούσε σε στρατόπεδο κράτησης. Η επικοινωνία του ίδιου και της ομάδας του παρακολουθήθηκε παράνομα και εν αγνοία τους και στη συνέχεια οι πληροφορίες αυτές κοινοποιήθηκαν στην ελληνική κρατική υπηρεσία πληροφοριών. Γιατί το ρεπορτάζ ενός δημοσιογράφου σχετικά με την εμπειρία ενός πρόσφυγα σε ένα στρατόπεδο κράτησης θα πρέπει να δικαιολογείται ακόμη και ως νόμιμος στόχος για παρακολούθηση οποιασδήποτε μορφής; Η υπόθεση αυτή δείχνει δυστυχώς ότι ορισμένες κυβερνήσεις στην Ευρώπη δεν διστάζουν να παρεμβαίνουν στην ελευθερία του Τύπου και να παραβιάζουν το απόρρητο των δημοσιογραφικών πηγών. Η Ομάδα Παρακολούθησης της Δημοκρατίας, του Κράτους Δικαίου και των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην οποία συμμετέχουν μέλη της ευρωομάδας μας, απευθύνθηκε πρόσφατα στον Έλληνα πρωθυπουργό και τον υπουργό Δικαιοσύνης με επιστολή, καταδικάζοντας την παραβίαση της ελευθερίας του Τύπου και ζητώντας να αντιδράσουν και να λάβουν μέτρα προστασίας των δημοσιογράφων με αφορμή αυτή την υπόθεση.
Xρειαζόμαστε νομοθεσία και συλλογικές διαπραγματεύσεις που να εγγυώνται μισθούς διαβίωσης για τους εργαζόμενους στη φροντίδα, καθώς και νομοθεσία που να τους προστατεύει από τη βία στο χώρο εργασίας
Αλλά για να είμαστε σαφείς: το ίδιο ισχύει και στη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη, για παράδειγμα, όταν εξετάζουμε τον τρόπο με τον οποίο η γαλλική κυβέρνηση αντιμετώπισε έναν δημοσιογράφο που επέκρινε τον θεσμικό ρατσισμό στη χώρα.
Φέτος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εκπονήσει πρόταση για μια ευρωπαϊκή πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και αυτή την εβδομάδα ξεκίνησαν οι δημόσιες διαβουλεύσεις, τις οποίες υποστηρίζουμε. Αυτό είναι ένα κρίσιμο πρώτο βήμα για να γίνει η ΕΕ πιο ενεργή όσον αφορά την υπεράσπιση της ελευθερίας και του πλουραλισμού των μέσων ενημέρωσης. Θα θέλαμε να δούμε έναν οριστικό μηχανισμό της ΕΕ κατά των αγωγών SLAPP, συνεπείς κυρώσεις για τα εγκλήματα κατά των δημοσιογράφων και μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά την ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης.
Στην εποχή της πανδημίας οι συνθήκες εργασίας έχουν έρθει στο επίκεντρο της πολιτικής προσοχής. Τι βλέπουν οι Πράσινοι ως ένα νέο εργασιακό μοντέλο και πώς μπορούν να διασφαλιστούν τα εργασιακά δικαιώματα και η ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής;
Η πανδημία έχει πράγματι κάνει ορατά πολλά ελαττώματα και αδικίες του κόσμου της εργασίας και μάλιστα επιδείνωσε αρκετά από τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα. Βλέπουμε τους εργαζόμενους στην περίθαλψη να διατηρούν τα συστήματα υγείας μας σε λειτουργία με μεγάλο κόστος. Όμως, παρά τη σημαντική συμβολή τους, συνεχίζουν να λαμβάνουν χαμηλούς μισθούς. Παράλληλα, αντιμετωπίζουν πλέον συχνά βία και παρενόχληση απλώς και μόνο επειδή κάνουν τη δουλειά τους. Αυτό πρέπει επειγόντως να βελτιωθεί: χρειαζόμαστε νομοθεσία και συλλογικές διαπραγματεύσεις που να εγγυώνται μισθούς διαβίωσης για τους εργαζόμενους στη φροντίδα, καθώς και νομοθεσία που να τους προστατεύει από τη βία στο χώρο εργασίας.
Οι γυναίκες σηκώνουν σε μεγάλο βαθμό το βάρος της μη αμειβόμενης εργασίας φροντίδας, φροντίζοντας συχνά και τα παιδιά που λόγω της πανδημίας δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν το σχολείο ή τον παιδικό σταθμό. Πολλές αναγκάστηκαν να μειώσουν την αμειβόμενη εργασία τους για να μπορέσουν να φροντίσουν το σπίτι. Αυτό είναι πιθανό να έχει μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στην εξέλιξη της σταδιοδρομίας των γυναικών και στην εκπροσώπησή τους σε ηγετικές θέσεις. Εδώ απαιτείται επίσης να διασφαλιστεί η ισότητα των φύλων: Θέλουμε να δούμε μια ανακατανομή των ευθυνών φροντίδας μεταξύ ανδρών και γυναικών και περισσότερες επενδύσεις στην λεγόμενη «οικονομία της φροντίδας».
Η εργασία σε πλατφόρμες και το ηλεκτρονικό εμπόριο αυξήθηκαν κατακόρυφα. Ωστόσο, οι κακές συνθήκες στις αποθήκες της Amazon με την παρεμβατική παρακολούθηση των εργαζομένων είναι γνωστές. Οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες, που συχνά δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της εθνικής νομοθεσίας, δεν μπόρεσαν να επωφεληθούν από κάποια προστατευτική νομοθεσία. Παρά τον κίνδυνο για την υγεία τους, έπρεπε να συνεχίσουν να εργάζονται επειδή συχνά κατατάσσονται ως ανεξάρτητοι εργολάβοι που δεν επωφελούνται από κοινωνικές παροχές. Αυτό πρέπει να αλλάξει και να διασφαλίσουμε ότι οι εργαζόμενοι στις πλατφόρμες προστατεύονται μέσω της νομοθεσίας.
