Θα ψηφίσουν τελικά οι Παλαιστίνιοι;
Στις 22 Μαΐου οι Παλαιστίνιοι πάνε στις κάλπες. Αλλά οι ενδοπαλαιστινιακές ρωγμές έρχονται και πάλι στην επιφάνεια, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακύρωση των εκλογών.
Η τελευταία φορά που οι Παλαιστίνιοι πήγαν στις κάλπες ήταν το 2006, όταν ο Μαχμούντ Αμπάς αντικατέστησε τον Γιάσερ Αραφάτ ως πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής. Όμως οι φατριαστικές διαμάχες μεταξύ της Φατάχ και της Χαμάς έφεραν τους Παλαιστίνιους στα «πρόθυρα εμφυλίου πολέμου» δήλωσε τότε ο Αμπάς. Η διχόνοια για την εξουσία οδήγησε σε μια αιματηρή μάχη που είδε τη Φατάχ να εκδιώκεται στη Δυτική Όχθη το 2007, όπου κυβερνά έκτοτε, ενώ η Χαμάς διατηρεί την εξουσία στην Λωρίδα της Γάζας.
Στις 22 Μαΐου, 15 χρόνια αργότερα, οι Παλαιστίνιοι αναμένεται να ψηφίσουν σε βουλευτικές εκλογές τον επόμενο μήνα. Αλλά οι ενδοπαλαιστινιακές ρωγμές έρχονται και πάλι στην επιφάνεια, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι πολυαναμενόμενες εκλογές θα μπορούσαν να ακυρωθούν ή να αναβληθούν. Εάν η παράταξη Φατάχ του Αμπάς αποφασίσει να μην διεξαχθεί η ψηφοφορία, η οποία έχει καθυστερήσει από το 2010, οι επιπτώσεις θα μπορούσαν να είναι ολέθριες.
Τι διακυβεύεται;
Ο Αμπάς δεν θέλει να εγκαταλείψει τη θέση του του ή τη νομή του κόμματός του στη Δυτική Όχθη. Όμως οι εκλογικές προοπτικές του Αμπάς έχουν υπονομευθεί τους τελευταίους μήνες από αποσχισθείσες φατρίες της Φατάχ, ιδίως από εκείνη της οποίας ηγείται ο Μαρουάν Μπαργκούτι, ο οποίος είναι εξαιρετικά δημοφιλής στους Παλαιστίνιους ψηφοφόρους. Σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση, το 28% των ψηφοφόρων δήλωσε ότι θα ψήφιζε τη λίστα του Μπαργκούτι, σε σύγκριση με μόλις το 22% της Φατάχ του Αμπάς.
Είναι σημαντικό ότι ο κατακερματισμός της υποστήριξης μεταξύ των υποψηφίων που συνδέονται με τη Φατάχ θα έδινε τεράστια ώθηση στη Χαμάς, η οποία, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, θα έπαιρνε το 27% των ψήφων σε όλη τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, για να γίνει το μεγαλύτερο κόμμα στο παλαιστινιακό κοινοβούλιο. Εν τω μεταξύ, το 57% των Παλαιστινίων και στις δύο περιοχές δηλώνουν ότι θα υποστήριζαν μια κοινή λίστα Φάταχ-Χαμάς. Προς το παρόν, ωστόσο, αυτή η επιλογή φαίνεται εξαιρετικά απίθανη, δεδομένου του πόσο οξυμένες είναι οι σχέσεις των δύο πλευρών.
Ο Αμπάς «ζυγίζει» τις επιλογές του
Φοβούμενος την πολιτική ήττα, ο Αμπάς ζυγίζει τις επιλογές του. Τις τελευταίες ημέρες δήλωσε ότι οι επερχόμενες εκλογές ενδέχεται να καθυστερήσουν για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, επειδή το Ισραήλ δεν δίνει στους Παλαιστίνιους της Ανατολικής Ιερουσαλήμ επαρκή πρόσβαση στις κάλπες. Οι συμφωνίες του Όσλο του 1993 προβλέπουν ότι ορισμένοι Παλαιστίνιοι μπορούν να ψηφίσουν σε καθορισμένα ταχυδρομικά γραφεία της Ιερουσαλήμ, με τον Αμπάς να τονίζει ότι αυτό θα στερήσει το δικαίωμα ψήφου από τους ψηφοφόρους με έδρα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Οι επικριτές του ωστόσο σημειώνουν ότι ο Αμπάς κατασκευάζει μια πολιτική κρίση και χρησιμοποιεί την αποτυχία του Ισραήλ να διευκολύνει τη διαδικασία της ψηφοφορίας ως πρόσχημα για να ακυρώσει την ψηφοφορία και να αποφύγει μια ενδεχόμενη ήττα.
Τι θέλουν οι Παλαιστίνιοι ψηφοφόροι;
Οι έρευνες δείχνουν ότι οι τέσσερις πρώτες προτεραιότητες των Παλαιστινίων είναι η ενοποίηση της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας, η τόνωση της οικονομίας, η αντιμετώπιση της διαφθοράς και η άρση του αποκλεισμού της Γάζας. Ο Αμπάς γνωρίζει ότι είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλής και ότι η κυβέρνησή του συνδέεται συχνά με δημοσιεύματα και υπόνοιες για πελατειακές σχέσεις και δωροδοκίες, με περίπου το 84% των Παλαιστινίων και στους δύο θύλακες να λένε ότι τα θεσμικά όργανα της Παλαιστινιακής Αρχής είναι διεφθαρμένα. Ενώ οι ψηφοφόροι δεν πιστεύουν ότι η Χαμάς θα κάνει καλύτερη δουλειά για να βελτιώσει τις οικονομικές τους προοπτικές, την εμπιστεύονται περισσότερο από την Παλαιστινιακή Αρχή για την αντιμετώπιση της διαφθοράς.
Ποια είναι η θέση του Ισραήλ;
Δεν είναι ακόμη σαφής η θέση της ισραηλινής πολιτικής ηγεσίας, ούτε είναι ξεκάθαρη πόση δύναμη έχει για να επηρεάσει την παλαιστινιακή πολιτική διαμάχη.
Όλα αυτά συμβαίνουν με φόντο μια εβδομάδα γεμάτη βία στην Ιερουσαλήμ, όπου Άραβες πιστοί, εξοργισμένοι με τους περιορισμούς που τέθηκαν στην πρόσβαση στην Παλιά Πόλη κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού, ξυλοκόπησαν υπερορθόδοξους Εβραίους και ανέβασαν βίντεο των επιθέσεων στο TikTok. Σε απάντηση, ακροδεξιές εβραϊκές εξτρεμιστικές ομάδες πραγματοποίησαν πορεία στην πόλη φωνάζοντας «Θάνατος στους Άραβες». Αν και οι πρόσφατες νύχτες ήταν πιο ήσυχες, η κατάσταση είναι εύφλεκτη, με πολλούς να φοβούνται ότι οι συγκρούσεις, που μέχρι στιγμής περιορίζονται στην Ιερουσαλήμ, θα μπορούσαν να εξαπλωθούν στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη, ακόμη και αλλού στον μουσουλμανικό κόσμο, δεδομένου του συμβολικού καθεστώτος της Ιερουσαλήμ.
