Μιθριδάτη, ποιο τραγούδι αφιερώνεις στον Κυριάκο Μητσοτάκη;
Ο Μιθριδάτης μίλησε στη ROSA για όσα βιώνουμε σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, τον Πολιτισμό, την ελλιπή στήριξη της Πολιτείας, την Αριστερά και το νέο του μελοποιημένο έργο.
Καλλιτέχνης, δημιουργός, λεξιπλάστης. Μιλώντας με τον Μιθριδάτη μπορείς να συζητήσεις αβίαστα και με απολύτως φυσική ροή για τη Μουσική, τον Πολιτισμό, τη τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα, την αστική υποκρισία, τη φροϋδική σκέψη, τις ταξικές διακρίσεις, τα διακυβεύματα και το μέλλον της Αριστεράς, λες και πρόκειται για ζητήματα εύκολα, απλά.
Μιλάει με την ίδια ακριβώς ενέργεια κι άνεση που τραγουδάει: Χωρίς συμβιβασμούς και με αφοπλιστική ειλικρίνεια. Συζητήσαμε για ώρα. Διαφωνήσαμε, συμφωνήσαμε και γελάσαμε. Σχολίασε με τον -ομολογουμένως δικό του μοναδικό τρόπο- τα όσα βιώνουμε, περιέγραψε την δυστοπία που ζούμε και εξήγησε ποιος οφείλει να είναι ο ρόλος της Αριστεράς σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Αφιέρωσε ένα κομμάτι στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και αναφέρθηκε στην πάντα επίκαιρη δισκογραφία των Ημισκουμπρίων, των σύγχρονων χρονογράφων μας.
Δεν πρόκειται να χαριστεί στο όνομα της δήθεν τυπικής αστικής ευγένειας και της κορεκτίλας. Έχει άποψη και την εκφράζει. Αγαπά να συζητάει και το πάθος του για κουβέντα, σε συνδυασμό με το αστείρευτο χιούμορ και τον χαρακτηριστικό τρόπο ομιλίας του, σίγουρα σε παρασύρουν.
Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη:
Τι έχει πάει λάθος στην ελληνική κοινωνία και ο «Κύρης του σπιτιού», ένα κομμάτι που κυκλοφόρησε το 1997 και αποτυπώνει την συντηρητική μεσοαστική οικογένεια, παραμένει επίκαιρο;
Το λάθος πιστεύω, είναι να περιμένουμε ο άνθρωπος να εξελίσσεται με μεγαλύτερη ταχύτητα, από αυτή που πραγματικά είναι ικανός. Είναι λάθος να θεωρούμε δεδομένο ότι μια κοινωνία προχωράει μπροστά, μόνο και μόνο επειδή ένα μικρό ποσοστό αυτής, έχει μια προοδευτική αντίληψη των πραγμάτων. Η εξέλιξη της κοινωνίας είναι μια επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία. Αυτό δεν εκβιάζεται. Είναι μια ατομική, προσωπική προσπάθεια του κάθε μέλους της κοινωνίας μας. Λίγοι το πράττουν. Η πλειοψηφία ακολουθεί το ρεύμα και το ρεύμα αυτό, δεν είναι ορμητικό σε καμία περίπτωση. Το να προσεγγίσεις το διαφορετικό απαιτεί δύναμη, αντοχή και προσωπικό αγώνα απ’ τον καθένα μας. Δεν είναι ρεαλιστικό σενάριο να εξελιχθεί η κοινωνία συνολικά και μαζικά μέσα σε ένα χρονικό περιθώριο δύο ή τριών δεκαετιών. Πρέπει το κάθε μέλος της κοινωνίας να νιώσει την ανάγκη ή και την υποχρέωση, απέναντι στον εαυτό του και στο σύνολο κατ’ επέκταση, να προσπαθεί να γίνει μια βελτιωμένη έκδοση του εαυτού του. Καλό θα ήταν να αποκτήσει αντίληψη και να εντοπίζει τα λάθη στις λεπτομέρειες. Αυτή ήταν η δουλειά των Ημισκουμπρίων, ανέκαθεν. Δίναμε βάση και έμφαση στις λεπτομέρειες και βασικά στις προβληματικές λεπτομέρειες. Όταν το κοινό για χρόνια στέκεται στην επιφάνεια των τραγουδιών των Ημισκουμπρίων και όχι στο νόημα, τότε δεν μπορούμε να παραξενευόμαστε για ποιο λόγο «Ο κύρης του σπιτιού» παραμένει μέχρι σήμερα επίκαιρος.
«Η σεξουαλική καταπίεση είναι ο βασικός λόγος που οδηγεί στην λανθάνουσα διαπαιδαγώγηση των παιδιών μας»
Αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την δισκογραφία των Ημισκουμπρίων. Μακάρι να ήμασταν το μοναδικό παράδειγμα. Είναι εμφανές, ότι ο κόσμος μένει στην επιδερμίλα και όχι στην ουσία. Και αυτό είναι ένα γενικό φαινόμενο. Πραγματικά «Ο κύρης του σπιτιού» σατιρίζει την μικροαστική, οπισθοδρομική, επαρχιώτικη αντίληψη, με την οποία έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές. Είναι μια σκυταλοδρομία συντηρητισμού. Στον «Κύρη του σπιτιού» σχολιάζουμε βασικά την σεξουαλική καταπίεση αιώνων, κυριολεκτικά. Την υποκρισία, το «φαίνεσθαι», το «τι θα πει ο κόσμος», ακόμα και την ταξική διάκριση. Και αυτές οι νοοτροπίες δεν κρατιούνται μόνο στα πλαίσια ενός σπιτιού. Απλά το σπίτι είναι η εκκίνηση αυτών των αντιλήψεων που σε ακολουθούν και εκτός σπιτιού και σε όλη σου τη ζωή. Μεταφέρονται στην κοινωνία.
Η σεξουαλική καταπίεση λοιπόν είναι κατά την προσωπική μου άποψη, ο βασικός λόγος που οδηγεί στην προκαθορισμένη καθοδήγηση και λανθάνουσα διαπαιδαγώγηση των παιδιών μας, σε σχέση με το φύλο τους. Και είναι κάτι που συντηρείται και από τους δύο γονείς, μέχρι και σήμερα. «Ο Κύρης του σπιτιού» δεν είναι το μόνο παράδειγμα κομματιού μας, που παραμένει επίκαιρο μέχρι σήμερα. Το «Νωρίς», το «Βουκολικό», το «Δημόσιο forevah», το «Της Ελλάδος τα παιδιά», το «Είναι μόνο εκλογές», ο «Τηλεθρήνος», η «Θεωρία», οι «Αντρικές γουρούνιές», το «Τα Χριστούγεννα σημαίνουν» και πολλά ακόμα, είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα Ημισκουμπριακών κομματιών που σχολιάζουν λανθασμένες νοοτροπίες, οι οποίες κυριαρχούν μέχρι σήμερα. Αν δεν μπει ο καθένας φίτσουλας, ατομικά στην διαδικασία της αλλαγής και προσπαθήσει να φέρει τούμπα τα δεδομένα, τότε να είστε σίγουροι ότι θα παραμείνουν επίκαιρα αυτά τα τραγούδια, για πολλές δεκαετίες ακόμα. Η εξέλιξη όμως να θυμόμαστε πως δεν επιτυγχάνεται με κανονισμούς, πρωτόκολλα και με λέξεις ταμπού ή έλεγχο στην έκφραση. Διότι τότε θα οδηγηθούμε σε μια αντίστοιχη, υποκριτικής μορφής, συγκάλυψη λαθών. Θα οδηγηθούμε σε ένα κούφιο, εκβιαστικό καθωσπρεπισμό, φέρνοντας τα αντίθετα αποτελέσματα απ’ τον αρχικό στόχο, που λέγεται πρόοδος. Με λίγα λόγια, ατομική προσπάθεια με στόχο την ακύρωση των κοινωνικών παραλογισμών, δίνοντας βάση στην ουσία και στην λεπτομέρεια. Με στόχο να επηρεάσουμε θετικά τον διπλανό μας και ο διπλανός μας μετά, τον διπλανό του.
Κατά καιρούς, με αναρτήσεις σου στα social media, ασκείς αιχμηρή κριτική στη κυβέρνηση για τους χειρισμούς της. Ποιο τραγούδι θα αφιέρωνες στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και γιατί;
Δεν ξέρω αν αναφέρεσαι σε Ημισκουμπριακό κομμάτι, που θα μπορούσα να του αφιερώσω στον μίστα Μητς, αλλά θα κάνω έτσι κι αλλιώς την ανατροπή. Οπότε, θα του αφιέρωνα το «Oops! I did it again» της Britney. Για προφανείς λόγους.
Ποιος οφείλει να είναι ο ρόλος της Αριστεράς απέναντι σε όλα όσα ζούμε;
Ο ρόλος της Αριστεράς πρέπει να συνεχίσει να είναι αγωνιστικός, μαχητικός με δημιουργικούς στόχους, προτάσεις και λύσεις. Για να επιτευχθεί αυτό, απέναντι στη υγειονομική και πολιτική κρίση που βιώνουμε, πιστεύω πως όλες οι δυνάμεις τους αριστερού χώρου, καλό θα ήταν να συντονιστούν σε κοινές δράσεις. Το καταλαβαίνω βέβαια πως αυτό είναι «ρομαντικό και αντάρτικο» (που λέγαμε και στα Ημισκούμπρια) και ίσως για πολλούς εκτός πραγματικότητας. Αυτό συμβαίνει, γιατί οι άνθρωποι της Αριστεράς από καταβολής, είναι ιδεαλιστές, με πολιτική συνέπεια και σταθερότητα απόψεων. Υπέροχες αξίες, που δημιουργούν όμως ισχυρές αντιπαραθέσεις. Πιστεύω ότι, οι όποιες διαφορές και αντιρρήσεις που υπάρχουν και διαιωνίζονται στο χώρο της Αριστεράς, θα πρέπει αυτή τη στιγμή, λόγω των ακραίων περιστάσεων που βιώνουμε, πρέπει να παραμεριστούν. Να μπούνε σε μια γωνίτσα για αργότερα, όταν θα έχουμε ξανά την πολυτέλεια για μανούρα. Έτσι, θα μπορέσουμε πραγματικά όλοι συντονισμένοι, να αντιμετωπίσουμε τις δυστοπικές συνθήκες που μας προέκυψαν, αλλά και μας επιβλήθηκαν. Στην προκειμένη περίπτωση το μοναδικό που πραγματικά μπορεί να φέρει ένα θετικό αποτέλεσμα, να αλλάξει πράγματα και να βάλει φρένο σε αυτό το αυταρχικό της ασύδοτο καθεστώς της εκμετάλλευσης, είναι το μέτωπο της Αριστεράς.
Από την δημοκρατική κεντροαριστερά, μέχρι την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά. Δεν μιλάω για κάποιο φαντασμαγορικό σενάριο μιας ενωμένης Αριστεράς, αλλά μιας Αριστεράς…σε ανακωχή. Είναι υποχρέωση μας, να παλεύουμε για το καλό του λαού, με όποιο κόστος. Ακόμα και για την μερίδα του λαού που συνειδητά ή ασυνείδητα, επέλεξε την συγκεκριμένη κυβέρνηση, ψηφίζοντας την. Ξέρω πως στον κόσμο της Αριστεράς, το κόνσεπτ «βάζω νερό στο κρασί μου», μπορεί να ακούγεται εκνευριστικό, μη ρεαλιστικό, ως και αφελές, αλλά καλώς ή κακώς είναι αναγκαίο και αν το σκεφτούμε, είναι το λογικό. Λαμβάνοντας υπόψιν πάντα, τις πολιτικές εξελίξεις και πανδημικές συνθήκες.
Πώς βλέπεις τα μουσικά πράγματα στην Ελλάδα;
Το 2009, είχα δώσει μια συνέντευξη στο «Ποπ+Ροκ», όπου μου είχαν κάνει μια αντίστοιχη ερώτηση, με αφορμή έναν στίχο μου, που λέω πως η χώρα είναι μουσικά παράλυτη. Αξίζει να την επαναλάβω πιστεύω, με ένα «κόπυ πάστε» που λέει και ο Βελόπουλας.
«Η μουσική τρώει φάπες απ’ την αρπαχτή των λαϊκών και των δισκογραφικών και κατραπακιές από την δηθενιά των εντεχνο-μπαρμπαδο-ψευτο-ροκάδων»
«Η κοινωνική παρακμή, αντικατοπτρίζεται και στην μουσική. Εδώ δεν υπάρχει παιδεία, θα υπάρχει μουσική παιδεία; Είναι αστείο. Η ακμή μιας χώρας ξεκινάει απ’ τον πολιτισμό και ο πολιτισμός στην χώρα μας έχει μείνει στα μάρμαρα του Παρθενώνα. Ποια είναι τα δείγματα πολιτισμού μας στην Ελλάδα του σήμερα; Στην μουσική συγκεκριμένα… τι έχουμε να παρουσιάσουμε; Η μουσική τρώει φάπες απ’ την αρπαχτή των λαϊκών και των δισκογραφικών και κατραπακιές από την δηθενιά των εντεχνο-μπαρμπαδο-ψευτο-ροκάδων. Θα μου πεις, αυτοί φταίνε; Όχι δεν φταίνε αυτοί, φταίνε αυτοί που τους ακούνε. Όπως και οι πολιτικοί, δεν φταίνε, φταίνε αυτοί που τους ψηφίζουνε. Οπότε κάνε τον συνειρμό. Η πλειοψηφία του ελληνικού λαού που ψηφίζει αυτές τις «όμορφες» κυβερνήσεις, τι μουσική θ’ ακούει; Έχουμε φτάσει στο σημείο, που όταν δημιουργείς καλή μουσική στη χώρα αυτή, αντιμετωπίζεσαι ωσάν περιθωριακός. Η χώρα που προσκυνάει ατάλαντες πεταμένες λαϊκές στις πίστες ή «έντεχνες» ιέρειες που πια βαριούνται και μόνο που υπάρχουν. Η χώρα που θεωρεί ποιότητα την προσωπολατρική ανακύκλωση και αναμάσημα των έργων μεγάλων συνθετών που έδρασαν δεκαετίες πίσω. Ε ναι λοιπόν! Η χώρα μας είναι μουσικά παράλυτη!»
Πω πωωω.. είχα τα νεύρα μου ακόμα εκείνη την εποχή. Τώρα πια μου φαίνεται δεδομένη η παράκμα, χαζεύοντας τα αποκαΐδια από απόσταση. Ωραία τα είχα πει. Φαντάσου πως αυτό που περιέγραφα πριν 12 χρόνια, μας οδήγησε με μαθηματική ακρίβεια στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα. Δηλαδή στο απόλυτο μηδενικό.
Ποιο από τα κομμάτια σου -είτε δικό σου είτε από την κοινή σας πορεία με τα «Ημισκούμπρια»- θεωρείς ότι υπήρξε το πιο πρωτοποριακό και γιατί;
Σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσα να μιλήσω για συγκεκριμένα κομμάτια. Πιστεύω πως τα Ημισκούμπρια ήταν -και ακόμα είναι- ένα μοναδικό, ιδιόρρυθμο κράμα πρωτότυπων στοιχείων. Στιχουργικά, ηχητικά, νοηματικά και πάνω απ’ όλα αισθητικά. Όλα αυτά συντέλεσαν στον να υπάρξει μια ολοκληρωμένη πακετάντζα.
Ήταν ένα σύνολο πρωτοτυπίας και πρωτοπορίας. Και η καλλιτεχνική δουλειά του συγκροτήματος είναι τρανταχτή απόδειξη αυτού. Κατ’ επέκταση και η προσωπικές μου δουλειές, δεν θα μπορούσαν να μην είναι απόλυτα συνδεδεμένες με την δισκογραφία των Ημισκουμπρίων. Ανεξάρτητα απ’ την προσωπική νότα και εξέλιξη. Οπότε πιστεύω πως κάθε κομμάτι της δισκογραφίας μου, Ημισκουμπρίων ή solo, έχει να πει και να επικοινωνήσει κάτι το πρωτότυπο. Με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο.
Οι καλλιτέχνες επλήγησαν σε πολύ μεγάλο βαθμό από την πανδημία, ενώ η Πολιτεία δεν τους στήριξε επαρκώς. Γιατί πιστεύεις ότι συνέβη αυτό;
Ξεκινάμε απ’ το δεδομένο γεγονός πως η λειτουργία του θεάματος και της ζωντανής ψυχαγωγίας στηρίζεται εξ ολοκλήρου στην προσέλευση και μαζική παρουσία του κοινού. Ο στόχος μιας θεατρικής παράστασης ή συναυλίας είναι, όχι απλά η προσέλκυση κοσμούρας, αλλά η προσέλκυση άπειρης κοσμούρας. Όσο περισσότερος κόσμος συσσωρεύεται στο event σου, τόσο πιο επιτυχημένο είναι. Όπως καταλαβαίνετε ο στόχος αυτός εκ των πραγμάτων έρχεται σε μετωπική σύγκρουση με την προστασία απέναντι στον ιό. Αυτό είναι κατανοητό. Όπως είναι κατανοητό να υπάρξει αναστολή διοργανώσεων και κατ’ επέκταση αναστολή εργασίας των καλλιτεχνών. Αυτό που δεν είναι όμως κατανοητό, είναι γιατί δεν υπάρχει περιθώριο λειτουργίας διοργανώσεων με μέτρα και υγειονομικά πρωτόκολλα. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου ο κόσμος παρακολουθεί καθιστός. Για κάποιες θεατρικές παραστάσεις για παράδειγμα. Γνωρίζοντας φυσικά πως με περιοριστικά μέτρα, η οποιαδήποτε επιχειρηματική προσπάθεια είναι ασύμφορη και στην πράξη αδύνατη, αλλά ίσως σε κάποιες ελάχιστες περιπτώσεις, θα μπορούσε να είναι πραγματοποιήσιμο. Απλά έτσι, για να λέμε πως κάτι καλλιτεχνικό, κινείται. Πως δεν έχει επέλθει ο απόλυτος ψόφος.
«Tο κράτος ποτέ δεν κατανόησε την ιδιαιτερότητα των καλλιτεχνικών επαγγελμάτων… Οι καλλιτέχνες είναι θύματα εργασιακής εκμετάλλας»
Και πάμε τώρα στο πιο ακατανόητο απ’ όλα. Στην ανεπάρκεια του κράτους να αποζημιώσει σε έναν ρεαλιστικό βιώσιμο βαθμό, τους ανθρώπους της τέχνης, την στιγμή που τους απαγορεύει να ασκήσουν το επάγγελμα τους. Το ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ τους ξαναλέω. Όχι το χόμπι τους, όχι την πλάκα τους, όχι το εξτρατυρογαριδάκι τους. Το επάγγελμα τους. Αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Πρώτα απ’ όλα το κράτος ποτέ δεν κατανόησε την ιδιαιτερότητα των καλλιτεχνικών επαγγελμάτων. Την οριζόντια φορολόγηση και ασφάλιση ενός επαγγέλματος που είναι κατά βάση εποχικό, χωρίς σταθερό ετήσιο εισόδημα. Χωρίς να υπολογίζει πως οι καλλιτέχνες είναι θύματα εργασιακής εκμετάλλας. Ότι το σύνηθες είναι οι επιχειρηματίες να φοροδιαφεύγουν, να σε πληρώνουν «μαύρα», να σε έχουν ανασφάλιστο ή σε αναγκάζουν να πληρώνεις εσύ ο ίδιος την ασφάλιση σου. Αλλά δεν ίδρωσε ποτέ το κρατικό αυτάκι για όλα αυτά εδώ και 2,5 δεκαετίες που εργάζομαι στο χώρο. Βέβαια που να πάει το μυαλό του κάθε Γιώργη ή Κυβερνογιώργη σε όλα αυτά, όταν ακούγοντας την λέξη «τραγουδιστής» το μυαλό του πάει στον φιρμάτο τουμπερλεκάτο που τα λέει στα μπουζουξίδικα της παραλιακής. Τώρα φυσικά μιλώντας για την συγκεκριμένη κυβέρνηση, δεν περίμενα να έχει μια διαφορετική προσέγγιση απέναντι στους καλλιτέχνες απ’ τη στιγμή που αποτελείται από τεχνοκράτες και γιάπηδες. Ούτε θυμάμαι βεβαίως το προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας να εμπεριέχονται πλάνα για τον πολιτισμό. Κι όμως, αυτή την κυβέρνηση ψήφισε ένας λαός που όπως φαίνεται, δεν είναι το μέλημά του η τέχνη και ο πολιτισμός, αλλά μάλλον η εξασφάλιση των αναγκών του προσωπικού κωλαρακίου, που στο κάτω κάτω δεν του έκατσε κιόλας.
Θέλω να πω, πως ο κοσμάκης είναι στην βάση του απαξιωτικός απέναντι στις τέχνες. Με συνέπεια η κυβέρνηση που ανέβασε στην εξουσία, να έχει τη ίδια στάση για αυτό το πως το λένε μωρέ…το τέχνη και τους από ‘κει τους θεατρίνους και τους μουσικάντηδες και τους…ποιος χέστηκε.
Μου είπες ότι γράφεις ένα νέο κομμάτι που θα έχει σχέση με την παρούσα κατάσταση που βιώνουμε. Ποια είναι τα κυρίαρχα συναισθήματα που μετουσιώνεις σε έμπνευση αυτήν την περίοδο;
Η αλήθεια είναι πως δεν θα μπορούσα να το χαρακτηρίσω «τραγούδι» ή «κομμάτι». Δεν του ταιριάζει τέτοιος χαρακτηρισμός. Θεωρώ πως είναι ένα μελοποιημένο έργο. Δεν περιορίστηκε από τους συμβατικούς κανόνες που ακολουθούμε για τη δημιουργία ενός τραγουδιού. Και ιδιαιτέρως στην δομή. Αυτό το έργο, αυτό το project που ετοίμασα, θα μπορούσε να έχει οποιαδήποτε άλλη μορφή. Απ’ το να είναι ένα ποίημα, ένα δοκίμιο, ένα θεατρικό έργο. αλλά στην προκειμένη περίπτωση, όπου ο δημιουργός του είναι τραγουδοποιός, προφανώς θα ακολουθούσε μουσικό δρόμο και θα είχε μουσική κατάληξη.
Πράγματι στο project, σχολιάζω την πολιτική εξέλιξη στη χώρα και δένω όλες τις πληροφορίες που έχω απορροφήσει σε καθημερινή βάση, δω και ενάμιση με δύο χρόνια. Φυσικά δεν στέκομαι μόνο στο σήμερα. Ακουμπάω και τον πυρήνα του προβλήματος, που νομοτελειακά μας οδήγησε στα αποτελέσματα που βιώνουμε αυτή τη στιγμή. Κάθε πρόβλημα απέκτησε την δίκη τους ανάλυση και ενότητα στο χαρτί. Δημιούργησα ένα μουσικό documentary, μέσα απ’ το δικό μου πρίσμα, οπτική και επεξεργασία των προβληματισμών μου. Έχει πολύ ενδιαφέρον η ερώτηση, το πως μετουσιώνονται τα συναισθήματά μου.
Πραγματικά έγραψα στίχους, όπως συζητάω. Ακριβώς με τα συναισθήματα που βγαίνουν αβίαστα, κουβεντιάζοντας με συνανθρώπους, την βίαιη και abnormal συνθήκη που βιώνουμε. Και μέσα σε αυτές κουβέντες, πάντα θα είμαι ψύχραιμος, θα είμαι στρεσαρισμένος, θα είμαι κυνικός και σίγουρα εκνευρισμένος και θυμωμένος. Το χιούμορ φυσικά, άπαξ και το κατέχεις το χρησιμοποιείς πάντα σε οποία συναισθηματική κατάστα και να βρίσκεσαι. Ακριβώς αυτό αποτυπώνεται και είναι το ύφος και η έκφραση στο έργο μου. Σκοπός του έργου είναι να προβληματίσει, να προκαλέσει θέματα προς συζήτηση αλλά και συναισθήματα. Ο τίτλος του έργου είναι «Για να μην τα χρωστάω» και όπως καταλαβαίνεις, τα είπα όλα…για να μην τα χρωστάω.
