Κλιματική αλλαγή: Η άνοδος της θερμοκρασίας οδηγεί σε αύξηση των τιμών των τροφίμων

Η κλιματική αλλαγή, και συγκεκριμένα οι υψηλές θερμοκρασίες, μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών των τροφίμων κατά 3,2% ετησίως, σύμφωνα με νέα μελέτη ερευνητών στη Γερμανία.

Η μελέτη δείχνει ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε να προκαλέσει αύξηση του πληθωρισμού των τιμών των τροφίμων μεταξύ 0,9 και 3,2 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως έως το 2035.

Επίσης, αναμένεται να προκαλέσει μικρότερη άνοδο του συνολικού πληθωρισμού (μεταξύ 0,3 και 1,2 ποσοστιαίες μονάδες), επομένως μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματος των νοικοκυριών θα πρέπει να δαπανηθεί για την αγορά τροφίμων.

Αυτό το φαινόμενο θα γίνει αισθητό στις χώρες υψηλού και χαμηλού εισοδήματος, αλλά κυρίως στον Παγκόσμιο Νότο. Όπως συμβαίνει με διάφορες άλλες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, η Αφρική θα πληγεί περισσότερο, παρά το γεγονός ότι συνεισφέρει ελάχιστα στις αιτίες της.

Η Τζέσικα Μπόξολ, ερευνήτρια Δημόσιας Υγείας και Διατροφής στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον και ο Μάικλ Χεντ Ανώτερος ερευνητής παγκόσμιας υγείας στο ίδιο πανεπιστήμιο, πραγματοποίησαν μια μελέτη σχετικά με την επισιτιστική ασφάλεια στην Γκάνα, η οποία έδειξε τι μπορεί να σημαίνει ο πληθωρισμός των τιμών στην πράξη. Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή περιγράφει τη δυτική Αφρική ως «καυτό σημείο» της κλιματικής αλλαγής, με μοντέλα να προβλέπουνακραία άνοδο της θερμοκρασίας και μειωμένες βροχοπτώσεις. Με περισσότερο από το ήμισυ του πληθυσμού να εξαρτάται άμεσα από τη γεωργία, η Γκάνα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην κλιματική αλλαγή.

Σε πρόσφατη μελέτη που πραγματοποίησαν οι δυο ερευνητές στο Μιόν, μια αγροτική περιοχή στο βόρειο τμήμα της Γκάνας, διαπίστωσαν ότι οι περισσότεροι κάτοικοι είχαν βιώσει κάποιο επίπεδο επισιτιστικής ανασφάλειας τους προηγούμενους 12 μήνες. Περίπου το 99% είπε ότι η κλιματική αλλαγή ευθύνεται τουλάχιστον εν μέρει. Επιπλέον, το 62% των κατοίκων αντιμετωπίζει μέτρια ή σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια, ενώ το 26% βιώνει σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια (παραμένει χωρίς φαγητό για μια ολόκληρη μέρα). Αυτά τα ποσοστά είναι πολύ χειρότερα από τους εθνικούς μέσους όρους της Γκάνας (39% και 6% αντίστοιχα), αλλά παρόμοια με ορισμένες από τις φτωχότερες χώρες της δυτικής Αφρικής όπως το Τόγκο, η Μπουρκίνα Φάσο και το Μπενίν. Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια παρόμοια μελέτη με πρόσφυγες από τη γειτονική Μπουρκίνα Φάσο οι οποίοι επίσης είχαν βιώσει επισιτιστική ανασφάλεια.

Μετατόπιση εποχών, παράσιτα και ασθένειες

Οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορούν να προκαλέσουν μετατόπιση των μακροχρόνιων και προβλέψιμων καλλιεργητικών περιόδων και να απειλήσουν τις καλλιέργειες. Άλλες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής μπορεί να περιλαμβάνουν περισσότερες επιδημίες παρασίτων και ασθενειών που εξαντλούν τα ζωικά αποθέματα και τα αποθέματα τροφίμων, ενώ το θερμικό στρες καθιστά δυσκολότερη την πρόσβαση στις αγροτικές κοινότητες. Όλοι αυτοί οι παράγοντες ωθούν υψηλότερα τις τιμές και μειώνουν την αγοραστική δύναμη των επηρεαζόμενων νοικοκυριών. Οι κινητήριες δυνάμεις του πληθωρισμού των τροφίμων επιδεινώνουν ήδη την επισιτιστική ανασφάλεια.

Το δεύτερο μέρος αυτού του προβλήματος είναι η ίδια η άνοδος του πληθωρισμού. Οι άνθρωποι πιθανότατα θα αναγκαστούν να συμβιβαστούν ως προς την ποιότητα των τροφίμων ή και να στερηθούν ορισμένα βασικά αγαθά. Αυτό με τη σειρά του κάνει τους ανθρώπους πιο ευάλωτους σε ασθένειες και άλλα θέματα υγείας. Ο υποσιτισμός είναι η κύρια αιτία ανοσοανεπάρκειας παγκοσμίως, σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH).

Στην Γκάνα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι ήταν ενημερωμένοι σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δεν κινδύνευαν να βιώσουν επισιτιστική ανασφάλεια. Αυτό αποδεικνύει ότι οι πληγέντες πληθυσμοί γνωρίζουν πολύ καλά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και ενδεχομένως να συμμετέχουν σε προληπτικές πρακτικές μετριασμού.

Οι μεταβολές του κλίματος είναι ένας πολλαπλασιαστής του κινδύνου πείνας για τους ευάλωτους πληθυσμούς. Υπό το πρίσμα αυτό, 134 χώρες στο COP28 υπέγραψαν μια δήλωση σύμφωνα με την οποία, υπόσχονται να συμπεριλάβουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τη βιομηχανία τροφίμων και τη γεωργία στα εθνικά τους σχέδια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Οι ερευνητές της γερμανικής μελέτης προτείνουν ότι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου θα μπορούσε να περιορίσει τυχόν επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία. Η κρατική παρέμβαση θα μπορούσε επίσης να εξασφαλίσει οικονομική προστασία και διατροφική βοήθεια για τους πιο ευάλωτους που κινδυνεύουν να παγιδευτούν στον κύκλο της φτώχειας λόγω του πληθωρισμού και της μειωμένης πρόσβασης στα τρόφιμα, καταλήγουν οι ερευνητές.