Η Κομισιόν εκθέτει την κυβέρνηση για τα Τέμπη

Εκτεθειμένη βρίσκεται για ακόμα μία φορά η κυβέρνηση σχετικά με τις ευθύνες της γύρω από το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, μετά από απάντηση της Επιτρόπου Μεταφορών κ. Vălean εκ μέρους της Κομισιόν σε ερώτηση της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

Η εν λόγω απάντηση αφορά την ανυπαρξία μόνιμου φορέα διερεύνησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων κατά παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ασφάλεια σιδηροδρόμων.

Στην απάντησή της, η κ. Vălean παραδέχεται ότι η Κομισιόν είχε διαπιστώσει την απουσία λειτουργικού φορέα διερεύνησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων στην Ελλάδα κατά τον έλεγχο συμμόρφωσης της οδηγίας (ΕΕ) 2016/798 για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων την οποία είχε μεταφέρει στο εθνικό δίκαιο η κυβέρνηση τον Οκτώβριο του 2019.

Στη συνέχεια, τον Ιούλιο του 2021, οι ελληνικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή για την πρόθεσή τους να συστήσουν πολυτροπικό φορέα διερεύνησης, ο οποίος ακόμα και σήμερα δεν έχει λειτουργήσει, παραβιάζοντας την ευρωπαϊκή νομοθεσία και υπονομεύοντας την ανεξάρτητη διερεύνηση σιδηροδρομικών ατυχημάτων.

Σε ερώτηση αν έχει ζητηθεί από τις ελληνικές αρχές η συνδρομή της Κομισιόν και του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της ΕΕ (ERA) για την παροχή εμπειρογνωμοσύνης, η Επίτροπος απάντησε ότι ούτε η Επιτροπή ούτε ο ERA μπορούν να υποκαταστήσουν τις εθνικές αρχές στη διερεύνηση του ατυχήματος και ότι η υποχρέωση διασφάλισης ανεξάρτητης διερεύνησης του ατυχήματος εμπίπτει στην αρμοδιότητα των ελληνικών αρχών.

Η κ Vălean προσέθεσε ότι «ο ERA έχει εκδώσει κατάλογο εμπειρογνωμόνων σε θέματα ασφάλειας οι οποίοι θα ήταν διαθέσιμοι για να βοηθήσουν τις ελληνικές αρχές στην ανεξάρτητη διερεύνηση του ατυχήματος».

Είναι σαφές από την απάντηση της Επιτρόπου ότι τόσο η Κομισιόν όσο και ο ERA που είναι σε στενή επαφή με τις αρχές θα μπορούσαν να έχουν παίξει ενεργό ρόλο στη διερεύνηση των αιτιών της τραγωδίας των Τεμπών. Η κυβέρνηση, η οποία τέσσερα χρόνια τώρα δεν έχει καταφέρει να συστήσει μόνιμο φορέα διερεύνησης ατυχημάτων παραβιάζοντας την ευρωπαϊκή νομοθεσία, αντί να στραφεί σε αναγνωρισμένους εμπειρογνώμονες που σύμφωνα με την ίδια την Κομισιόν θα ήταν διαθέσιμοι για να βοηθήσουν τις ελληνικές αρχές στην ανεξάρτητη διερεύνηση του ατυχήματος, επέλεξε να συστήσει μονομερώς μια τριμελή επιτροπή απορρίπτοντας ουσιαστικά τη συνδρομή των ευρωπαϊκών θεσμών και θέτοντας υπό αμφισβήτηση την δέσμευσή της και την υποχρέωσή της για πλήρη διαλεύκανση των αιτιών της τραγωδίας.

Η πλήρης απάντηση της Κομισιόν

«Η Ελλάδα ολοκλήρωσε στις 23 Οκτωβρίου 2019 τη μεταφορά στην εθνική της έννομη τάξη της οδηγίας (ΕΕ) 2016/798 για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων .

Κατά τον έλεγχο συμμόρφωσης, η Επιτροπή διαπίστωσε την απουσία λειτουργικού φορέα διερεύνησης στην Ελλάδα. Τον Ιούλιο του 2021, οι ελληνικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή για την πρόθεσή τους να συστήσουν πολυτροπικό φορέα διερεύνησης ώστε να αξιοποιηθεί κατά τον καλύτερο τρόπο η υπάρχουσα πείρα και να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα των διαδικασιών διερεύνησης.

Από το ατύχημα της 28ης Φεβρουαρίου 2023, οι υπηρεσίες της Επιτροπής βρίσκονται σε στενή επαφή με τις ελληνικές αρχές για να προσδιορίσουν τον καλύτερο τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή και ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ERA) μπορούν να βοηθήσουν την Ελλάδα τόσο στη διερεύνηση του ίδιου του ατυχήματος όσο και στη διασφάλιση της ταχείας βελτίωσης της ασφάλειας των σιδηροδρόμων και των επενδύσεων σε ολόκληρο το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο.

Ούτε η Επιτροπή ούτε ο ERA μπορούν να υποκαταστήσουν τις εθνικές αρχές στη διερεύνηση του ατυχήματος. Η υποχρέωση διασφάλισης ανεξάρτητης διερεύνησης του ατυχήματος εμπίπτει στην αρμοδιότητα των ελληνικών αρχών. Σε συνεργασία με το δίκτυο των Εθνικών Φορέων Διερεύνησης, ο ERA έχει εκδώσει κατάλογο εμπειρογνωμόνων σε θέματα ασφάλειας οι οποίοι θα ήταν διαθέσιμοι για να βοηθήσουν τις ελληνικές αρχές στην ανεξάρτητη διερεύνηση του ατυχήματος.»

Η πλήρης ερώτηση των ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-000798/2023 προς την Επιτροπή

Άρθρο 138 του Κανονισμού

Θέμα: Εγγυήσεις ορθής, πλήρους και αξιόπιστης εφαρμογής της οδηγίας για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων

Σε συνέχεια του τραγικού και πολύνεκρου σιδηροδρομικού δυστυχήματος της 28ης Φεβρουαρίου στα Τέμπη, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε τη σύσταση «Ειδικής Επιτροπής» για τη διερεύνηση των αιτιών που προκάλεσαν τη τραγωδία των Τεμπών .

Το άρθρο 22 της οδηγίας 2016/798 για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων (οδηγία) ορίζει ότι κάθε κράτος μέλος εξασφαλίζει ότι τα ατυχήματα και τα συμβάντα διερευνώνται από μόνιμο φορέα, ο οποίος πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις ανεξαρτησίας.

Στην Ελλάδα, η οδηγία μεταφέρθηκε στο εθνικό δίκαιο τον Οκτώβριο του 2019 με τον Ν. 4632/2019 . Στον εν λόγω νόμο ορίζεται ως φορέας διερεύνησης ατυχημάτων η Επιτροπή Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Συμβάντων (ΕΔΙΣΑΣ).

Τον Ιανουάριο του 2023, με τον Ν. 5014/2023 , καταργήθηκε η ΕΔΙΣΑΣ και συστήθηκε ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), ο οποίος δεν είναι σήμερα λειτουργικός.

Είχε ενημερωθεί από την ελληνική κυβέρνηση για την κατάργηση της ΕΔΙΣΑΣ, και μάλιστα πριν καταστεί λειτουργικός ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει μόνιμος και αξιόπιστος φορέας διερεύνησης δυστυχημάτων, όπως απαιτείται στην οδηγία;

Θεωρεί ότι διασφαλίζεται η ορθή εφαρμογή της οδηγίας ελλείψει μόνιμου και αξιόπιστου φορέα διερεύνησης ατυχημάτων;

Έχει ζητηθεί από τις ελληνικές αρχές η συνδρομή της Επιτροπής και του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της ΕΕ για την παροχή εμπειρογνωμοσύνης ή/και τη διενέργεια τεχνικών επιθεωρήσεων, αναλύσεων ή/και αξιολογήσεων;