Η κυβέρνηση «έθαψε» επιστολή κορυφαίων επιστημόνων από τον Μάρτιο για σχέδιο ελέγχου της πανδημίας

Επείγουσα επιστολή από ομάδα κορυφαίων επιστημόνων της χώρας για το δεύτερο κύμα της πανδημίας, είχαν λάβει ήδη από τον Μάρτιο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη, που όπως φαίνεται, το αγνόησαν πλήρως.

Η επιστολή που έφερε «βαριές» υπογραφές επιστημόνων, πετάχτηκε από την κυβέρνηση στον κάλαθο των αχρήστων. Από τα μέσα του περασμένου Μαρτίου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη είχαν λάβει μια επείγουσα επιστολή από ομάδα κορυφαίων επιστημόνων της χώρας, με τα μέτρα που όφειλε να πάρει αμέσως η Πολιτεία για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού. Όπως είναι φανερό, εννέα μήνες αργότερα, η κυβέρνηση αγνόησε αυτό το SOS και τώρα η χώρα βρίσκεται ενώπιον μιας ανεξέλεγκτης κατάστασης…

Ειδικότερα, εννέα επιστήμονες με κοινή επιστολή τους από τις 16 Μαρτίου του 2020, κατά το ξέσπασμα δηλαδή του πρώτου κύματος και κατά την επιβολή του πρώτου lockdown στη χώρα μας, ζητούσαν από την κυβέρνηση την κατάρτιση σχεδίου «για επιθετικό και εκτεταμένο εργαστηριακό έλεγχο για Sars-Cov-2 στην Ελλάδα».

Στους υπογράφοντες την επιστολή συναντά κανείς τα εξής ονόματα:

• του καθηγητή Εμμανουήλ Δερμιτζάκη, της Ιατρικής Σχολή Πανεπιστημίου της Γενεύης και Προέδρου του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας,
• της καθηγήτριας Παγώνας Λάγιου, Διευθύντριας Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολή του ΕΚΠΑ,
• του καθηγητή Βασίλη Γοργούλη, του τμήματος Ιστολογίας και Παθολογίας του ΕΚΠΑ,
• του δρ. Βασίλη Γρηγορίου, Προέδρου ΔΣ του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών,
• του καθηγητή Δημήτρη Θάνου, Προέδρου του Επιστημονικού Συμβουλίου Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ),
• του καθηγητή Γιώργου Κόλλια, Προέδρου του Ερευνητικού Κέντρου Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμινγκ»,
• του καθηγητή Νεκτάριου Ταβερναράκη, Προέδρου ΔΣ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ),
• του καθηγητή Κωνσταντίνου Σταματόπουλου, Διευθυντή του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών (ΙΝΑΒ) ΕΚΕΤΑ
• και του καθηγητή Γκίκα Μαγιορκίνη, του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής του ΕΚΠΑ

Η επιστολή ήταν δισέλιδη, με τον σαφή τίτλο «ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟ ΚΑΙ ΕΚΤΕΤΑΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΓΙΑ SARS-COV-2 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ», είχε ημερομηνία 16 Μαρτίου και το άκρως σημαντικό της επιστολής αυτής είναι ότι διατυπώνονταν εγκαίρως συγκεκριμένες προτάσεις, που θα έπρεπε να ληφθούν υπόψη μόλις θα έληγε το πρώτο lockdown, προκειμένου να αποφευχθεί το δεύτερο.

Τι πρότειναν

Από την αρχή κιόλας, οι επιστήμονες, επικαλούμενοι την έως τότε εμπειρία άλλων χωρών, έκαναν την εισήγηση για «ένα ‘επιθετικό’ μοντέλο για τεστ στον ιό, όχι μόνο για το κομμάτι της διάγνωσης, αλλά και για το κομμάτι της ‘ανάγνωσης’ του πληθυσμού», το οποίο «θα δώσει τη δυνατότητα τόσο να εντοπιστούν εν δυνάμει πυρήνες όσο και να γίνει γενικότερα καλύτερη μοντελοποίηση της δυναμικής του ιού και να ληφθούν μέτρα με υψηλότερη ανάλυση και αποτελεσματικότητα, με βάση την ακριβέστερη αποτύπωση της πραγματικής διασποράς».

Ιδιαίτερη σημασία έχει η επισήμανσή τους ότι αυτό έπρεπε να ξεκινήσει άμεσα, «τώρα που η Ελλάδα βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση από άλλες χώρες στην Ευρώπη». Και, όπως προσέθεταν χαρακτηριστικά, «ακόμη και με τους περιορισμούς» που είχαν επιβληθεί στη χώρα μας τότε «είναι σημαντικό να ξεκινήσουν τα τεστ άμεσα και να είμαστε έτοιμοι όταν χαλαρώσουν τα μέτρα να πραγματοποιούμε “επιθετικό” εργαστηριακό έλεγχο, ώστε να συνεχιστεί συστηματικά η παρακολούθηση της εξέλιξης της επιδημίας, καθώς δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση τους επόμενους μήνες…».

Στο πλαίσιο αυτό πρότειναν «την κινητοποίηση όλων των διαθέσιμων διαγνωστικών υποδομών στην Ελλάδα (ακαδημαϊκά και ερευνητικά κέντρα, νοσοκομειακά εργαστήρια με τεκμηριωμένη εμπειρία στις αναλυτικές μεθοδολογίες που είναι σχετικές με την ανίχνευση του ιού), ώστε να μπορεί να καλυφθούν πρώτα οι βασικές ανάγκες (ίσως με brute force και με πιο παραδοσιακές και χρονοβόρες εργαστηριακές προσεγγίσεις) και σε δεύτερο επίπεδο, να καταστεί εφικτή η διενέργεια χιλιάδων εξετάσεων ανά ημέρα, ώστε να αντιμετωπιστεί καλύτερα η επιδημία και να λαμβάνονται πιο αποτελεσματικά μέτρα στον σωστό χρόνο. Όλα αυτά μπορούν και πρέπει να γίνουν χωρίς να διακοπεί ή να επηρεαστεί το υπάρχον σύστημα διάγνωσης και ιατρικής παρέμβασης».

Screening πληθυσμoύ

Θέτοντας και τους τρεις άμεσους στόχους για «συμβολή στην κάλυψη άμεσων αναγκών, εντατική παρακολούθηση θετικών στα τεστ ατόμων, ώστε να γίνεται γρήγορα απομόνωση των ίδιων και των ατόμων του άμεσου περιβάλλοντός τους και screening στον πληθυσμό με συγκεκριμένο σχέδιο, για να κατανοήσουμε τη δυναμική και να προβλέψουμε γενικευμένες ή εστιασμένες εξάρσεις», οι επιστήμονες αποκάλυπταν ότι είχαν ήδη προχωρήσει και σε σχετικές προετοιμασίες: «Προς αυτή την κατεύθυνση έχει πραγματοποιηθεί συνεννόηση με τους επικεφαλής των περισσότερων κέντρων που συνυπογράφουν το συγκεκριμένο κείμενο και με μέλη της επιτροπής του υπουργείου Υγείας (καθ. Τσιόδρας, καθ. Λάγιου, καθ. Μαγιορκίνης). Προκαταρκτική συζήτηση έχει πραγματοποιηθεί και με τον ΕΟΔΥ (κ. Σαπουνάς), όσον αφορά στην εντατική παρακολούθηση ατόμων θετικών στα tests».

Η επιστολή έκλεινε με την πρόταση να συσταθεί «τεχνική επιτροπή για την άμεση κατάρτιση του παραπάνω σχεδίου υπό τον συντονισμό της επιτροπής του υπουργείου Υγείας», με ταυτόχρονη αναστολή άλλων δραστηριοτήτων, «ώστε να γίνει καταγραφή αντιδραστηρίων και αποθήκευσή τους για χρήση προς εξέταση ασθενών για Covid-19 σε τυχόν έλλειψη αντιδραστηρίων».

Θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί το 2ο lockdown

Η επιστολή των επιστημόνων (την οποία έφερε πρώτος στο φως ο δημοσιογράφος Γ. Σαχίνης στην εφημερίδα «Νέα Κρήτη») όχι απλώς αποσιωπήθηκε, αλλά και αγνοήθηκε, όπως προκύπτει από τα γεγονότα, εδώ και εννέα μήνες. Υπό τις σημερινές δραματικές συνθήκες, ωστόσο, αναδεικνύεται σε ένα ντοκουμέντο από το οποίο προκύπτει ότι στο Μέγαρο Μαξίμου υπήρχε κατατεθειμένο σχέδιο, που πετάχτηκε στον κάλαθο των αχρήστων. Από το κείμενο των επιστημόνων -έστω κι αν ορισμένοι άλλαξαν στάση και απόψεις στην πορεία- φαίνεται καθαρά τι μπορούσε να είχε γίνει για να ελεγχθεί έγκαιρα και σωστότερα η διασπορά του ιού στον γενικό πληθυσμό, να είναι στοχευμένες οι παρεμβάσεις στα τμήματα του πληθυσμού που θα είχαν ανάγκη και η υπόλοιπη κοινωνία να λειτουργούσε κανονικά, αποφεύγοντας ενδεχομένως το δεύτερο lockdown και τις εκατόμβες νεκρών που βιώνουμε τώρα.

Αντί των προτάσεων αυτών, η κυβέρνηση, μετά το πρώτο lockdown, συμπεριφέρθηκε με τη -γνωστή σε όλους πλέον- αμεριμνησία, ανοίγοντας με λάθος τρόπο τον τουρισμό και δείχνοντας ότι τελικά δεν διέθετε «plan B» για την αντιμετώπιση του δεύτερου κύματος που ερχόταν…