Έπειτα από το 2013 και ένα από τα πιο μαζικά ρατσιστικά εγκλήματα στην Ελλάδα, όταν 29 μετανάστες από το Μπαγκλαντές και το Πακιστάν δέχτηκαν εν ψυχρώ πυροβολισμούς από τα αφεντικά τους γιατί «τόλμησαν» να διεκδικήσουν τα δεδουλευμένα 6 μηνών που τους χρωστούσαν, σήμερα βλέπουν το φως της δημοσιότητας εικόνες ντροπής για τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των μεταναστών εργατών γης στη Μανωλάδα Ηλείας.
Αναλυτικά, η αναφορά του Παρατηρητηρίου για τις συνθήκες ζωής των χιλιάδων εργατών γης στη Μανωλάδα Ηλείας:
To Manolada Watch αποτελεί μια πρωτοβουλία του οργανισμού Generation 2.0 for Rights, Equality & Diversity για την παρακολούθηση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης των μεταναστών εργατών γης στη Μανωλάδα Ηλείας. Από το 2017 ως οργανισμός ασχολούμαστε με την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή, με αποτέλεσμα να συλλέξουμε πολλά στοιχεία και ανάλογη εμπειρία. Την εμπειρία αυτή αποφασίσαμε να τη μοιραστούμε δημόσια, ώστε να συμβάλλουμε στην ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας και των αρμόδιων φορέων για την περίπτωση της Μανωλάδας.
Η παρούσα αναφορά έρχεται έπειτα από αυτή του Μαρτίου του 2020, η οποία είχε ως στόχο την καταγραφή των συνθηκών για τους εργάτες γης λόγω του COVID-19. Εκείνο το διάστημα, λόγω της αδυναμίας μετάβασης του οργανισμού μας στη Μανωλάδα, η καταγραφή των πληροφοριών έγινε έπειτα από τηλεφωνική επαφή με τοπικές αρχές, επίσημους φορείς και εργάτες γης. Στις 15 Ιουνίου, μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων λόγω της πανδημίας, ο οργανισμός μας επισκέφτηκε εκ νέου τους καταυλισμούς εργατών γης στην περιοχή και στο πλαίσιο της συνέχειας της συστηματικής παρακολούθησης των πληροφοριών που είχε προηγουμένως συλλέξει τηλεφωνικά από τις αρχές, πραγματοποίησε συναντήσεις με τον Δήμαρχο Ανδραβίδας-Κυλλήνης και τον Διοικητή του Αστυνομικού Τμήματος Βάρδας.
Εργάτες γης
Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία καταγεγραμμένων εργατών γης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της δημοτικής αρχής, ο αριθμός των εργατών γης που διαβιεί αυτή τη στιγμή στη Μανωλάδα κυμαίνεται από 5.000 έως 6.500, ενώ σύμφωνα με την αστυνομία υπολογίζεται περίπου στους 7.000 άνδρες. Η συντριπτική πλειονότητά τους έχει καταγωγή από το Μπαγκλαντές, ενώ ανάμεσά τους βρίσκονται πολύ λίγοι εργάτες γης Πακιστανικής και Αιγυπτιακής καταγωγής.
Νομικό καθεστώς
Οι περισσότεροι από τους εργάτες γης παραμένουν χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αστυνομίας, μόλις το 1/10 αυτών έχει λάβει βεβαίωση αναβολής απομάκρυνσης λόγω απασχόλησης στην αγροτική οικονομία με εργόσημο (βάσει του άρθρου 13Α του Ν. 4251/2014), ενώ κάποιοι από τους μετανάστες διαθέτουν άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους λόγω της πυρκαγιάς του 2018. Συγκεκριμένα μέχρι σήμερα έχουν δοθεί συνολικά 336 τέτοιες άδειες, σύμφωνα με την αστυνομία.
Πέραν τούτων, την ημέρα της επίσκεψής μας στην περιοχή είχε μεταβεί κλιμάκιο της Πρεσβείας του Μπαγκλαντές. Όπως ενημερωθήκαμε από την κοινότητα των εργατών γης, σκοπός του κλιμακίου ήταν η παραλαβή αιτήσεων για έκδοση νέων διαβατηρίων. Η ανάγκη αυτή προκύπτει λόγω του μεγάλου αριθμού εργατών γης στην περιοχή και της αδυναμίας μαζικής μετάβασής τους στην Πρεσβεία.
Συνθήκες διαβίωσης
Οι συνθήκες διαβίωσης στους δύο καταυλισμούς, που επισκεφτήκαμε, παραμένουν ιδιαιτέρως δυσχερείς και επικίνδυνες για την υγεία των εργατών γης. Στον έναν καταυλισμό παραμένουν οι αυτοσχέδιες παράγκες από καλάμια, σίδερα και νάιλον θερμοκηπίου σε καθεμιά από τις οποίες μένουν μαζί από 10 έως 20 άνθρωποι. Για τη διαμονή τους εκεί πληρώνουν ένα μηνιαίο αντίτιμο ύψους 15-20 ευρώ ανά άτομο. Δεν υπάρχει παροχή νερού, παρά κάποιες μικρές πλαστικές δεξαμενές, καθώς και καμία πρόβλεψη υγειονομικής προστασίας των ανθρώπων αυτών για τη συλλογή των απορριμμάτων τους και των λυμάτων από τις αυτοσχέδιες τουαλέτες που βρίσκονται εντός του καταυλισμού.
Στον άλλον καταυλισμό, ο οποίος δημιουργήθηκε μετά την πυρκαγιά του 2018, έχουν πλέον στηθεί 14 υποτυπώδη καταλύματα, κατασκευασμένα από κόντρα-πλακέ, τα οποία κατοικούνται τους τελευταίους 4 μήνες από εργάτες γης. Σύμφωνα με μαρτυρίες των ίδιων των μεταναστών, σε κάθε σπιτάκι διαμένουν γύρω στα 8 άτομα, για το οποίο πληρώνουν αντίτιμο 220 ευρώ τον μήνα.
Συνθήκες εργασίας
Σύμφωνα με όσα μας είπαν οι εργάτες γης, η συγκομιδή της φράουλας πραγματοποιήθηκε κανονικά. Βέβαια, από τον Μάρτιο μέχρι τις αρχές Μαΐου, οι εργασίες στα χωράφια ήταν μειωμένες λόγω των περιοριστικών μέτρων, ενώ σε πολλές περιπτώσεις αναγκάστηκαν να πετάξουν τη φράουλα, λόγω της δυσκολίας εξαγωγών σε άλλα κράτη, εξαιτίας του COVID-19. Οι εργασίες στα χωράφια επανήλθαν σε φυσιολογικούς ρυθμούς από τον Μάιο, μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων.
Τέλος, υπάρχουν μαρτυρίες ότι οι εργάτες γης, για να μεταφερθούν στα χωράφια, στοιβάζονται πολυάριθμοι μέσα σε μικρά φορτηγά από τους εργοδότες τους, ενώ υπήρξαν επίσης παράπονα ότι δεν τους παρέχεται επαρκής ποσότητα νερού και φαγητού κατά την εργασία τους.
Ο καταυλισμός με τις αυτοσχέδιες παράγκες από καλάμια, σίδερα και νάιλον θερμοκηπίου | Φωτογραφία Generation 2.0 RED
Η μικρή πλαστική δεξαμενή νερού, κάτω από τον ήλιο, ανάμεσα στις παράγκες | Φωτογραφία Generation 2.0 RED
Το εσωτερικό μιας από τις παράγκες του καταυλισμού | Φωτογραφία Generation 2.0 RED
Τα απορρίμματα μπροστά από τις αυτοσχέδιες τουαλέτες και ντουζιέρες | Φωτογραφία Generation 2.0 RED
Τα νέα καταλύματα στον καταυλισμό, που δημιουργήθηκε μετά την πυρκαγιά του 2018 | Φωτογραφία Generation 2.0 RED
To εσωτερικό ενός από τα νέα καταλύματα, φτιαγμένο από κόντρα-πλακέ | Φωτογραφία Generation 2.0 RED
