Η υπουργός πολιτισμού αποποιείται απροκάλυπτα κάθε ευθύνη!
Η υπουργός πολιτισμού ποιείται απροκάλυπτα την νήσσαν όλον αυτόν τον καιρό την ώρα που προσγειώνεται στα κεφάλια μας ολόκληρη η χωματερή
Προσπαθώντας αυτές τις μέρες να βάλω τις σκέψεις μου σε μια στοιχειώδη σειρά για όλα όσα βγαίνουν στο φως από τη σκοτεινή πλευρά του καλλιτεχνικού γίγνεσθαι της χώρας, έπιασα τον εαυτό μου να καταπιάνεται με έναν προβληματισμό που συχνά τίθεται πλέον κι από αρμόδια πρόσωπα και παράγοντες ως προτροπή και παράκληση. Την απευθείας καταγγελία του εκάστοτε περιστατικού βίας στη δικαιοσύνη κι όχι σε άλλη μια δημοσιοποίηση μέσω social media. Όπως κάθε νόμισμα, όμως, έχει δύο όψεις έτσι και κάθε πραγματικότητα έχει πολλές παραμέτρους οι οποίες καθορίζονται όχι μόνο από το τι θα ήταν κάθε φορά λογικό ή “θεμιτό” να συμβεί αλλά κι από το τι επιτρέπουν οι συνθήκες να γίνει.
Για τον έναν ή τον άλλον λόγο, λοιπόν, οι τωρινές συνθήκες ήταν εκείνες που ώθησαν επιτέλους πολλούς ανθρώπους στο να σπάσουν τη σιωπή τους απέναντι σε κάθε είδους κακοποίηση. Κι οι μέχρι τώρα τουλάχιστον ισχύουσες συνθήκες ήταν εκείνες που έδειξαν ποιος θα αποτελούσε τον πιο ηχηρό και καθοριστικό τρόπο να ακουστεί η φωνή τους ώστε να υπάρξει η ελπίδα μιας διαχρονικής αλλαγής.
Ας είμαστε ρεαλιστές. Ο κόσμος μας όχι μόνο δεν είναι αγγελικά πλασμένος αλλά σε πολλές περιπτώσεις καταστρέφει ζωές με τις ευλογίες μεγάλης μερίδας του. Άλλοι φοβούνται και σιωπούν απέναντι στα κακώς κείμενα κάθε τομέα, άλλοι αδιαφορούν εφαρμόζοντας πιστά τη χυδαία μα τόσο αληθινή φράση “ό,τι φάμε, ό,τι πιουμε κι ό,τι αρπάξει ο απαυτός μας” κι άλλοι ανήκουν στους λίγους ευνοημένους οι οποίοι απολαμβάνουν διαφόρων ειδών εξουσίες που κανείς από τους υπόλοιπους δεν τολμά να αμφισβητήσει. Καταλήγοντας, λοιπόν, σε έναν κόσμο γεμάτο ανισότητες θα ήταν ουτοπικό να θεωρεί κανείς την τήρηση της δικαιοσύνης μια εφικτή πραγματικότητα. Η οποία δικαιοσύνη των δικαστηρίων, των κυβερνήσεων και των νομοθετών, αν θέλουμε να το πάμε ένα βήμα παραπέρα, δεν είναι τίποτε περισσότερο από ανθρώπινο δημιούργημα το οποίο εξελισσόμενη η κοινωνία θα έπρεπε να εξελίσσεται κι αυτό.
Εξελίσσεται όμως; Και πώς ακριβώς να εξελιχθεί όταν χειραγωγείται από εκείνους τους λίγους που λέγαμε πριν; Αναλύοντας την περίπτωση των καταγγελιών στον καλλιτεχνικό κλάδο που διαδέχονται η μία την άλλη κατά κύματα, είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς πόσα εμπόδια είχε να αντιμετωπίσει μέχρι χτες το εκάστοτε θύμα κακοποιητικής συμπεριφοράς στεκόμενο ουσιαστικά απέναντι σε ονόματα μεγαθήρια τα οποία κατείχαν την απόλυτη εξουσία στον χώρο κι αλληλοκαλύπτονταν μέχρι τελικής πτώσης. Ποιος ή ποια θα τολμούσε να ανοίξει το στόμα του/της πριν γίνει η μεγάλη έκρηξη και να τα βάλει με όλα τα ονόματα που έχουν πλέον ξεσκεπαστεί χωρίς να φοβάται στην “καλύτερη” περίπτωση ότι θα εξαφανιστεί επαγγελματικά από προσώπου Γης, ενώ στη χειρότερη πως δε θα εισακουστεί από κανένα όργανο της δικαιοσύνης εφόσον, όπως έχει αποδειχτεί, η εξουσία κινεί τα νήματά της απελπιστικά πολλές φορές;
Κι όταν μιλάω για εξουσία δεν αναφέρομαι μόνο σε εκείνη που αποκτά κανείς λόγω χρημάτων ή κομματικού αξιώματος. Μιας μορφής εξουσία είναι κι η αναγνωρισιμότητα η οποία θαρρείς αυταπόδεικτα παραπέμπει σε κύρος, γνωριμίες, δύναμη και πρώτο τραπέζι πίστα στο απυρόβλητο. Όταν πέφτουν τα συγκεκριμένα συστατικά στα λάθος χέρια δε θέλει πολλή φαντασία για το πώς αυτά θα διαχειριστούν τα προνόμιά τους. Αν πάρουμε τα πράγματα ως έχουν, λοιπόν, θα διαπιστώσουμε πως ακόμη και σήμερα που οι συνθήκες πλέον ευνοούν ώστε ο κόσμος να ακούσει τις φωνές των θυμάτων, η αρχή έπρεπε να γίνει από ανθρώπους επίσης αναγνωρίσιμους. Κάτι που σαφέστατα δεν είναι τυχαίο.
Συνεχίζοντας, γεννιούνται δυο βασικά ερωτήματα. Το πρώτο είναι τι θα γινόταν αν οι φωνές αυτές δεν είχαν βγει στο φως της δημοσιότητας μέσω των social media κι επέλεγαν κατευθείαν τον δρόμο της δικαιοσύνης; Θα είχαν άραγε την αντιμετώπιση που αρμόζει σε κάθε τέτοια ακραία περίπτωση ή θα αντιμετώπιζαν για άλλη μια φορά αναίτιες κωλυσιεργίες, κουκουλώματα κι απειλές; Το δεύτερο ερώτημα είναι πώς θα έπαιρναν επιτέλους θάρρος να μιλήσουν κι άτομα που δε χαίρουν ευρείας αναγνωρισιμότητας και μέχρι χτες ο κλάδος κι οι θαυμαστές των “ιερών” τεράτων τα έκαναν να αισθάνονται παιδιά ενός κατώτερου θεού;
Βλέπεις, ο κόσμος έχει την τάση να θεοποιεί αβέρτα “είδωλα” σε σημείο που κάπως έτσι όλοι μας βάζουμε ένα λιθαράκι μικρότερο ή μεγαλύτερο στη διατήρηση μιας ομερτά μεταξύ θυτών, οι οποίοι κάτω από την ομπρέλα “του αγαπητού στο ευρύ κοινό διάσημου προσώπου”, θεωρούσαν πάντα πως τα αίσχη τους δε θα μπορούσαν ποτέ να βγουν στην επιφάνεια.
Μέχρι εδώ, λοιπόν, ο ρόλος των αμφιλεγόμενων social media ήταν αναγκαίος τόσο για λόγους πρακτικούς όσο και για ψυχολογικούς λόγους δικαίωσης μπροστά στα μάτια τόσων μέχρι χτες υποστηρικτών κάθε κακοποιητή. Ένας ακόμη λόγος επίσης ψυχολογικής φύσης που όμως οδηγεί σε ένα πρακτικό αποτέλεσμα, ήταν η δημόσια στήριξη κι άλλων θυμάτων ώστε κανείς και καμία πλέον να μη νιώθει μόνος/η απέναντι στο τέρας. Γιατί ας μην ξεχνάμε πως στόχος μας θα έπρεπε να είναι κι όλοι εκείνοι οι άνθρωποι που καθημερινά κακοποιούνται με οποιονδήποτε τρόπο σε όλους τους κλάδους αλλά ακόμη και σήμερα μάλλον αισθάνονται πως σε σχέση με τους διάσημους δεν έχουν ίσες ευκαιρίες να ακουστεί η φωνή τους.
Ουσιαστικά, συνοψίζοντας, ο τρόπος λειτουργίας της κοινωνίας που έχουμε φτιάξει ήταν εκείνος που κατέστησε απαραίτητη τη συμβολή των social media σε ένα ζήτημα τόσο σοβαρό που θα έπρεπε όντως να μη χρειάζεται καν τόσο κόπο, τέτοιου είδους προβολή και τόσο αγώνα για να βρει τον δρόμο του. Το σύστημά μας από τα θεμέλια του ήταν εκείνο που κατέστησε μονόδρομο τα social media κι όχι η “μόδα”, η αυτοπροβολή, η αυτοδικία, ή ό,τι άλλο ακούσαμε από τη μερίδα όσων ακόμη και σήμερα προσπαθούν να ξεπλύνουν τη δυσωδία.
Δεν αρνείται κανείς πως η επιλογή των social media ενέχει κινδύνους και παγίδες. Δεν αρνείται κανείς πως υπάρχουν παντού άνθρωποι έτοιμοι να επωφεληθούν με όποιον τρόπο μπορούν μιας κατάστασης μειώνοντας έτσι το νόημά της κι ευτελίζοντας τη σημασία της. Πριν, όμως, βγείτε να μιλήσετε για μόδες κάποιοι κολλητοί κάποιων και πριν κουνήσετε το δάχτυλο σε όσους αποφασίζουν να μοιραστούν δημόσια ένα τραυματικό βίωμά τους ως άλλοι σοβαροφανείς κουλτουριάρηδες, εξασφαλίστε μας πρώτα το αδέκαστο πρόσωπο της δικαιοσύνης και την αποκαθήλωση των “ιερών” σας τεράτων.
Όταν ακόμη και τώρα που γράφεται αυτό το άρθρο καμία παραίτηση δεν έχει πέσει στο τραπέζι της κυβέρνησης, όταν η υπουργός πολιτισμού ποιείται απροκάλυπτα την νήσσαν όλον αυτόν τον καιρό την ώρα που προσγειώνεται στα κεφάλια μας ολόκληρη η χωματερή που μέχρι χτες προσπαθούσε όπως όπως να κρατήσει κρυμμένη κάτω από χαλάκια και μοκέτες για να μην εκτεθούν προστατευόμενά τους πρόσωπα, πώς να κατηγορήσεις τα άτομα που θέλουν να βγουν και να φωνάξουν δημόσια; Όλοι μας έχουμε συμβάλει ώστε πλέον η μόνη λύση να φαντάζει το ξεμπρόστιασμα και η κατακραυγή ως τρόποι εξαφάνισης τέτοιων φαινομένων. Γιατί δεν είχαμε άλλα περιθώρια ούτε άλλες επιλογές.
Το θέμα είναι τι γίνεται από δω και πέρα. Το θέμα είναι τι θα γίνει ώστε να αποκτήσει πια η δικαιοσύνη το πρόσωπο που της αρμόζει, ώστε να πάψουν σιγά σιγά να είναι μονόδρομος τα social media, ώστε να αποκτήσουν όλοι κι όλες από οποιονδήποτε κλάδο φωνή ξέροντας ότι ο νόμος όντως θα τους προστατεύσει.
Εκείνο που σίγουρα αποδείχτηκε μέσα από αυτό το πρώτο βήμα είναι πως η αλληλεγγύη θα μπορούσε να ρίξει κυβερνήσεις κι ελπίζω κάποια στιγμή να το συνειδητοποιήσουμε όλοι. Ας είναι αυτό, λοιπόν, μόνο η αρχή. Κι ας γίνει μάθημα επιτέλους σε όλους μας ότι οι “αυτοκράτορες” πολλές φορές μπορεί να είναι απλώς “γυμνοί” κι ότι ένα μόνο “παιδί” αρκεί να πει την αλήθεια για να αλλάξει τον κόσμο. Θα την πει δημόσια, ναι. Αλλά καλώς ή κακώς ο κόσμος έτσι αλλάζει. Ας επιλέξουμε από εδώ και πέρα αντί της θεοποίησης την αξιοκρατία, την ανθρωπιά κι άλλες ξεχασμένες έννοιες. Κι ας δώσουμε έτσι μια ευκαιρία και σ’ αυτήν την ταλαίπωρη δικαιοσύνη να κάνει τη δουλειά της χωρίς δεκανίκια πια. Μπορούμε; Αυτό είναι το στοίχημα.
