Στις προεδρικές εκλογές της Κυριακής ο ακροδεξιός Αντρέ Βεντούρα διεκδίκησε ακόμα και τη δεύτερη θέση, δίνοντας τέλος στην «ανοσία» της χώρας στο λαϊκισμό.
Στις τελευταίες εθνικές εκλογές στην Πορτογαλία, το 2019, το ακροδεξιό Κόμμα «Chega», (που σημαίνει «Αρκετά») μόλις και μετά βίας κατάφερε να βγάλει μια έδρα, συγκεντρώνοντας 68.000 ψήφους, σε μια χώρα περίπου 11 εκατομμυρίων. Η χώρα της Ιβηρικής θεωρείτο επί χρόνια ως έχουσα «ανοσία» σε ακροδεξιές ιδέες. Ούτε η οικονομική κρίση και η άφιξη της τρόικα, ούτε οι αποκαλύψεις σκανδάλων, που οδήγησαν στην συνταξιοδότηση της παλιάς πολιτικής φρουράς έδωσαν έδαφος στον εθνολαϊκισμό για να μπορέσει να παίξει σημαντικό πολιτικό ρόλο, την ώρα που σε ολόκληρη την Ευρώπη ανάλογες πολιτικές κινήσεις έδειχναν να… καλπάζουν.
Αυτή την Κυριακή οι Πορτογάλοι καλούνται στις κάλπες για να ψηφίσουν για τον πρόεδρο της Δημοκρατίας και τα πράγματα φαίνεται να έχουν αλλάξει. Βεβαίως η επανεκλογή του συντηρητικού Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουσα θεωρείται σίγουρη, αφού ουσιαστικά έχει και τη σιωπηρή στήριξη του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα. Αλλά ο μέχρι τώρα μοναδικός βουλευτής του «Chega» και υποψήφιος του κόμματος, Αντρέ Βεντούρα εκτιμάται ότι θα πάρει ένα πολύ πιο σημαντικό ποσοστό ψήφων που μπορεί να είναι ακόμα και διψήφιο. Θα μπορούσε δηλαδή να πιάσει τα επίπεδα του «αδελφού» κόμματος VOX της Ισπανίας.
Ο Βεντούρα χρησιμοποιεί βεβαίως έναν αντιμεταναστευτικό και ξενοφοβικό λόγο σε μια χώρα πάντως, που δεν έχει δεχτεί πολλούς πρόσφυγες. Αλλά και σκληρή «αντισυστημική» ρητορική κατά του διεφθαρμένου κατεστημένου. Στην Πορτογαλία, ειδικά τα πρώτα χρόνια της κρίσης είχαν υπάρξει αρκετές αποκαλύψεις για σκάνδαλα διαπλοκής, αλλά και καταδίκες τόσο πολιτικών όσο και υψηλόβαθμων επιχειρηματικών στελεχών. Αποκορύφωμα τότε η σύλληψη του πρώην πρωθυπουργού Σόκρατες το 2014, ο οποίος πάντως ακόμα δεν έχει δικαστεί. Κάτι που επίσης αξιοποιεί στην προπαγάνδα του ο ηγέτης ακροδεξιάς.
Στο πλευρό του Βεντούρα σε αρκετές προεκλογικές εμφανίσεις βρέθηκε και η Μαρίν Λεπέν, η οποία και δεν έκρυψε την ικανοποίηση της για το γεγονός ότι… έπεσε πλέον και η Πορτογαλία, το τελευταίο… προπύργιο κατά των ιδεών, που και η ίδια διαδίδει. Ο 37χρονος Βεντούρα, ο οποίος είναι καθηγητής Πανεπιστημίου εκμεταλλεύεται φυσικά και τις ανησυχίες για το μέλλον τους πολλών Πορτογάλων, από τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, που όπως συνέβη σε ολόκληρο τον κόσμο είναι αυτοί που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία και τις οικονομικές της συνέπειες.
Το ερώτημα είναι λοιπόν, αν αυτή η απροσδόκητη κατά πολλούς εξέλιξη είναι απότοκο της πανδημίας και πιθανώς να τη δούμε να επαναλαμβάνεται και σε άλλες χώρες ή αν και πάλι μιλάμε για μια ιδιαιτερότητα της χώρας στην νοτιοδυτική γωνιά της Ευρώπης. Ισως το 2021 να μας δώσει σύντομα τις πρώτες απαντήσεις. Εφησυχασμός πάντως δεν δικαιολογείται.
Update: τελικά ο Βεντούρα ήρθε τρίτος με ποσοστό περίπου 12%, ενώ ο Σόουσα επανεξελέγη άνετα με ποσοστό 60%. Αρνητικό ρεκόρ συμμετοχής λόγω κορωνοϊού.
