«Εμείς οι γυναίκες, είμαστε δυνατές!»: Το μήνυμα της 23χρονης Ρουθ, πρόσφυγα από το Κονγκό

Η οργάνωση «Γιατροί του Κόσμου» έχει δημιουργήσει ένα πρόγραμμα στην Ελλάδα για να προστατέψει και να περιθάλψει γυναίκες πρόσφυγες και μετανάστριες που έχουν πέσει θύματα ενδοοικογενειακής κακοποίησηςστο πλαίσιο της μεταναστευτικής τους περιπέτειας.

Στο πλαίσιο του προγράμματος με τίτλο «A Step Forward» λειτουργεί κέντρο υποδοχής ευάλωτων γυναικών αιτούντων άσυλο και των παιδιών τους. Ένα πρόγραμμα που βοηθά τις γυναίκες παρέχοντας στέγαση, συμβουλευτικές υπηρεσίες, υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ασύλου.

Η Κονγκολέζα αιτούσα άσυλο Ρουθ είναι μία από τις περισσότερες από 40 γυναίκες που βρίσκεται στο κέντροαπό τον Ιούνιο του 2021. Μιλώντας στο γαλλικό πρακτορείο AFP τόνισε ότι μια κοινωνική λειτουργός τη βοήθησε να βρει μια θέση σε αυτό το κέντρο. «Ο σύζυγός μου ήταν βίαιος, αλλά το έκρυβα για πολύ καιρό. Μετά, μια μέρα, δεν μπορούσα να πω ψέματα, το πρόσωπό μου είχε σημάδια από τους ξυλοδαρμούς» είπε η 23χρονη Ρουθ. «Οι δυσκολίες δεν με έχουν καταστρέψει. Σήμερα προχωράω» εξήγησε η νεαρή μητέρα τριών παιδιών.

Πολλές από τις γυναίκες, όπως η Ρουθ, έχουν παιδιά και προέρχονται από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Μερικές προέρχονται από άλλες περιοχές της υποσαχάριας Αφρικής, αλλά και από το Αφγανιστάν.

Μια μακρά ιστορία ταλαιπωρίας

Όπως πολλές κακοποιημένες γυναίκες πρόσφυγες και μετανάστριες στην Ελλάδα, η δοκιμασία της Ρουθ πέρασε απαρατήρητη για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς αποφάσισε να κρατήσει μυστικό το γεγονός ότι ο σύζυγός της συνήθιζε να τη χτυπάει. Μόνο με την εμπιστοσύνη στην κοινωνική λειτουργό, η Ρουθ βρήκε καταφύγιο και βοήθεια στην Αθήνα.

Η Ρουθ θυμάται ότι αφού έχασε τους γονείς της στο Κονγκό, δεν είχε πλέον καμία προστασία στη ζωή της. «Έζησα στο δρόμο, ήμουν θύμα σεξουαλικής βίας. Μετά βρήκα τον άντρα μου. Πούλησε το σπίτι του, πετάξαμε για Κωνσταντινούπολη και από την Τουρκία ξεκινήσαμε το δύσκολο ταξίδι προς την Ελλάδα, περνώντας τον Φεβρουάριο του 2021 με ένα φουσκωτό σκάφος».

Θυμάται πώς δέχθηκαν πολλές απόπειρες επαναπροώθησης (pushback) από τις λιμενικές αρχές, τις οποίες η ίδια και η οικογένειά της μαζί κατάφεραν να ξεπεράσουν. Την ίδια στιγμή, υπέφερε από την βία που της ασκούσε ο σύζυγός της.

Η Εύη Παπαγιάννη, κοινωνική λειτουργός και υπεύθυνη του κέντρου υποδοχής, τόνισε ότι όλες οι γυναίκες που έρχονται στο κέντρο είναι θύματα βίας και κουβαλούν ένα τραύμα. «Κάποιες έχουν υποστεί βιασμό, σωματική βία, άλλες καταπιέζονται από τις οικογένειές τους που τις εμπόδισαν, για παράδειγμα, να σπουδάσουν» δήλωσε στο AFP. «Στόχος μας είναι να τους δώσουμε μια αίσθηση ασφάλειας και δύναμης, και επίσης να τους δώσουμε να καταλάβουν ότι έχουν δικαιώματα. Αν για τις Ελληνίδες η καταγγελία είναι δύσκολη, για τις αλλοδαπές αυτό είναι ακόμη πιο δύσκολο» τονίσε.

Ξεπερνώντας το παρελθόν

Υπάρχουν επιμέρους υπηρεσίες και προγράμματα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι γυναίκες στο κέντρο, καθώς αναμένουν τις απαντήσεις στις αιτήσεις ασύλου. Αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, σεμινάρια για τη βία κατά των γυναικών και για τα δικαιώματά τους, μαθήματα γλώσσας, σχέδιο. Υπάρχει επίσης και στήριξη στο ζήτημα της εύρεσης εργασίας. «Όταν πρωτογνώρισα τη Ρουθ, ήταν πολύ αποτραβηγμένη και τα παιδιά της ήταν φοβισμένα, δεν μιλούσαν. Τώρα χαμογελούν, ανακτούν την θέλησή τους για ζωή» σημειώνει η Εύη Παπαγιάννη.

Η Ρουθ από την πλευρά της συμφωνεί ότι η ζωή της έχει αλλάξει πολύ από τότε που ήρθε στο κέντρο. «Το πιο σημαντικό πράγμα είναι να μιλήσεις για να ελευθερωθείς από το παρελθόν σου. Είμαι ακόμα ταραγμένη, είχα πρόβλημα να συγκεντρωθώ, αλλά ο ψυχολόγος και οι αθλητικές συνεδρίες με βοηθούν» δηλώνει. «Όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Τώρα σκέφτομαι το μέλλον μου. Θα ήθελα να επιστρέψω στο σχολείο και να γίνω μαία», ενώ με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας υπογράμμισε ότι «πρέπει να συνεχίσουμε να παλεύουμε» και ότι «βλέποντας πόσα έχω περάσει, είχα πάντα το θάρρος να συνεχίσω να παλεύω. Εμείς οι γυναίκες, είμαστε δυνατές!».

*Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Άσυλο και Μετανάστευση (Αντιμετώπιση επειγουσών αναγκών για την υποδοχή και καταγραφή των αιτούντων άσυλο και για τη στέγαση ευάλωτων ομάδων). Το πρόγραμμα «Άσυλο και Μετανάστευση» (Αντιμετώπιση επειγουσών αναγκών για την υποδοχή και καταγραφή των αιτούντων άσυλο και για τη στέγαση ευάλωτων ομάδων) στην Ελλάδα, ύψους 16,5 εκ. ευρώ, χρηματοδοτείται από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (EEA Grants) 2014 – 2021. Το πρόγραμμα φιλοδοξεί να συμβάλει στη διασφάλιση της νομικής προστασίας, υποστήριξη και φροντίδα για τους πιο ευάλωτους αιτούντες άσυλο, με έμφαση στα ασυνόδευτα παιδιά. Ο Διαχειριστής Επιχορήγησης για το πρόγραμμα “Άσυλο και Μετανάστευση” στην Ελλάδα είναι η ΣΟΛ Crowe σε συνεργασία με την HumanRights360. Περισσότερες πληροφορίες: https://www.asylumandmigration-eeagrants.gr