Επ. Φαρμάκης στη ROSA: Μόνη βιώσιμη λύση η μεταφορά προσφύγων σε ενδοχώρα και ΕΕ

Ο συνιδρυτής και γενικός διευθυντής της Μη Κερδοσκοπικής Οργάνωσης HumanRights360, Επαμεινώνδας Φαρμάκης, μιλά στο rosa.gr και τον Δημήτρη Ραπίδη για τις εξελίξεις στη Μόρια, το νέο καμπ στο Καρά Τεπέ, την πολιτική της κυβέρνησης και της ΕΕ, αλλά και τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας στο προσφυγικό το επόμενο διάστημα.

Μετά την καταστροφή στο καμπ της Μόριας, η κυβέρνηση επιχειρεί να διαμορφώσει ένα νέο καμπ στο πεδίο βολής του ελληνικού στρατού στη Λέσβο. Ποια είναι η γνώμη σας για αυτό; Είναι βιώσιμη μια τέτοια ενέργεια;
Μια βιώσιμη και ανθρωπιστική λύση δεν μπορεί σε τίποτα να μοιάζει με την προηγούμενη κατάσταση. Το να αντικατασταθεί η Μόρια, με μία αντίστοιχη δομή δεν αποτελεί εξέλιξη αλλά μία ακόμα λάθος επιλογή. Η μόνη βιώσιμη εξέλιξη, τόσο για τους ίδιους όσο και για την συνολική διαχείριση της κατάστασης στο νησί της Λέσβου, είναι να μεταφερθεί μεγάλος αριθμός προσφύγων στην ενδοχώρα καθώς και σε άλλες χώρες της ΕΕ, σε υφιστάμενες αλλά και νέες δομές, ακολουθώντας ένα σύστημα δίκαιης κατανομής.

Ποια θα μπορούσε να είναι η λύση για τους πρόσφυγες που βρίσκονται στο νησί;
Ας είμαστε ρεαλιστές. Λύση στη Λέσβο αλλά και στα υπόλοιπα σημεία υποδοχής, δεν υπάρχει. Το νησί δεν αντέχει άλλες παρόμοιες κρίσεις και σίγουρα δεν τις αντέχει χωρίς να τεθούν ζητήματα κοινωνικής συνοχής. Οι ίδιοι οι πρόσφυγες δε θέλουν να μείνουν εκεί. Τα πρόσφατα γεγονότα αναδεικνύουν για ακόμα μία φορά τις ευρωπαϊκές ευθύνες αλλά και τις ανύπαρκτες πολιτικές ένταξης των προσφύγων. Γίνεται απόλυτα σαφές ότι οι επιλογές και οι πολιτικές που μας έφεραν σε αυτό το σημείο χρίζουν άμεσης αναθεώρησης και είναι στο χέρι της Ευρώπης να κινηθεί υπέρ των ανθρώπων και όχι αγνοώντας την ύπαρξη τους. Σημειώνω και την σημαντική αύξηση της ρητορικής μίσους και ρατσιστικών επιθέσεων.

Είναι γεγονός ότι υπάρχει σημαντικό έλλειμμα στην παροχή νομικής και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης προς τους πρόσφυγες, αλλά και στο ζήτημα της ομαλής ένταξής τους στην κοινωνία. Ποια είναι γνώμη σας για αυτό και πως δραστηριοποιείται το HumanRights360 σε αυτό το επίπεδο;
Υπάρχει όντως σημαντικό έλλειμμα, το οποίο οξύνεται με την πάροδο των χρόνων, αντί να μειώνεται. Η κοινωνία των πολιτών και άλλες οργανώσεις, όπως η HumanRights360, προσπαθούν να καλύψουν μέρος αυτού του κενού αλλά οι δυνάμεις μας είναι, σαφώς, περιορισμένες και δεν μπορούμε να προσφέρουμε αρωγή στο σύνολο του πληθυσμού. Εμείς βοηθάμε τους ανθρώπους να φτιάξουν ένα δικό τους πλάνο ζωής και να το ακολουθήσουν στη συνέχεια. Με νομική συμβουλευτική, ψυχοκοινωνικές υπηρεσίες αλλά και εκπαίδευση στην απόκτηση όλων των απαραίτητων εγγράφων.
Ποιες βλέπετε να είναι τάσεις και προκλήσεις στο προσφυγικό το επόμενο διάστημα;
Το κρίσιμο, αυτή τη χρονική στιγμή,  είναι να δούμε το νέο Σύμφωνο για το Άσυλο και την Μετανάστευση, που όπως έγινε γνωστό θα ανακοινωθεί στις 23 Σεπτεμβρίου. Παρατηρείται επίσπευση, κάτι που σημαίνει ότι οι εξελίξεις στην Μόρια θορυβούν την Ευρώπη. Δυστυχώς δεν πιστεύουμε ότι θα είναι καλύτερο από το υφιστάμενο, αλλά σε κάθε περίπτωση, θα επηρεάσει τις εξελίξεις στο προσφυγικό.

Η μεγάλη πρόκληση ωστόσο παραμένει η ομαλή ένταξη των ανθρώπων. Τόσο η Ελλάδα όσο και η Ευρώπη πρέπει να αποδεχθούν ότι έχουν να κάνουν με ανθρώπους που θα μείνουν στους τόπους μας. Το να τους αγνοούμε δεν ωφελεί κανέναν. Αντίθετα, άνθρωποι που θα ενταχθούν στην κοινωνία, θα συνεισφέρουν και στην κοινωνία με πολλαπλούς τρόπους. Μόνο έτσι μπορεί να εξασφαλιστεί η ειρήνη και η κοινωνική συνοχή.