Η αυτοκτονία του πρόσφυγα στο «κολαστήριο» Κορίνθου, είναι υπόθεση όλων μας

Ο 24χρονος Τούρκος κουρδικής καταγωγής πρόσφυγας που έβαλε τέλος στην ζωή του, αποτελεί ένα ακόμη περιστατικό στην Ελλάδα του 2021 που επιβεβαιώνει τις ελεεινές συνθήκες κάτω από τις οποίες αναγκάζονται να διαβιώσουν οι πρόσφυγες.

Ο πρόσφυγας ήταν κρατούμενος για 17 ολόκληρους μήνες μέσα στο Κέντρο και την ημέρα που έδωσε τέλος στην ζωή του, περίμενε την απελευθέρωσή του. Οι συγκεντρωμένοι στο Κέντρο προσωρινής κράτησης Κορίνθου, που δεν είναι και τόσο ‘’προσωρινή’’, κρατούνται καθώς δεν έχουν χαρτιά που να αποδεικνύουν την ταυτότητά τους. Ζουν πάνω από 1 χρόνο της ζωής τους φυλακισμένοι σε ένα στρατόπεδο επειδή όταν έφυγαν κατατρεγμένοι και φοβισμένοι από την ‘’βροχή’’ βομβών, δεν πήραν τα χαρτιά τους.

Σε συνέντευξη του στη ROSA, ο Θοδωρής Βασιλακόπουλος, μέλος της Αντιρατσιστικής-Αντιφασιστικής Πρωτοβουλίας Κορίνθου έκανε μια μικρή ιστορική ανασκόπηση της λειτουργίας του Κέντρου Κράτησης Κορίνθου. Από αυτά που μας μετέφερε, γίνεται σαφές ότι στο στρατόπεδο δεν τηρούνται ούτε τα στοιχειώδη. Ο Θοδωρής Βασιλακόπουλος μιλά για την ανάγκη ύπαρξης ενός κινήματος ή μια οργάνωσης , η οποία θα απαιτήσει το κλείσιμο αυτής της ‘’φυλακής’’, καθώς δεν υπάρχει πια άλλος χρόνος…

Αναλυτικά η συνέντευξη του Θοδωρή Βασιλακόπουλου στη ROSA

Μιλήστε μας για το Κέντρο Κράτησης, πότε δημιουργήθηκε και υπό ποιες συνθήκες λειτουργεί.

«Η ιστορία του Κέντρου συνδέεται άμεσα με τον τρόπο που λειτουργεί η ελληνική δημόσια διοίκηση. Εντελώς αιφνιδιαστικά ένα πρωινό του Αυγούστου του 2011, έχοντας διαρρεύσει προηγουμένως φήμες, στο πρώην στρατόπεδο του 6ο Συντάγματος Πεζικού στην Κόρινθο, έφεραν με κλούβες από την Αθήνα καμία 400αριά ανθρώπους, που τους είχανε “μαζέψει”. Χρησιμοποιώ τον όρο “μαζέψει” καθώς επρόκειτο για “σκούπα” ανθρώπων. Ένα βράδυ, έτσι ξαφνικά, χωρίς καμία υποδομή, μονάχα κάτι αστυνομικούς για να τους “φυλάνε” και τον στρατό να τους ταΐζει τις πρώτες τρεις ημέρες. Αν θυμάμαι καλά, το πρώτο τους βράδυ ήταν ημέρα Πέμπτη, κι εμείς καταφέραμε και μπήκαμε μέσα ημέρα Κυριακή. Το αποτέλεσμα ήταν να προσπαθούμε να καθησυχάσουμε έναν Αφγανό πρόσφυγα ο οποίος ημίγυμνος αναζητούσε το παιδί του, εντελώς χαμένος…

Αναφορικά με τις συνθήκες του Κέντρου, οι βασικοί υπάλληλοί του ήταν αστυνομικοί. Η σίτιση των ανθρώπων γινόταν μέσω catering, αφήνοντας κάποιους πραγματικά παρασιτικούς επιχειρηματίες οι οποίοι είχαν ως σκοπό να κερδοσκοπήσουν ασύστολα εις βάρος των ανθρώπων αυτών. Η διαμαρτυρία για το φαγητό ήταν τρομερά έντονη. Μετά από λίγο καιρό επιχειρήθηκε η ανακατασκευή του χώρου σε πλήρης και καλά δομημένη φυλακή. Οι άνθρωποι αυτοί παραδοσιακά και συστηματικά προαυλίζονται μόνο για 2 ώρες την ημέρα, χειμώνα και καλοκαίρι. Αυτό συμβαίνει διότι ο προαύλιος χώρος είναι ελάχιστος και η πληθώρα των ατόμων σε συνδυασμό με τυχόν προστριβές μεταξύ τους έχουν ως αποτέλεσμα τις 2 ώρες την ημέρα.

Στην αρχή η κατάσταση ήταν απαράδεκτη ως προς τους όρους κράτησης. Ο χώρος του 6ου Συντάγματος Πεζικού είναι ένας χώρος όπου μπορεί να αξιοποιηθεί ευλόγως για τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Προσωπικά, τα θεωρώ συνυφασμένα αυτά καθώς είναι δικαίωμα των ανθρώπων να διεκδικήσουν έναν χώρο ο οποίος ωφελεί τους πολίτες στην διευκόλυνση των αναγκών τους, παρά να αξιοποιείται εντελώς διαμετρικά για να φυλακίζονται άνθρωποι. Ομολογουμένως, ξεκίνησε μια προσπάθεια αποσυμφόρησης του Κέντρου στο τέλος του 2015, όπου από τους 800 κρατουμένους είχαμε φτάσει στους μισούς.

Αυτό που με προβληματίζει ιδιαίτερα είναι πως έχουμε χάσει εντελώς την σημασία των λέξεων δηλαδή αποδεχθήκαμε το να ονομάζουμε τους ανθρώπους “κρατούμενους”. Με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας το Κέντρο άγγιξε περισσότερους από  1.200 “κρατούμενους”. Ωστόσο, ήδη από το 2014 εργάζονται και άλλοι υπάλληλοι ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί αλλά και ιατροί, φυσικά στα πλαίσια της υποστελέχωσης καθώς ένα ιατρείο που λειτουργεί εδώ και 6 χρόνια θα έπρεπε να έχει τουλάχιστον 3 – 4 γιατρούς κατ’ αναλογία των 1.200 ανθρώπων.

Αξίζει να σημειώσω εδώ πως πλήρως απαραίτητη είναι η ύπαρξη της υπηρεσίας ασύλου στον χώρο του Κέντρου, η οποία υπήρξε ιδιαίτερα βοηθητική καθώς προηγουμένως οι άνθρωποι έπρεπε να μεταβούν είτε σε Αθήνα είτε σε Πάτρα για κάποιο αίτημα ενώ τώρα η διαδικασία έχει γίνει ευκολότερη. Δεν μιλάω για ικανοποίηση αιτημάτων αλλά για διευκόλυνση της διαδικασίας, καθώς αυτά τα δύο διαφέρουν πολύ.

Τέλος, με την πανδημία του κορονοϊού, οι γραφειοκρατικές διαδικασίες αλλά και τα αιτήματα ασύλου επειδή οι υπηρεσίες υπολειτουργούν λόγω της κατάστασης, έχουν επηρεάσει κατά πολύ τις ζωές αυτών των ατόμων, καθώς θεωρώ πως αυτό αποτέλεσε και την αιτία του τραγικού συμβάντος (σ.σ. την αυτοκτονία του 24χρονου πρόσφυγα).

Εάν αυτό δεν αλλάξει, σύντομα θα βρεθούμε μπροστά σε αντίστοιχα συμβάντα και εκεί είναι και ευθύνη όλων μας, να βλέπουμε αυτό το “τέρας” να μεγαλώνει και να το έχουμε εντάξει στην καθημερινότητά μας λες και δεν τρέχει τίποτα. Οφείλουμε να ενημερώσουμε τον κόσμο για το πώς γίνεται αυτοί οι άνθρωποι να μπήκαν στην χώρα και να είναι διοικητικοί κρατούμενοι, να αναμένουν δικαστικές αποφάσεις χωρίς να έχουν διαπράξει κάποιο έγκλημα. Είναι άλλο να τους κρατάς 3 μήνες και άλλο να τους έχεις 18 μήνες μέσα σε αυτό το χαοτικό Κέντρο και να τιμωρείς τους αδύναμους, αφήνοντάς τους στην μοίρα τους.»

Αναφορικά με το τραγικό συμβάν, είναι η πρώτη περίπτωση όπου κρατούμενος έχει φτάσει στα όριά του λόγω των συνθηκών που επικρατούν;

«Έχουμε ζήσει πολλές περιπτώσεις απόπειρας, αλλά άλλη αυτοκτονία όχι. Ωστόσο, αντιμετωπίζουμε συνεχώς περιπτώσεις εξεγέρσεων και ιδιαίτερα τους πρώτους μήνες λειτουργίας, καθώς δεν είχαν χώρο να κοιμηθούν και φαγητό να φάνε. Αυτά σε εξεγείρουν εκ των πραγμάτων. Η καθημερινότητα της διεκπεραίωσης των γραφειοκρατικών διαδικασιών αποτελεί μεγάλο πρόβλημα. Υπάρχει ένα δίκτυο δικηγόρων, όχι εθελοντών αλλά εργαζομένων όπου είναι εξειδικευμένοι αναφορικά με τις διαδικασίες των αιτήσεων. Ο παρατεταμένος χρόνος κράτησης αλλά και το να βλέπουν τα αιτήματά τους να απορρίπτονται το ένα μετά το άλλο, δημιουργούν σύγχυση».

Σε αυτό το σημείο της συζήτησης τόνισα πως είναι πάρα πολύ σημαντική η σταθερή ψυχολογική υποστήριξη των ατόμων που κρατούνται υπό τέτοιες ασφυκτικές συνθήκες, καθώς επίσης και το γεγονός ότι η παρούσα κυβέρνηση ακριβώς λόγω των συνθηκών αυτών, φαίνεται να συμβιβάζεται και να μην μεριμνά ιδιαίτερα για τους πρόσφυγες. Ο Θοδωρής Βασιλακόπουλος απαντά λέγοντας:

«Υπάρχει ψυχολογική υποστήριξη ωστόσο οι εργαζόμενοι του Κέντρου έχουν μπει και αυτοί σε μια διεκπεραιωτική ρουτίνα. Ο αριθμός αυτός είναι πολύ μικρός κατ’ αναλογία των ατόμων που κρατούνται. Βέβαια, η συνεχής εναλλαγή των ατόμων που πάνε κι έρχονται χωρίς καμία χρονική συνάρτηση δυσχεραίνει το έργο των ψυχολόγων και των κοινωνικών λειτουργών. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό αλλά και του όρους κράτησής τους, χωρίς να είμαι ειδικός, νομίζω πως το περιθώριο παρέμβασης ειδικών ψυχολόγων είναι πολύ περιορισμένο».

Αναφορικά με την στάση της τοπικής κοινωνίας, θα λέγατε πως κυριαρχεί ο φόβος ή η αλληλεγγύη;

«Αυτό είναι κάτι που για να το απαντήσουμε θα πρέπει να κάνουμε αναδρομή 30 χρόνων στα γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα. Κυριάρχησε και κυριαρχεί ένα κλίμα μισαλλοδοξίας και φανατισμού. Εδώ στην Κόρινθο, η Αντιρατσιστική-Αντιφασιστική Πρωτοβουλία της Κορίνθου υπήρξε από την πρώτη κιόλας ημέρα λειτουργίας του Κέντρου, δίπλα στους εξαθλιωμένους συνανθρώπους μας, μέσω συστηματικής παρέμβασης σε όλα τα ζητήματα που αφορούσαν τους πρόσφυγες.

Είχε ένα σημαντικό σύνολο ανθρώπων που δρούσαν ενεργά, χωρίς υποσημειώσεις. Υπήρχε βέβαια και το τμήμα των δημοκρατικών πολιτών οι οποίοι δεν δέχονταν τέτοιες λύσεις και δρούσαν διαμέσου των αντίστοιχων κομμάτων. Γενικά μια φυλακή ενοχλεί μικρές κοινωνίες, οπότε πολλοί προτείνουν την αξιοποίησή της με άλλον τρόπο. Υπήρχε έντονη αντίδραση όταν ξεκίνησαν να φιλοξενούνται πρόσφυγες και μετανάστες, ιδιαίτερα την περίοδο όπου η Χρυσή Αυγή ήταν ενεργή, δηλαδή έως και τον Σεπτέμβρη του 2013 με την δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Είχαν διαδραματιστεί πολλά βίαια περιστατικά πολλά από τα οποία έχουν τώρα καταδικαστεί.

Δίπλα από το Κέντρο Κράτησης υπάρχει μια ανοιχτή δομή φιλοξενίας προσφύγων, η οποία λειτουργεί από τον Σεπτέμβρη του 2019 και φιλοξενεί περίπου 600 πρόσφυγες, ως επί το πλείστων οικογένειες. Στην αρχή αντιμετωπίστηκε με καχυποψία, με πρωτοβουλία μάλιστα και του Δημάρχου, ο οποίος στην συνέχεια υποχρεώθηκε να κατεβάσει τους τόνους. Δεν υπήρξε κανένα επεισόδιο και μάλιστα οι άνθρωποι αυτοί, παρά τους διαφορετικούς όρους λειτουργίας της επαρχιακής ελληνικής κοινωνίας, περιφέρονται και ζουν φυσιολογικά στην ενσωματωμένη πλέον κοινωνία.

Αναφορικά με τα σχολεία και την εκπαίδευση εν γένει, τα παιδιά του δημοτικού υποδέχτηκαν καλοπροαίρετα τα συνομήλικα προσφυγόπουλα στα σχολεία τους. Βέβαια αν αυτή την στιγμή κάναμε ένα δημοψήφισμα ξέρουμε όλοι πολύ καλά ποια θα ήταν η κυριαρχούσα άποψη. Αυτό, όχι για ανθρωπιστικούς λόγους, αλλά λόγω της κυρίαρχης ατζέντας και αφήγησης που λέει ότι αυτοί “θα μας πάρουν τα σπίτια μας.. θα μας πάρουν τις δουλείες μας .. είναι εγκληματίες”. Παρόλα αυτά, οι απόψεις αυτές σε επίπεδο πρακτικό και εξωστρεφών ενεργειών είναι περιορισμένες, συγκριτικά με τα όσα έχουμε δει στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Δεν υπάρχει δυστυχώς μια ομάδα ή ένα Κίνημα, με γνώμονα τον ανθρωπισμό και την υποτυπώδη λογική που λειτουργεί μια Δημοκρατία, να απαιτήσει επιτακτικά το κλείσιμο του συγκεκριμένου κέντρου».