Αφγανιστάν: Οι Ταλιμπάν απαγορεύουν στις γυναίκες να φεύγουν για σπουδές στο εξωτερικό

Ανυπέρβλητα είναι τα εμπόδια που θέτουν οι Ταλιμπάν στη μόρφωση των γυναικών της χώρας, καθώς απαγορεύουν πλέον στις τις γυναίκες να ταξιδεύουν μόνες τους στο εξωτερικό, στερώντας έτσι από πολλές μαθήτριες τις υποτροφίες που έχουν λάβει για να σπουδάσουν εκτός Αφγανιστάν.

«Αφού οι Ταλιμπάν έκλεισαν τα πανεπιστήμια για τις γυναίκες, η μόνη μου ελπίδα ήταν να πάρω μια υποτροφία που θα με βοηθούσε να σπουδάσω στο εξωτερικό», λέει στο BBC η 20χρονη Αφγανή φοιτήτρια Natkai (το πραγματικό της όνομα άλλαξε για λόγους ασφάλειας).

Η Natkai λέει ότι συνέχισε να μελετά, παρόλο που υπήρχαν ελάχιστες πιθανότητες να σπουδάσει ποτέ σε πανεπιστήμιο στην πατρίδα της, με αποτέλεσμα να της χορηγηθεί υποτροφία για σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Ντουμπάι από τον δισεκατομμυριούχο επιχειρηματία των Εμιράτων, Σεΐχη Khalaf Ahmad Al Habtoor.

Οι Ταλιμπάν έχουν απαγορεύσει τις σπουδές ήδη από τα τέλη του 2022, ενώ τον Δεκέμβρη του περασμένου έτους έγιναν γνωστά και τα αποτελέσματα των υποτροφιών. Με βάση τις πληροφορίες του BBC, 100 γυναίκες από το Αφγανιστάν κέρδισαν υποτροφίες και κάποιες από αυτές που ζουν στο εξωτερικό κατάφεραν να ταξιδέψουν στο Ντουμπάι για να πάνε στο πανεπιστήμιο.

Μόνο με τη συνοδεία άντρα

Την Τετάρτη 23 Ιουλίου, η Natkai αποχαιρέτησε την οικογένειά της και ξεκίνησε για το αεροδρόμιο.

Όμως οι ελπίδες της διαψεύστηκαν σύντομα.

«Όταν οι αξιωματούχοι των Ταλιμπάν είδαν τα εισιτήριά μας και τις φοιτητικές βίζες, είπαν ότι δεν επιτρέπεται στα κορίτσια να φύγουν από το Αφγανιστάν με φοιτητικές βίζες», λέει, με τη φωνή της να σπάει.

Η Natkai είναι ένα από τα τουλάχιστον 60 κορίτσια που απομακρύνθηκαν από το αεροδρόμιο.

Φωτογραφίες που παρουσιάζει το BBC δείχνουν νεαρά κορίτσια να φορούν μαύρα χιτζάμπ ή μαντίλες στο κεφάλι και να στέκονται δίπλα στις αποσκευές τους σε κατάσταση σοκ.

Οι Ταλιμπάν έχουν απαγορεύσει τα μεμονωμένα ταξίδια για τις γυναίκες και τους επιτρέπουν να πάνε στο εξωτερικό μόνο με τους συζύγους τους ή έναν συγγενή άνδρα συνοδό, όπως έναν αδερφό, θείο ή πατέρα, γνωστό ως mahram.

Όμως ούτε αυτό στάθηκε αρκετό.

«Τρία κορίτσια που είχαν mahram βρίσκονταν μέσα στο αεροπλάνο», λέει ο Natkai. «Αλλά αξιωματούχοι του υπουργείου Ηθών και Αρετών τις έβγαλαν από το αεροπλάνο».

Ένας νεαρός άνδρας που ονομάζουμε Shams Ahmad, συνόδευσε την αδερφή του στο αεροδρόμιο και περιέγραψε την αγωνία.

«Η υποτροφία έδωσε νέα ελπίδα στην αδερφή μου αφού έκλεισαν τα πανεπιστήμια εδώ. Έφυγε από το σπίτι με ελπίδα και επέστρεψε δακρυσμένη», λέει. «Της αφαιρέθηκαν όλα τα δικαιώματα».

Ο κ. Ahmad λέει ότι μερικές από τις γυναίκες δανείστηκαν ακόμη και χρήματα για να πληρώσουν τη βίζα για έναν άνδρα σύντροφο που θα τις συνοδεύσει, αλλά παρόλα αυτά τις σταμάτησαν.

«Μερικά από αυτά τα κορίτσια είναι τόσο αβοήθητα και φτωχά. Δεν έχουν καν 400 Αφγάν (το εθνικό νόμισμα) για την επαλήθευση εγγράφων που ζήτησε το υπουργείο Εξωτερικών».

Το Πανεπιστήμιο του Ντουμπάι και ο κ. Al Habtoor επιβεβαίωσαν ότι τα κορίτσια σταμάτησαν.

Ο κ. Al Habtoor δημοσίευσε ένα βίντεο στα αγγλικά στο X (πρώην Twitter) με το οποίο επικρίνει τις αρχές των Ταλιμπάν, λέγοντας ότι οι άνδρες και οι γυναίκες είναι ίσοι στο Ισλάμ.

Το βίντεο περιέχει επίσης ένα φωνητικό μήνυμα στα αγγλικά από μια Αφγανή κοπέλα που τη σταμάτησαν στο αεροδρόμιο.

«Είμαστε αυτή τη στιγμή στο αεροδρόμιο, αλλά δυστυχώς, η κυβέρνηση δεν μας επιτρέπει να πάμε στο Ντουμπάι», λέει. «Ούτε σε εκείνες που έχουν mahram δεν το επιτρέπουν. Δεν ξέρω τι να κάνω. Παρακαλώ βοηθήστε μας».

Διεθνής αντίδραση

Αυτή η τελευταία ενέργεια των Ταλιμπάν έχει δημιουργήσει οργή στις ομάδες για τα δικαιώματα και στους διπλωμάτες.

«Αυτό είναι ένα σημαντικό και ανησυχητικό βήμα πέρα ​​από το εξαιρετικό επίπεδο σκληρότητας που ήδη ασκούν οι Ταλιμπάν, αρνούμενοι την εκπαίδευση σε κορίτσια και γυναίκες», λέει η Heather Barr της Human Rights Watch.

«Τις κρατούν αιχμάλωτες για να εμποδίσουν άλλους να τους βοηθήσουν να σπουδάσουν».

Ο πρώην εκπρόσωπος της νεολαίας των Ηνωμένων Εθνών από το Αφγανιστάν, Shkula Zadran, δημοσίευσε ένα μήνυμα καλώντας το πανεπιστήμιο να μην εγκαταλείψει τα κορίτσια.

Οι Ταλιμπάν δεν έχουν εκδώσει καμία δήλωση ή διευκρίνιση.

Ένας εκπρόσωπος του υπουργείου Ηθών και Αρετής, ο Mohammad Sadiq Akif Muhajir, είπε στο BBC ότι δεν γνώριζαν το περιστατικό.

Ένας ανώτερος εκπρόσωπος των Ταλιμπάν, ο Zabihullah Mujahid, αρνήθηκε επίσης να σχολιάσει, λέγοντας ότι ταξίδευε και δεν είχε καμία πληροφορία.

«Είναι έγκλημα να είσαι κορίτσι»

Η Natkai βρίσκεται σε κατάσταση απόγνωσης.

Είχε αποφοιτήσει από το λύκειο και προετοιμαζόταν για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο πανεπιστήμιο τη στιγμή που οι Ταλιμπάν ανέλαβαν την εξουσία στις 15 Αυγούστου 2021.

Η Natkai νόμιζε ότι είχε βρει έναν τρόπο να ακολουθήσει τα όνειρά της. Λέει ότι δεν έχει τίποτα να πει στους Ταλιμπάν γιατί «δεν δέχονται ούτε σέβονται τις γυναίκες».

Καλεί τον κόσμο να μην εγκαταλείψει τα κορίτσια στο Αφγανιστάν.

«Έχασα αυτή την ευκαιρία σε μια χώρα όπου είναι έγκλημα να είσαι κορίτσι.Είμαι πολύ λυπημένη και δεν ξέρω τι να κάνω ή τι θα συμβεί στη συνέχεια».