O ακραίος τυχοδιωκτισμός του Μπερνάρ Ταπί και η συγκλονιστική Μαρσέιγ

Στα τέλη του 1985, η κατάσταση της Ολιμπίκ Μαρσέιγ θα μπορούσε εύκολα να χαρακτηριστεί ως τραγική. Όχι μόνο επειδή είχαν περάσει εννέα χρόνια από τότε που η ομάδα είχε κερδίσει κάποιον τίτλο, έχοντας στο μεταξύ βιώσει τέσσερις σεζόν στη δεύτερη κατηγορία και μια δικαστική εκκαθάριση, αλλά γιατί είχε επίσης τόσες τρύπες στον ισολογισμό της όσες και στην άμυνά της. Ο σύλλογος βρισκόταν στα πρόθυρα μιας ακόμη συγκλονιστικής κατάρρευσης και σε εκείνο ακριβώς το σημείο έφτασε ο Μπερνάρ Ταπί ως από μηχανής Θεός, με τσέπες γεμάτες χρήματα.

Εκείνη που τον κάλεσε στη Μασσαλία ήταν η Edmonde Charles-Roux, γνωστή συγγραφέας και δημοσιογράφος, κομματική παράγοντας και σύζυγος τότε του Gaston Deferre, ο οποίος είχε διατελέσει δήμαρχος της πόλης της Προβηγκίας από το 1962 έως το 1981 για το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Η Charles-Roux και ο Deferre είχαν κατανοήσει την κεφαλαιώδη σημασία που είχε η ποδοσφαιρική ομάδα για την οικονομική και κοινωνική ζωή της πόλης της Μασσαλίας, μιας ομάδας που χτίστηκε πάνω σε μια πολυπολιτισμική και ταπεινή βάση οπαδών, στενά συνδεδεμένη με την εκλογική βάση του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Η απόκτηση της Μαρσέιγ από τον Ταπί ήταν μία από τις πρώτες περιπτώσεις στις οποίες τοπικοί πολιτικοί παράγοντες παρενέβησαν άμεσα για να σωθεί ένας ποδοσφαιρικός σύλλογος από την καταστροφή, αναλαμβάνοντας τον ρόλο του θεματοφύλακα της πολύ στενής σχέσης μεταξύ της τοπικής πολιτικής παράδοσης και της αθλητικής κουλτούρας. Και ήταν χάρη σε αυτή τη σχέση που ο Ταπί αγόρασε την ομάδα καταβάλλοντας το συμβολικό τίμημα του ενός φράγκου – ναι, όπως το διαβάσατε, ο Ταπί αγόρασε την Μαρσέιγ αντί ενός γαλλικού φράγκου. 

Μαζί με το επιχειρείν, ο Ταπί ενδιαφέρεται έντονα για τον αθλητισμό και η εμπλοκή με την ποδηλασία θα ήταν μόνο η αρχή. Παράλληλα είχε και πολιτικές φιλοδοξίες, τις οποίες ποτέ δεν έκρυψε. Δεν τον ενδιέφερε σε ποιο κόμμα θα βρεθεί, απλώς ήθελε να μπει στην πολιτική για να στηρίξει τα επιχειρηματικά του σχέδια. Είχε από καιρό προσανατολίσει την επιχειρηματική του δραστηριότητα προς τη νότια Γαλλία και μια επένδυση στη Μασσαλία θα μπορούσε μόνο να ενισχύσει το προφίλ του. Αρχικά προσέγγισε τον Jacques Toubon, γραμματέα του Rassemblement pour la République, του δεξιού κόμματος του Ζακ Σιράκ και του Αλαίν Ζιπέ για να κατέβει υποψήφιος βουλευτής στην Προβηγκία, συνάντησε όμως κλειστές πόρτες από τον κομματικό μηχανισμό.

Ο Ταπί δεν πτοήθηκε και μεταπήδησε στην αντίπερα όχθη, προς το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το οποίο βρισκόταν στην κυβέρνηση από το 1981. Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Φρανσουά Μιτεράν, είχε αποφασίσει να εδραιώσει την εκλογική του δύναμη ανοίγοντας το κόμμα σε νέα πρόσωπα, όχι απαραίτητα προερχόμενα από το χώρο της αριστεράς, με τον τυχοδιωκτισμό του Ταπί να έρχεται και να «κουμπώνει» με το στόχο του Μιτεράν για πολιτική κυριαρχία στο γαλλικό Νότο, στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας και στην τρίτη μεγαλύτερη πληθυσμιακά πόλη της Γαλλίας, μετά το Παρίσι και τη Λυών. Η Charles-Roux και ο Deferre είχαν γευτεί λίγο από τη δυναμική του Ταπί και τι μπορούσε να φέρει στην πολιτική μέσα από το ποδόσφαιρο και στήριξαν ενεργά αυτήν την εξέλιξη, δίνοντας στον Γάλλο επιχειρηματία τα κλειδιά της ομάδας και, κατά συνέπεια, της πόλης. 

Ο Μπερνάρ Ταπί ήταν ένας άνθρωπος που ζούσε με αυθόρμητες και πολλές φορές παράλογες εκρήξεις. Τρεφόταν από την προσοχή των άλλων, ήταν ακραίος λαϊκιστής, ένας δαιμόνιος λαοπλάνος. Την άνοιξη του 1992, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις περιφερειακές εκλογές, έπεισε ορισμένους αξιωματούχους του Σοσιαλιστικού Κόμματος να τον συνοδεύσουν σε μια συγκέντρωση του Εθνικού Μετώπου για να μελετήσουν, όπως έλεγε, τον ακροδεξιό κόμμα που έμπαινε όλο και πιο δυνατά στην κεντρική πολιτική σκηνή. Τον υποδέχτηκαν με σφοδρότατες αποδοκιμασίες, αλλά ο υποψήφιος του κόμματος τον προσκάλεσε να ανέβει στη σκηνή για να απαντήσει, για να δείξει το δημοκρατικό δήθεν πνεύμα του εθνικιστικού σχηματισμού που καταγράφει εδώ και τριάντα χρόνια σημαντικές επιτυχίες σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. 

Ο Tαπί δέχτηκε και έδωσε μια σοκαριστική ομιλία που έμεινε στην ιστορία: “Το σχέδιό μου για τη μετανάστευση”, είπε ο Ταπί, “είναι να τους πάρω όλους –άντρες, γυναίκες και παιδιά– να τους βάλω σε βάρκες και να τους στείλω πίσω στα σπίτια τους. Μετά, για να βεβαιωθούμε ότι δεν θα επιστρέψουν ποτέ, τους βυθίζουμε”, σημείωσε. Και ενώ το κοινό, μετά από το πρώτο σοκ, άρχισε να τον χειροκροτεί δειλά και στη συνέχεια να τον επευφημεί, Ταπί φάνηκε να χαμογελά και στη συνέχεια πρόσθεσε: “Δεν είχα άδικο για εσάς. Μιλάω για σφαγή, για γενοκτονία, για δολοφονίες ανθρώπων και εσείς χειροκροτάτε! Αύριο, ενώ ξυρίζεστε ή βάζετε το μακιγιάζ σας και κοιτάζεστε στον καθρέφτη, θα κάνετε εμετό μ’αυτό που βλέπετε!”, πρόσθεσε. Σε άλλες συνεντεύξεις, ο Tαπί έφτασε στο σημείο να δηλώσει ότι οι ψηφοφόροι του Εθνικού Μετώπου ήταν “καθάρματα”. Οι εκλογές δεν πήγαν καλά για τους σοσιαλιστές, αλλά παρά την ήττα στην περιοχή Provence-Alpes-Côte d’Azur, η αριστερά πέτυχε ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα σε εθνικό επίπεδο. Ένα μήνα αργότερα, ο Tαπί “προβιβάστηκε” από τον Pierre Bérégovoy, πρωθυπουργό του Μιτεράν, σε Υπουργό Πόλεων.

Το 1993 θα ήταν η χρονιά του, ήταν πεπεισμένος, όπως έλεγε σε δικούς του ανθρώπους, ότι θα έρθει το τρόπαιο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Η Μαρσέιγ άλλαζε, αποχώρησαν από τον σύλλογο πολλοί παίκτες κι ήρθαν νέοι όπως ο Fabien Barthez και ο Marcel Desailly, αλλά και μπαρουτοκαπνισμένοι παίκτες όπως ο François Oman-Biyik, ο Rudi Völler και ο Rafael Martín Vázquez. Ο νέος προπονητής, Ζαν Φερνάντες, βίωσε το σύνηθες τέλος των προκατόχων του κι απολύθηκε τον Νοέμβριο λόγω διαφωνιών με τον πρόεδρο. Αλλά ήταν πραγματικά μια καλή χρονιά: η ομάδα κέρδισε εύκολα το πρωτάθλημα, με μπροστάρηδες την τριάδα Boksic-Völler-Pelé, και τελικά πέτυχε το απόλυτο κατόρθωμα, κερδίζοντας το πολυπόθητο Κύπελλο Πρωταθλητριών, επικρατώντας της Μίλαν με 1-0 στον τελικό. Όμως εκείνη η η ιστορική στιγμή έμελλε να αφήσει ένα βαθύ σημάδι στην ιστορία του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, πολύ πέρα ​​από αυτό που θα μπορούσαν να φανταστούν και οι ίδιοι οι άνθρωποι της Μαρσέιγ.

Ακούστε το νέο επεισόδιο του podcast «Πελότα Λίμπρε»:

Μπορείτε να βρείτε και να κάνετε subscribe το Πελότα Λίμπρε, το Podcast με τον Ντιεγκίτο, στο Spotify και στα Apple Podcasts.