Πολυτεχνείο: Πορεία μνήμης με τα λόγια του Τάσου Λειβαδίτη στο μυαλό μας

Η μνήμη της εξέγερσης του 1973 παραμένει ζωντανή στα πρόσωπα και την παρουσία χιλιάδων πολιτών που συρρέουν από νωρίς το πρωί στο Πολυτεχνείο, αλλά και τις μέρες που προηγήθηκαν. Χρώματα, συνθήματα, λουλούδια και συγκίνηση, σε ένα μνημειώδες ιστορικό γεγονός στη σύγχρονη κοινωνική και πολιτική ιστορία της χώρας μας, σε ένα γεγονός που αποτυπώνεται βαθιά μέσα στη συλλογική συνείδηση των πολιτών.

Οι εκδηλώσεις για την επέτειο της εξέγερσης των φοιτητών που αψήφησαν τον τρόμο και την καταστολή και όρθωσαν το ανάστημά τους κατά της χούντας κορυφώνονται σήμερα με τη καθιερωμένη πορεία προς την αμερικανική πρεσβεία.

Στο σημερινό editorial αφιερώνουμε τους παρακάτω στίχους του Τάσου Λειβαδίτη στη μνήμη όσων έχασαν τη ζωή τους για δημοκρατία κι ελευθερία, που έβαλαν πάνω από το ατομικό το συλλογικό. Στίχους, όμως, που θέλουμε να αφιερώσουμε και στους δημοκράτες πολίτες της χώρας, στον κάθε άνθρωπο που προσπαθεί να συμβάλλει στο γενικό καλό και να δείξει με όποιον τρόπο μπορεί την αλληλεγγύη του στους κοινούς μας αγώνες.

Καλόν αγώνα και καλή πορεία.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και το δίκιο.

Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα ματώσουν απ’ τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες — μα ούτε βήμα πίσω.

Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζεις την αδικία.
[…]
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί ν’ αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.

Θ’ απαρνηθείς τη λάμπα σου και το ψωμί σου
θ’ απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις κι ούτε θα φοβηθείς.

Το ξέρω, είναι όμορφο ν’ ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ,
να κοιτάς έν’ άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμμένος πάνω απ’ το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
να την ακούς να σου λέει τα όνειρά της για το μέλλον.

Μα εσύ πρέπει να τ’ αποχαιρετήσεις όλ’ αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου, για όλα τ’ άστρα, για όλες τις λάμπες και για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή για 20 ή και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη, τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ’ το τετραγωνικό μέτρο του κελιού σου θα συνεχίζεις τον δρόμο σου πάνω στη γη.

Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
Αφού όλο και νέοι αγώνες θ’ αρχίζουνε στον κόσμο αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.

Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό γράμμα στη μάνα σου
θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ’ αρχικά του ονόματός σου και μια λέξη: Ειρήνη
σα να ’γραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.

Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ’ ολάκαιρο το μέλλον.

Να μπορείς, απάνω απ’ την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν’ ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

— Τάσος Λειβαδίτης, «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος», από τη συλλογή ποιημάτων «Ποίηση, Πρώτος Τόμος, 1950-1966».