Πως αντιμετωπίζεται η βία; Πρώτα με πολιτική βούληση 

Γράψαμε στο προηγούμενο editorial ότι, με τα σημερινά δεδομένα, από αυτήν τη Βουλή θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να αναδειχθεί ένας πόλος που θα απειλήσει ή, έστω, θα ενοχλήσει δημοσκοπικά την κυβέρνηση. Γράψαμε επίσης ότι θα χρειαστεί συντονισμένη δουλειά για να αλλάξουν οι συσχετισμοί ή να φανεί ότι δημιουργείται μία νέα, διαφορετική συνθήκη για την αντιπολίτευση και κυρίως για την αξιωματική αντιπολίτευση που θέλει να παρουσιάσει μία διαφορετική πολιτική πρόταση, Το ίδιο ισχύει και για το ΠΑΣΟΚ, που ανεβαίνει σιγά και σταθερά, χτίζοντας ένα αδύναμο μεν, ορατό δε momentum όσο ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αναζητάει τον βηματισμό του.

Όσο δεν διαμορφώνονται νέοι συσχετισμοί και όσο η ακροδεξιά αναπτύσσει μία δυναμική στους κόλπους της κοινωνίας, η βία θα εντείνεται. Εμπειρικά, αλλά και στη βάση της πλούσιας βιβλιογραφίας που υπάρχει, η άνοδος της ακροδεξιάς – σε συνδυαμσό με τη φτωχοποίηση και το βάθεμα των ανισοτήτων – παραδοσιακά συνοδεύεται και συνδέεται με την αύξηση των φαινομένων βίας. Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας βιώνει έντονα βιοποριστικά προβλήματα, παρακολουθώντας αμήχανη και εξουθενωμένη ό,τι συμβαίνει στην καθημερινότητά της. Όσο δεν υπάρχουν απαντήσεις και λύσεις – ακόμα και πειστικές προτάσεις – στα μεγάλα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, τόσο θα φουντώνει αυτή η προβληματική πολιτική συνθήκη που βιώνουμε και θα κορυφώνεται η βία. Στους δρόμους, στα σχολεία, στα γήπεδα.

Ακόμα κι αν κλείσουν τα σχολεία, η βία ανηλίκων θα συνεχίζεται. Ακόμη κι αν κλείσουν τα γήπεδα, η οπαδική βία θα συνεχίζεται. Όσο κι αν αδειάσουν οι κερκίδες, όσες εγκύκλιοι κι αν υπάρξουν, όσοι νόμοι κι αν ψηφιστούν, όσα πρωταθλήματα κι αν σταματήσουν, η βία θα είναι εκεί, τα φαινόμενα βίας θα συνεχίζουν, ίσως και με μεγαλύτερη ένταση.

Υπάρχουν τρόποι για να αντιμετωπιστεί ή να προσεγγίσει κανείς το θέμα της βίας. Υπάρχει ο επιστημονικός τρόπος, υπάρχει και ο πρακτικός τρόπος. Ο μεν επιστημονικός τρόπος διεισδύσει στα αίτια και στα μοντέλα αντιμετώπισής της, ο δε πρακτικός τρόπος προχωρά στην εφαρμογή κανόνων που έχουν θεσμοθετηθεί. Ούτε το πρώτο συμβαίνει, ούτε το δεύτερο στην ελληνική περίπτωση, με αποτέλεσμα κάθε λίγο και λιγάκι να αναμοχλεύουμε επιδερμικά το ζήτημα, αλλά να μην προχωράμε σε λύσεις με συγκεκριμένα αποτελέσματα. Bullying, ντροπιαστικά, βρόμικα, άρρωστα συνθήματα στην κερκίδα, ανομία και ξύλο, συμμορίες. “Καθαρίζεται” ο ορίζοντας από όλα αυτά; Φυσικά. Τι λείπει; Σχεδιασμός και, κυρίως, πολιτική βούληση. Χωρίς πολιτική βούληση δεν πάμε πουθενά. Κι αυτό το γνωρίζουν όλοι, με πρώτη την κυβέρνηση και τα κόμματα.

Ανισότητες, κουλτούρα ανομίας, αίσθημα του ανικανοποίητου, ο φόβος για το μέλλον και η διογκούμενη ανασφάλεια στην ψυχή και στην τσέπη λειτουργούν σωρευτικά στην έξαρση των φαινομένων βίας. Ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας, και των νεότερων σε ηλικία συμπολιτών μας, αισθάνεσαι αδύναμο, χωρίς προοπτική, ένα ασήμαντο αποτύπωμα μέσα στο κοινωνικό σύνολο · αισθάνεται ότι δεν ανήκει πουθενά, ότι δεν έχει ταυτότητα. Αυτό δείχνουν τα ποιοτικά στοιχεία των ερευνών, πίσω από την πρόθεση ψήφου και το γενικό πανόραμα των τάσεων της ελληνικής κοινωνίας.

Η κυβέρνηση και τα κόμματα οφείλουν δουλέψουν πάνω στο ζήτημα της βίας. Εδώ δεν χωράνε ιδεολογίες και χάιδεμα συμφερόντων. Άλλωστε έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι ούτε οι τοξικές ιδεολογίες, ούτε το χάιδεμα συμφερόντων φέρνουν αποτελέσματα. Το θέμα είναι αν υπάρχει πολιτική βούληση. Υπάρχει; Γιατί αν δεν υπάρχει, θα βρισκόμαστε διαρκώς στο σημείο μηδέν.