Χωρίς ισχυρό δημόσιο πανεπιστήμιο δεν υπάρχει τριτοβάθμια εκπαίδευση

Παρά τις αντιδράσεις σημαντικής μερίδας του φοιτητικού κόσμου, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα λειτουργήσουν από το 2025. Αυτό είναι ένα δεδομένο το οποίο θα πρέπει όλες οι πλευρές να το αποδεχτούν. Είναι μια εξέλιξη που θα πρέπει να θεωρείται τετελεσμένη, δεν θα ανατραπεί παρά τις κινητοποιήσεις αυτών των ημερών και παρά τις πολλές δεκάδες καταλήψεις.

Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι μια προεκλογική εξαγγελία της κυβέρνησης, και μάλιστα άργησε να την προχωρήσει. Η κοινωνία, και κυρίως οι ψηφοφόροι που στήριξαν την ΝΔ στις πρόσφατες εκλογές όπως και στις προηγούμενες το 2019, το γνώριζαν. Αυτή είναι μια πραγματικότητα που όλοι μας τη γνωρίζουμε, ανεξαρτήτως τι ψηφίσαμε στις εκλογές.

Υπάρχει όμως και μία άλλη, παράλληλη πραγματικότητα που επίσης δεν μπορούμε να την αποφύγουμε και για την οποία το σύνολο της ελληνικής φοιτητικής και εκπαιδευτικής κοινότητας μπορεί να δουλέψει. Κι αυτή η πραγματικότητα είναι ότι ανεξαρτήτως τι θα συμβεί με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, ποια θα έρθουν στη χώρα μας και τι ποιότητα εκπαίδευσης θα παρέχουν, χωρίς ισχυρό δημόσιο πανεπιστήμιο δεν υπάρχει τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Αν πρέπει να γίνει μια συντονισμένη προσπάθεια και να αναληφθούν πρωτοβουλίες με στρατηγικό βάθος και σε πολλά επίπεδα, σε βάθος χρόνου και με πλατιά κοινωνική απεύθυνση, αυτή έχει να κάνει με την πίεση προς την κυβέρνηση για μια μεγάλη, οργανωμένη επένδυση στο δημόσιο πανεπιστήμιο. Όχι μόνο για να μη χάσει στελέχη του προς τον ιδιωτικό τομέα, αλλά για να είναι το «χαρτί» του πιο δυνατό από εκείνο που θα χορηγεί το ιδιωτικό.

Είναι σαφές ότι η πρόταση της κυβέρνησης για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια φαίνεται να αποτελεί μια επιλογή ενίσχυσης του ιδεολογικού της στίγματος κι από αυτή την άποψη διαμορφώνει μία κρίσιμη πολιτική συγκυρία για να διαμορφωθεί ένας ισχυρός πόλος στην αντίπερα όχθη, εκείνη που στηρίζει το δημόσιο πανεπιστήμιο, όχι αυτό που έχουμε σήμερα, αλλά ένα πολύ καλύτερο, ανταγωνιστικότερο, ποιοτικότερο σε όλα τα επίπεδα, ξεκινώντας από τις υποδομές και τις δαπάνες για την έρευνα.

Η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων (και μάλιστα με την προσπάθεια να ξεπεραστούν οι περιορισμοί που επιβάλλει το άρθρο 16 του Συντάγματος) όχι μόνο δεν αντιμετωπίζει τα σημαντικά προβλήματα της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά αποπροσανατολίζει. Εκεί ακριβώς πρέπει και μπορούν να συναντηθούν δυνάμεις: στην ενίσχυση και υπεράσπιση του δημόσιου πανεπιστημίου, όχι για το αν θα λειτουργήσουν και ποια απήχηση θα έχουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Σε αυτό το πεδίο μπορούν να δουλέψουν και οι πολιτικές δυνάμεις, τουλάχιστον όσες θέλουν να στηρίξουν πραγματικά το δημόσιο πανεπιστήμιο και να μην αρκούνται σε μικροκομματικά παιχνίδια με αμφίβολα μάλιστα εκλογικά οφέλη.