Νίκος Πλουμπίδης: Ο «κόκκινος δάσκαλος»…

Σαν σήμερα στις 31 Δεκεμβρίου 1902, γεννήθηκε στα Λαγκάδια Αρκαδίας, ο Νίκος Πλουμπίδης. Ο «κόκκινος δάσκαλος», καταγόταν από φτωχή αγροτική οικογένεια. Μεγάλωσε μέσα στην ένδεια. Αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να σπουδάσει. Μετά από πολλές στερήσεις κατάφερε να πάρει το δίπλωμά του από το διδασκαλείο του Πύργου. Το 1924 διορίζεται δάσκαλος στο χωριό Μηλέα της Ελασσόνας. Άμεσα ξεκινάει η συνδικαλιστική του δράση μέσα από τις γραμμές της Δασκαλικής Ομοσπονδίας που αγωνίζεται για αύξηση των μισθών των δασκάλων.

Σύντομα «γνωρίζεται» με την Ασφάλεια όταν στις απεργιακές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις του 1929 συλλαμβάνεται και βασανίζεται. Ήδη από το 1926 είναι μέλος του ΚΚΕ. Το 1929, όταν συνελήφθη, οι γιατροί διαπίστωσαν πως έπασχε από φυματίωση και του έδωσαν έξι μήνες ζωή… και η απάντησή του: «Αφού πρόκειται να πεθάνω σε έξι μήνες, ας τους ζήσω όσο μπορώ πιο έντονα, πιο αγωνιστικά»!

Έζησε πολύ περισσότερο, όμως εξίσου έντονα και αγωνιστικά. Εκλέγεται μέλος στην Εκτελεστική Επιτροπή της Συνομοσπονδίας των Δημοσίων Υπαλλήλων. Το 1931 απολύθηκε από δάσκαλος επειδή αρνήθηκε να υπογράψει τη δήλωση νομιμοφροσύνης που ζητούσαν από τους δημόσιους υπαλλήλους για να τους διατηρήσουν στη θέση τους. Το 1933, εκλέγεται στη Γραμματεία της Ενωτικής ΓΣΕΕ.

Τον Αύγουστο του 1935 συμμετέχει στο 7ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Στο 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ εκλέχθηκε αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ και το 1938 μέλος του ΠΓ, ενώ ηγείται του Γραφείου Μακεδονίας – Θράκης του ΚΚΕ.

Στη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά ο Πλουμπίδης πέρασε στην παρανομία. Ήταν γραμματέας αρχικά της παράνομης κομματικής επιτροπής του ΚΚΕ στη Θεσσαλία και στη συνέχεια στη Μακεδονία. Tον Απρίλιο-Μάιο του 1938 μετά από τις συλλήψεις πολλών ηγετικών στελεχών του ΚΚΕ έγινε μέλος του Πολιτικού Γραφείου του κόμματος και μαζί με τον Γιώργη Σιάντο ανέλαβαν την καθοδήγηση της λεγόμενης Παλιάς Κεντρικής Επιτροπής (ΠΚΕ).

Το Μάη του ’39 ο «Μπάρμπας» (όπως ήταν το ψευδώνυμο της παρανομίας) συλλαμβάνεται και βασανίζεται για άλλη μια φορά, ενώ εξορίζεται, παρά την επιβαρυμένη υγεία του. Δραπέτευσε, με εντολή του ΚΚΕ, και πήρε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Ως μέλος του ΠΓ καθοδηγούσε την Κομματική Οργάνωση Αθήνας (ΚΟΑ) του ΚΚΕ και οργάνωσε την εξέγερση του αθηναϊκού λαού στις 5 Μάρτη 1943, με γενική πολιτική απεργία και παλλαϊκή διαδήλωση που ματαίωσε τα σχέδια των Γερμανών και των κουίσλινγκς να στείλουν Ελληνες εργάτες στα γερμανικά εργοστάσια.

Μετά την Απελευθέρωση, επανεξελέγη από την 11η Ολομέλεια (Απρίλιος 1945) στο νέο Πολιτικό Γραφείο. Δεν εξελέγη, όμως, στο ολιγομελές Πολιτικό Γραφείο μετά την 12η Ολομέλεια (Ιούνιος 1945) και μετά το 7ο Συνέδριο (Οκτώβριος 1945), που συνήλθαν υπό την ηγεσία του Νίκου Ζαχαριάδη.

Στον εμφύλιο δεν ανεβαίνει στο βουνό, αλλά παραμένει στην Αθήνα δουλεύοντας για την ανασυγκρότηση του κομματικού μηχανισμού, και από το 1949, μετά τη σύλληψη του Στέργιου Αργυριάδη, τίθεται επικεφαλής του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ στην Αθήνα.

Η σύλληψη

Μετά την ήττα του ΔΣΕ παρέμεινε στην Αθήνα ως επικεφαλής του μεγαλύτερου παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ.

Το πλουσιότατο αυτό βιογραφικό σήμαινε ότι η σύλληψη του Ν. Πλουμπίδη αποτελούσε πολύ μεγάλο στόχο για το μετεμφυλιακό καθεστώς.

Το Νοέμβρη του 1952 η Αριστερά βρίσκεται στην παρανομία, η χώρα στον αστερισμό των εκλογών – στις εκλογές της 16ης Νοέμβρη ’52 επικράτησε, με το νέο πλειοψηφικό σύστημα, ο «Συναγερμός» του Αλ. Παπάγου, μετά τη σύντομη διακυβέρνηση Ν. Πλαστήρα, επί των κυβερνήσεων του οποίου η Ελλάδα εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ, στάλθηκε εκστρατευτικό σώμα στην Κορέα και εκτελέστηκε το ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ Νίκος Μπελογιάννης – ενώ πλέον οι Αμερικανοί έχουν την απόλυτη εξουσία στη χώρα.

Μέσα σε αυτό το ασφυκτικό για την Αριστερά πλαίσιο, στις 25 Νοέμβρη 1952 συλλαμβάνεται στο σπίτι του στον Κολωνό ο επικεφαλής του παράνομου κομματικού μηχανισμού στην Αθήνα – εμφανής στόχος της Ασφάλειας από τότε που προσπάθησε να σώσει τον Μπελογιάννη με την περίφημη επιστολή του και φυσικά καταζητούμενος – Νίκος Πλουμπίδης.

Αν και για κάθε παράνομο αγωνιστή η σύλληψη είναι πάντα αναμενόμενη ο αιφνιδιασμός του Νίκου Πλουμπίδη προήλθε από αλλού… Δύο μέρες μετά τη σύλληψή του, από το ραδιοφωνικό σταθμό της «Ελεύθερης Ελλάδας» ακούγεται το παρακάτω μήνυμα:

«Η ΚΕ του ΚΚΕ ανακοινώνει ότι ο Νίκος Πλουμπίδης, ή Μπάρμπας, είναι από 27ετίας πράκτορας της Ασφάλειας μέσα στις γραμμές του ΚΚΕ, συνεργάτης του Σιάντου. (…) Από τις μεγάλες προδοσίες του είναι ότι παρέδωσε στην Ασφάλεια και στον δήμιο τον λαϊκό ήρωα Νίκο Μπελογιάννη. Η αμερικάνικη κατασκοπεία και η μοναρχοφασιστική Ασφάλεια τώρα που κατάλαβαν ότι ο πράκτοράς τους ξεσκεπάζεται, σκηνοθέτησαν τη νέα σύλληψη του Πλουμπίδη για να τον καλύψουν»…

Η Ασφάλεια με τους μηχανισμούς της είχε κάνει καλά τη δουλειά της και πανηγυρίζει με την τροπή της υπόθεσης. Ομως δεν υπολόγισε τη «στόφα» του κομμουνιστή…

«Τιμή μου εγώ, πάνω απ’ όλα έχω την τιμή του Κόμματος»

Σ’ όλη τη διάρκεια της δίκης και σε ένα τέτοιο διαμορφωμένο κλίμα ο Ν. Πλουμπίδης δίνει τη μάχη του ως στέλεχος του ΚΚΕ. Προσπαθεί από τη μια να υπερασπιστεί το Κόμμα του κι από την άλλη τον εαυτό του. Σε συντρόφους του γράφει: «Τιμή μου εγώ, πάνω απ’ όλα έχω την τιμή του Κόμματος (…) Εγώ, εκείνα που δίδασκα τα εφαρμόζω πρώτος εγώ. Ημουν πιστός στο Κόμμα τότε που με περιέβαλε με στοργή και με ανέβαζε στα ανώτερα αξιώματά του, είμαι πιστός και τώρα που – καλά ή κακά, δίκαια ή άδικα – με κατηγορεί και με στιγματίζει. Θα παραμείνω για πάντα πιστός και θα πεθάνω κομμουνιστής. Ο εχθρός δουλεύει και δουλεύει με πολλά μέσα για να διαλύσει το Κόμμα, να σπείρει σύγχυση στις μάζες και να στρέψει τα στελέχη του Κόμματος ενάντια στην ηγεσία. Κρατιέμαι με τα δόντια στη ζωή για να δώσω ακόμα δύο μάχες. Τη μάχη της δίκης και τη μάχη του εκτελεστικού αποσπάσματος. Θα προφθάσω; Θα μ’ αφήσουν;»…

Απαντώντας στους ασφαλίτικους ισχυρισμούς ότι συνελήφθη γιατί τον πρόδωσε το ΚΚΕ, τονίζει: «Γνωρίζω ποιος με πρόδωσε, αλλά δε χρειάζεται να το αποκαλύψω. Πάντως, δεν είναι το Κόμμα. Γιατί το Κόμμα δεν προδίδει ποτέ, ακόμη κι αυτούς τους προδότες του. Τους αφήνει στη λάσπη της ιστορίας περιφρονημένους»… «Σήμερα, κύριοι, δε δικάζετε άτομα. Δικάζετε το ΚΚΕ. Και επ’ αυτού δηλώνω, παρόλο ότι σήμερα όχι μόνο δεν έχω την τιμή να εκπροσωπώ το Κόμμα μου, αλλά έχω και πολεμική εναντίον μου, δηλώνω, ότι αναλαμβάνω πλήρως τις ευθύνες για την πολιτική του Κόμματός μου».

Στον πρόεδρο του δικαστηρίου όταν αυτός προσπαθούσε να τον φέρει σε αντιπαράθεση με το ΚΚΕ απάντησε: «Ματαιοπονείτε, αν πιστεύετε ότι θα με κάνετε να στραφώ ενάντια στο Κόμμα μου». Κι όταν τον ειρωνεύτηκε ο βασιλικός επίτροπος «Τι αγωνίζεσαι Πλουμπίδη; Χαφιέ σε λέει ο Ζαχαριάδης», εκείνος αποκρίθηκε: «Εχει εσφαλμένες πληροφορίες ο αρχηγός του Κόμματος»… Ο επίτροπος συνέχισε να προκαλεί: «Σε εξευτέλισαν Πλουμπίδη…» για να πάρει την απάντηση: «Τιμή μου είναι η τιμή του Κόμματός μου»!

Η απόφαση του δικαστηρίου ήταν η αναμενόμενη. Ο Πλουμπίδης και η υπόλοιπη ηγεσία του ΚΚΕ που δικαζόταν ερήμην (Ν. Ζαχαριάδης, Γ. Ιωαννίδης, Β. Μπαρτζιώτας, Μ. Πορφυρογένης, Π. Ρούσος, Λ. Στρίγγος, Δ. Βλαντάς κ.ά.), καταδικάζονται «δις εις θάνατον».

Η εκτέλεση…

Στις 5.25 το πρωί της 14ης Αυγούστου του 1954 ο «Μπάρμπας» εκτελείται στο Δαφνί παρουσία δημοσιογράφων. Λίγο πριν το «πυρ», λέει στον επικεφαλής του αποσπάσματος και τον ιερέα που βρισκόταν στον τόπο της εκτέλεσης:«Δεν έχω κανένα βάρος στη συνείδησή μου. Μόνο σας ξαναλέω: Υπήρξα τίμιος αγωνιστής, πάλεψα για το καλό του λαού και για το Κόμμα μου. Κι αφήνω στο γιο μου φεύγοντας ένα τίμιο όνομα».

Λίγες ώρες αργότερα, οι εφημερίδες φέρνουν στην Αθήνα την είδηση: «Εξετελέσθη ζητωκραυγάζων υπέρ του ΚΚΕ, αντιμετώπισε με απόλυτον ψυχραιμίαν τας σφαίρας του αποσπάσματος (…) δεν εδέχθη ούτε να κοινωνήση, ούτε να του δέσουν τους οφθαλμούς του»…

Η 9η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ το 1958 τον αποκατάστησε ως αγωνιστή του ΚΚΕ σημειώνοντας πως «δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να στηρίζει την κατηγορία του προβοκάτορα και χαφιέ».

Απέναντι σε όλα όσα λέγονται και γράφονται, το πώς θα δει κανείς τον Ν. Πλουμπίδη εξαρτάται από τις επιλογές ζωής που κάνει. Την απάντηση πάντως την έδωσε ο ίδιος ο «κόκκινος δάσκαλος», με τη στάση του και το παράδειγμα του αγωνιστή, χωρίς να έχει τίποτε το διαφορετικό που να τον κάνει να ξεχωρίζει απ’ όλους τους άλλους αγωνιστές. Με τη ζωή και το θάνατό του δίδαξε ήθος κάνοντας πράξη όλα όσα κήρυττε. Ο Νίκος Πλουμπίδης έζησε και πέθανε ως κομμουνιστής βάζοντας πάνω κι από τη ζωή του την τιμή τη δική του και του Κόμματός του.

Ενα τραγούδι αφιερωμένο στον κομμουνιστή Νίκο Πλουμπίδη

«Απόψε που δικάζουν τον Πλουμπίδη». Ενα τραγούδι αφιερωμένο στον κομμουνιστή Νίκο Πλουμπίδη με τη φωνή της αξέχαστης Μαρίας Δημητριάδη στα «Τροπάρια για φονιάδες», με στίχους του υπέροχου ποιητή Μάνου Ελευθερίου, μελοποιημένους από τον μεγάλο συνθέτη Θάνο Μικρούτσικο:

Πηγή: Ημεροδρόμος