Οι ήρωες του Έβρου: Πως δύο δασικοί συνεταιρισμοί Πομάκων κατάφεραν να σώσουν 100.000 στρέμματα

Ένα τηλεφώνημα του Δασάρχη Αλεξανδρούπολης Γιώργου Πιστόλα για βοήθεια στη μεγάλη πυρκαγιά του Έβρου ήταν αρκετό για να βρεθούν στο «πόδι» οι κάτοικοι του Σιδηροχωρίου και του Πενταλόφου στο κεντρικό ορεινό τμήμα του Έβρου.

Περισσότεροι από 40 Πομάκοι δασεργάτες -μέσα σε λίγα λεπτά- κουβαλώντας τσάπες, τσουγκράνες, φτυάρια, αλυσοπρίονα κλάρες δέντρων και άλλα αυτοσχέδια εργαλεία, χωρίς μάσκες και γυαλιά για τον καπνό και με βασικό τους όπλο την εμπειρία τους, βούτηξαν κυριολεκτικά μέσα στις φωτιές.

Όπως σημειώνεται στο ρεπορτάζ του Τίμου Φακαλή για το Έθνος, αψηφώντας τον κίνδυνο, έδωσαν μάχη μέρα-νύχτα καταφέρνοντας να σώσουν με την καθοδήγηση-συνδρομή δύο δασικών υπαλλήλων (δασολόγου και δασοπόνου) και την υποστήριξη άλλοτε ενός και άλλοτε δύο πυροσβεστικών οχημάτων παραγωγικό δάσος τουλάχιστον 100.000 στρεμμάτων αλλά και να μην επεκταθεί η καταστροφή και σε άλλες εκτάσεις ή στη Βουλγαρία.

Πίσω από την προσπάθεια βρίσκονται οι υλοτόμοι των Δασικών Συνεταιρισμών Εργασίας (ΔΑΣΕ) Σιδηροχωρίου και Πετρολόφου οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε δύο από τα Πομακοχώρια του Έβρου που κατοικούνται από ανθρώπους οι οποίοι ζουν από την ξυλεία.

Οι άνθρωποι αυτοί, με την καθοδήγηση-συνδρομή δύο δασικών υπαλλήλων (Δασολόγου και Δασοπόνου) και την υποστήριξη άλλοτε ενός και άλλοτε δύο πυροσβεστικών οχημάτων, κατόρθωσαν να δημιουργήσουν ζώνη ανάσχεσης στον άξονα Καλλιθέα – Διασταύρωση Σανιδοχωρίου (Ταχτατζικ) -ύψωμα Κούτρα- Τρεις Βρύσες και ακόμα παραπέρα, σε μήκος πλέον των 10 χιλιομέτρων. Ήταν ανελλιπώς στο μέτωπο της φωτιάς επί έξι μερόνυχτα, 40 άτομα με εναλλαγές, με τους δασικούς υπαλλήλους και το πυροσβεστικό όχημα πάντα από κοντά.

Οι δασεργάτες μπήκαν μέσα σε αυτή την περιοχή και έκαναν μια μεγάλη ζώνη, χρησιμοποιώντας χειροκίνητα μέσα κατάφεραν να ελέγξουν το «καμένο-άκαυτο». Αυτό που κατάφεραν ήταν να δημιουργηθεί μια μεγάλη ζώνη καμένη η οποία αποτελούσε την ζώνη ανάσχεσης στη φωτιά που ερχόταν από πάνω.

«Κάθε φορά που ξέφευγε η φωτιά σου ερχόταν να κλάψεις»

«Όλα τα παιδιά μαζεύτηκαν με ένα μήνυμα. Μεγαλώσαμε μέσα στο δάσος. Γνωρίζουμε σπιθαμή-σπιθαμή κάθε σημείο του βουνού. Και κάθε φορά που σου ξέφευγε η φωτιά σου ερχόταν να κλάψεις. Έλεγες μέσα σου: ‘τόσο κόπο έκανα και μου φεύγει η φωτιά….;’» λέει στο ethnos.gr o δασεργάτης του Σιδηροχωρίου Χασάν Ισταμπόλ και συνεχίζει: «Σίγουρα θα φοβηθείς όταν μπαίνεις σε ένα δρόμο και βλέπεις δεξιά και αριστερά τις φλόγες. Λες θα μπορέσω να βγω πέρα. Θα μπορέσω να πάω πίσω, να βγω; Ποτέ, όμως, δεν σκέφτηκα να τα παρατήσω».

Ο ίδιος επέστρεψε στο σπίτι του μετά από 36 ώρες στο βουνό για να ξαναφύγει στο δάσος μετά από ολιγόωρη ξεκούραση. «Κάναμε περιπολίες όλο το 24ωρο. Οι δασεργάτες δούλευαν σε ένα υψόμετρο. 800-900 μέτρων περισσότερο την νύχτα που η υγρασία ήταν μεγάλη και η φωτιά έπεφτε» προσθέτει ο κ. Ισταμπόλ.

Πεζοπόρα τμήματα έσκαβαν λάκκους μέρα-νύχτα για να «φρενάρει» η φωτιά. Ο στόχος τους ήταν να δημιουργηθεί μια μεγάλη ζώνη πάνω από 10 χλμ. με σκοπό όταν θα έρθει η φωτιά από το νότο προς το βορρά να πέσει πάνω στην καμένη ζώνη. Να μην υπάρχει βλάστηση να κάψει και να σταματήσει εκεί η φωτιά και έτσι σταμάτησε η φωτιά. Την πρώτη μέρα που έτρεξε στις φωτιές ο δασεργάτης Ιρελι Χουσείν επέστρεψε μετά από 26 ώρες στο σπίτι του. «Υπήρχε τρομερή ξηρασία και δεν βοηθούσε ο καιρός. Φαντάσου ότι με 6-7 μποφόρ στα πεύκα τι γίνεται», θυμάται o κ. Ισταμπόλ.

«Εμείς μεγαλώσαμε μέσα μέσα στο δάσος. Είναι ο τόπος μας. Ξέρουμε τους δρόμους και τα μονοπάτια. Μας ενημέρωνε το δασαρχείο και όπου χρειαζόταν βοηθούσαμε. Δεν είναι σωστό να πούμε ότι σώσαμε μόνο το δικό μας κομμάτι. Αναλόγως με τον αέρα, ξέραμε προς τα που κινείται η φωτιά και με αυτό το δεδομένο ‘κινούμασταν’ για να μην δυναμώσει περισσότερο. Υπήρχαν σημεία τα οποία αν είχαμε ‘χάσει’  θα συνέχιζε η φωτιά και στα χωριά. Πάντα υπάρχει φόβος, αλλά δεν σημαίνει αυτό ότι επειδή υπάρχει φόβος, πρέπει να αφήσουμε να καούν και τα δάση. Η καταστροφή είναι τεράστια. Χάθηκε ένας ολόκληρος πλούτος» αναφέρει στο ethnos.gr o δασεργάτης του Πενταλόφου Ιρέλι Χουσείν.

Στόχος η στήριξη των δασικών συνεταιρισμών

Ζητούμενο, όπως σημειώνουν τόσο οι δασεργάτες όσο και δασάρχης, είναι η στήριξη των συνεταιρισμών. Οι άνθρωποι που δουλεύουν μέσα στο δάσος το ξέρουν. Τόσο οι υλοτόμοι, όσο και οι κτηνοτρόφοι έχουν καθημερνή επαφή με το δάσος. Η κουλτούρα και ο τρόπος ζωής τους είναι συνδεδεμένα με το δάσος.

«Αυτό το πράγμα το είχαμε και στο νότιο Έβρο. Απλώς σιγά, σιγά αυτό εκλείπει, γιατί λιγοστεύουν οι δουλειές και τα χρήματα που έχουν τα δασικά επαγγέλματα. Ένας συνεταιρισμός είχε 50 μέλη και τώρα έχει 10, ακολουθώντας μια πτωτική πορεία μέχρι να σβήσουν. Οι άνθρωποι αυτοί, δυστυχώς, χρόνο με τον χρόνο μειώνονται και αναζητούν άλλους χώρους εργασίας. Αυτούς τους ανθρώπους που έχουν αυτήν την σχέση με το βουνό πρέπει να τους ενισχύσουμε για να μείνουν οι νέοι εκεί. Τους χρειαζόμαστε, είναι υποχρέωσή μας να τους υποστηρίξουμε για να μείνουν στο τόπο τους και να κάνουν αυτό που πρέπει, αυτό που χρόνια γνωρίζουν καλά. Και αν είχαμε ανθρώπους που γνώριζαν την περιοχή που δραστηριοποιούνται εκεί μέσα θα ήταν οι πρώτοι που θα λειτουργούσαν κατασβεστικά στη φωτιά» αναφέρει στο ethnos.gr ο Δασάρχης Αλεξανδρούπολης Γιώργος Πιστόλας.

Οι υλοτόμοι των Δασικών Συνεταιρισμών Εργασίας (ΔΑΣΕ) Σιδηροχωρίου και Πετρολόφου συμμετείχαν και πέρσι στην κατάσβεση της φωτιάς στο δάσος της Δαδιάς αλλά η Πολιτεία τους ξέχασε. «Έχουμε κάνει τόσα έξοδα. Τρέξαμε. Πληρώσαμε βενζίνες. Δεν έχουμε πάρει ούτε ένα ευρώ. Τρέχαμε επί 8 μέρες στη Δαδιά πέρσι και μας είπαν θα μας πληρώσουν. Τίποτα όμως. Ούτε έστειλαν υλικοτεχνική υποδομή στο συνεταιρισμό» λέει με παράπονο ο Χασάν Ισταμπόλ. «Η πρώτη κίνηση που έκανα προς το υπουργείο περιβάλλοντος ήταν να υπολογιστούν τα μεροκάματα των δασεργατών και να πληρωθούν στο επόμενο διάστημα» απαντά ο κ. Πιστόλας, σημειώνοντας ότι «πάλευαν μέσα στο δάσος με πρωτοφανή ηρωισμό».