Οι προβληματισμοί, οι ανησυχίες και κυρίως τα στερεότυπα που περιτρυγυρίζουν τον HIV είναι πολλά μέχρι και σήμερα.
Όπως αναφέρει το OW , πριν λίγες μέρες, στις 24 Νοεμβρίου 2022, ψηφίστηκε ομόφωνα από τη Βουλή η απαγόρευση διακρίσεων στην εργασία σε βάρος των ατόμων που ζουν με τον ιό HIV. Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη στον αγώνα για την καταπολέμηση του στίγματος, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την άρση των διακρίσεων. Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθεί να με εντυπωσιάζει το γεγονός ότι παρά τις γνώσεις που έχουμε σήμερα για τον ιό της Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας, μας πήρε τόσα χρόνια να αναγνωρίσουμε το αυτονόητο σε ανθρώπους που πάσχουν από τη λοίμωξη αυτή.
Με αφορμή τη θετική αυτή εξέλιξη, αλλά και την Παγκόσμια Ημέρα AIDS (1η Δεκεμβρίου) η ιστοσελίδα OW και η Μ. Παπαδοδημητράκη μίλησε με τον Γιάννο Λεβισιάνο, Υπεύθυνο Διεκδίκησης στη Θετική Φωνή, τον σύλλογο των ανθρώπων που ζουν με τον HIV/AIDS.
Ακολουθεί η συνέντευξη:
– Ποιος είναι ο μύθος που ακόμα και σήμερα επικρατεί γύρω από την HIV λοίμωξη;
Δυστυχώς, δεν επικρατεί μόνο ένας μύθος, αλλά πολλοί. Οι παρερμηνείες και οι ανακρίβειες γύρω από την HIV λοίμωξη είναι πολλές και βασίζονται στην έλλειψη ενημέρωσης και πληροφόρησης γύρω από τους τρόπους μετάδοσης και προφύλαξης.
Τα αποτελέσματα έρευνας που διεξήχθη πέρυσι σχετικά με τις αντιλήψεις των Ελλήνων για τον HIV ήταν ιδιαίτερα ανησυχητικά. Ένα πολύ μεγάλο μέρος των ερωτώμενων και σε κάθε περίπτωση ένα μεγάλο κομμάτι της κοινής γνώμης θεωρεί ότι ο ιός μεταδίδεται με καθημερινές δραστηριότητες, όπως π.χ. το φιλί, η αγκαλιά, η χρήση κοινής τουαλέτας ή ακόμα και από τα ίδια μαχαιροπήρουνα. Προφανώς, τίποτα από τα παραπάνω δεν ισχύει.
Ο HIV μπορεί να μεταδοθεί κατά τη διάρκεια σεξουαλικής επαφής χωρίς προφυλάξεις (μέσω των κολπικών υγρών, του σπέρματος ή και προσπερματικών υγρών), ή με την κοινή χρήση εξοπλισμού χρήσης ενδοφλέβιων/εισπνεόμενων ουσιών. Επιπλέον, ένα οροθετικό άτομο που λαμβάνει την αγωγή του για επαρκές χρονικό διάστημα και έχει μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο σημαίνει πως δεν μεταδίδει τον ιό, ακόμα και με απροφύλακτη σεξουαλική επαφή.
– Ποιες είναι ο βασικές ανάγκες τις οποίες προσπαθεί να καλύψει μέσω της Θετικής Φωνής ένας οροθετικός;
Οι ανάγκες για τις οποίες απευθύνεται ένα οροθετικό άτομο στη Θετική Φωνή ποικίλλουν και εν πολλοίς έχουν να κάνουν με τα πολλαπλά στίγματα και την κοινωνική θέση του εκάστοτε οροθετικού. Γενικά, η πρόσβαση στη θεραπεία, στη φαρμακευτική περίθαλψη και στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας είναι μια κοινή ανάγκη κάθε ανθρώπου που ζει με τον ιό. Ωστόσο, το στίγμα και οι διακρίσεις δημιουργούν καθημερινά εμπόδια, ιδιαίτερα για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως οι χρήστες, τα άτομα που εργάζονται στο σεξ, ΛΟΑΤΚΙ υποκείμενα και πρόσφυγες. Επιπλέον, τα οροθετικά άτομα που βρίσκονται στην επαρχία έχουν να αντιμετωπίσουν τη δυσκολία του να ζεις σε κλειστές κοινωνίες. Για όλα τα παραπάνω, προσφέρουμε υπηρεσίες συμβουλευτικής και ενδυνάμωσης και διεκδικούμε συνεχώς την βελτίωση των υπαρχόντων υπηρεσιών, τα ίσα δικαιώματα για όλα τα άτομα και την εφαρμογή πολιτικών που θα μάχονται το στίγμα και τις διακρίσεις.
– Ποιες δυσκολίες συναντάτε όσον αφορά την προσέγγιση ατόμων που ζουν με τον HIV/AIDS;
Για άλλη μια φορά, το κοινωνικό στίγμα του HIV κάνει τα άτομα που ζουν με HIV να αποφεύγουν να αποκαλύπτουν την οροθετικότητα τους, όχι μόνο στο επίπεδο της κοινωνικής συναναστροφής, αλλά και στη θεραπεία τους. Οι στιγματιστικές αντιλήψεις, ακόμα και από κομμάτι του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, έχουν ως αποτέλεσμα τα οροθετικά άτομα να στερούνται πολλές φορές σωστής θεραπείας για άλλα ζητήματα υγείας, παράλληλα με την HIV λοίμωξη. Επίσης, σε πόλεις της περιφέρειας δεν είναι καθόλου εύκολο, λόγω της κλειστής κοινωνίας, να μιλάει κάποιος/α για τον HIV και ακόμα περισσότερο να ζει ανοιχτά ως οροθετικό άτομο.
ΤΟ ΣΤΙΓΜΑ ΕΧΕΙ ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΑ ΟΡΟΘΕΤΙΚΑ ΑΤΟΜΑ ΝΑ ΣΤΕΡΟΥΝΤΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΣΩΣΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΓΙΑ ΑΛΛΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ.
– Τι έχει αλλάξει τον τελευταίο καιρό σε νομικό επίπεδο και ποιες είναι οι εξελίξεις όσον αφορά την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη;
Από την περσινή Παγκόσμια Ημέρα AIDS έχει παρθεί μια σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών για την άρση των νομικών εμποδίων. Η ένταξη των οροθετικών στην Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση, η συμπερίληψη των οροθετικών ατόμων στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή μέσω της δημιουργίας μονάδας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, αλλά και η πιο πρόσφατη ψήφιση της τροπολογίας για την ένταξη της προληπτικής αγωγής PrEP στο Εθνικό Σύστημα Υγείας είναι όλα σημαντικά βήματα για την ισοσκέλιση των δικαιωμάτων των οροθετικών με το γενικό πληθυσμό.
Όσον αφορά την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, το κύριο πρόβλημα είναι η υποστελέχωση των νοσοκομείων και ειδικότερα των Μονάδων Λοιμώξεων στις οποίες και υπάγονται τα οροθετικά άτομα.
Καθένα από τα παραπάνω βήματα βελτιώνει αισθητά την καθημερινότητα των ωφελούμενων. Ωστόσο, η δική μας προσπάθεια έγκειται στη διεκδίκηση εφαρμογής των νόμων αυτών. Η αλήθεια είναι ότι παρατηρούνται δυσλειτουργίες εντός της δημόσιας διοίκησης σε σχέση με την εφαρμογή της διαδικασίας της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, αλλά και στην εφαρμογή των νόμων που προβλέπουν έκδοση ΚΥΑ ώστε να καταστούν λειτουργικοί. Προφανώς, η καθημερινότητα των ωφελούμενων αλλάζει και βελτιώνεται με τις αλλαγές σε νομικό επίπεδο, ωστόσο αν αυτές μένουν σε επίπεδο ψηφισμένων νόμων και δεν εφαρμόζονται, είναι ουσιαστικά άνευ αποτελέσματος.
– Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία;
Εξαιρετικά σημαντικός! Τόσο η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση όσο και η αγωγή υγείας είναι απαραίτητες για την πρόληψη, όχι μόνο του HIV αλλά και όλων των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων και εν γένει όλων των ασθενειών. Εξάλλου, το να είναι το κέντρο βάρους στην πρόληψη, αντί για τη θεραπεία, ενδείκνυται για όλα τα ζητήματα Δημόσιας Υγείας. Το να γνωρίζουν οι μαθητές και οι μαθήτριες, πριν ακόμα ξεκινήσουν την ενεργό σεξουαλική τους ζωή, τους τρόπους προφύλαξης στο σεξ και τους κινδύνους που επιφυλάσσουν συγκεκριμένες σεξουαλικές πρακτικές είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη.
– Τι μπορούμε να κάνουμε ως κοινωνία για να στηρίξουμε το έργο φορέων και όσους χρειάζονται υποστήριξη;
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η κοινωνία να αντιληφθεί ότι ο HIV δεν μεταδίδεται με την κοινωνική συναναστροφή, να γνωρίζουν όλοι και όλες τους τρόπους μετάδοσης και τους τρόπους πρόληψης και προστασίας. Μόνο έτσι μπορούμε να προστατευόμαστε από τις πιθανότητες μετάδοσης και να προστατεύουμε και τα υπόλοιπα άτομα. Επιπλέον, η συχνή εξέταση είναι ακόμα μια πρακτική που έχει ουσία. Μόνο αν γνωρίζουμε το status μας μπορούμε να είμαστε υγιείς.
Το μεγαλύτερο κοινωνικό ζήτημα, ωστόσο, που χρειάζεται τη συνδρομή όλων είναι το στίγμα και οι διακρίσεις. Οι οροθετικοί βιώνουν καθημερινά συμπεριφορές που τους περιθωριοποιούν και τους στιγματίζουν. Εκεί ακριβώς είναι που πρέπει να δράσει αποφασιστικά η κοινωνία, να υποστηρίξει τις οργανώσεις της κοινότητας των ανθρώπων που ζουν με HIV και να μιλήσει ηχηρά, χωρίς φόβο για τον ιό, τη λοίμωξη και κατά του κοινωνικού στίγματος.
