Εικόνες «Αποκάλυψης» στην Ινδία με τον κορονοϊό

Πρώτα ήταν η Ευρώπη. Μετά οι ΗΠΑ. Aργότερα η Βραζιλία. Αυτή τη στιγμή, η Ινδία βρίσκεται στο επίκεντρο της πανδημίας του κορονοϊού.

Η Ινδία σπάει κάθε παγκόσμιο ρεκόρ στις καθημερινές μολύνσεις από COVID με τον πραγματικό αριθμό να είναι πολύ μεγαλύτερος. Πόλεις που έχουν πληγεί σκληρά, όπως η πρωτεύουσα Νέο Δελχί, ξεμένουν από νοσοκομειακά κρεβάτια και ΜΕΘ, ενώ οι τιμές της μαύρης αγοράς του οξυγόνου και των ήδη υπερτιμολογημένων φαρμάκων εκτοξεύονται κι άλλο στα ύψη. Δεδομένου ότι τα κρεματόρια είναι γεμάτα, πολλοί Ινδοί πρέπει να καίνε τους νεκρούς τους στο δρόμο ή σε μαζικές πυρές.

Η χώρα των 1,4 δισεκατομμυρίων κατοίκων, που κάποτε επαιρόταν για την καλύτερη από την αναμενόμενη αντίδρασή της στην πανδημία, χάνει τώρα τη μάχη ενάντια σε έναν ιό που έχει γρήγορα εξουδετερώσει το εύθραυστο σύστημα υγείας της. Ό,τι κι αν συμβεί στη συνέχεια, η κρίση αποτελεί ήδη μια μεγάλη δοκιμασία για την ινδική κοινωνία, με τον πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι να βρίσκεται στο στόχαστρο.

Πώς φτάσαμε εδώ;

Μόλις πριν από δύο μήνες, τα ποσοστά θνησιμότητας ανά κάτοικο ήταν ακόμη πολύ χαμηλά και τα ποσοστά ανάρρωσης ανά μόλυνση υψηλότερα από εκείνα πολλών χωρών. Τα νέα κρούσματα είχαν αρχίσει να μειώνονται από τα τέλη Φεβρουαρίου, εβδομάδες αφότου η κυβέρνηση ξεκίνησε την εκστρατεία εμβολιασμού. Αλλά τότε ήταν που η πορεία άλλαξε απότομα: οι λοιμώξεις και οι θάνατοι άρχισαν να ξεφεύγουν από τον έλεγχο, κυρίως ως αποτέλεσμα μιας πιο θανατηφόρας νέας τοπικής παραλλαγής και της χαλαρότερης τήρησης των μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της μη χρήσης μάσκας. Οι κυβερνητικές αποφάσεις συνέβαλαν επίσης καθοριστικά στον εκτροχιασμό της κατάστασης.

Οι πολιτικοί αντίπαλοι του Μόντι τονίζουν ότι βιάστηκε να κηρύσσει τη νίκη απέναντι στον κορονοϊό. Ενθαρρυμένος από την αρχική επιτυχία να κρατήσει τους θανάτους σε χαμηλά επίπεδα, ο Μόντι επέτρεψε σε τεράστια πλήθη να συγκεντρώνονται σε συγκεντρώσεις σε πολιτειακές εκλογικές εκστρατείες και μαζικές θρησκευτικές γιορτές όπως η Kumbh Mela, οι οποίες αποτέλεσαν τελικά μαζικές εστίες διάδοσης του ιού. Ο Μόντι επέλεξε να ασχοληθεί με την μικροπολιτική, αγνοώντας από ένα σημείο και μετά τα μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Το κυβερνών κόμμα, το BJP, έχει την ευκαιρία να κερδίσει για πρώτη φορά στη Δυτική Βεγγάλη, η οποία επί του παρόντος κυβερνάται από έναν εξέχοντα επικριτή του Μόντι. Δεύτερον, ο Μόντι – ένας ακραιφνής ινδουιστής εθνικιστής – δεν ήθελε να δεχτεί τα πυρά της βάσης του ακυρώνοντας την Kumbh Mela, που θεωρείται η μεγαλύτερη θρησκευτική συγκέντρωση στον κόσμο, η οποία πραγματοποιείται κάθε 12 χρόνια και αφορά εκατομμύρια πιστών ινδουιστών που κολυμπούν μαζί στον Γάγγη για να εξαγνίσουν, σύμφωνα με την τελετή, τη ψυχή τους.

Εθνικισμός των εμβολίων vs διπλωματίας των εμβολίων

Καθώς ο ιός μαίνεται, ο Μόντι δέχεται επίσης αυξανόμενες πιέσεις να επιταχύνει την υποτονική εκστρατεία εμβολιασμού του πληθυσμού της χώρας. Παρά το γεγονός ότι η Ινδία είναι ένας από τους κορυφαίους παραγωγούς εμβολίων στον κόσμο, μόλις το 1,5% των Ινδών έχει εμβολιαστεί πλήρως μέχρι στιγμής.

Είναι ενδιαφέρον ότι για τον αργό ρυθμό ευθύνεται εν μέρει η εξάντληση των προμηθειών στο κρατίδιο Μαχαράστρα, όπου βρίσκονται τόσο τα χειρότερα σημεία του τρέχοντος κύματος της επιδημίας όσο και το Ινστιτούτο Ορού της Ινδίας, το οποίο παράγει δεκάδες εκατομμύρια δόσεις εμβολίων για εγχώρια κατανάλωση και εξαγωγές. Η κυβέρνηση ανέστειλε τις εξαγωγές πριν από ένα μήνα για να δώσει προτεραιότητα στο εσωτερικό, ωστόσο πολλοί Ινδοί αναρωτιούνται τώρα γιατί ο πρωθυπουργός δεν κινήθηκε προς αυτή την κατεύθυνση αρκετά νωρίτερα.

Το αίνιγμα της βοήθειας των ΗΠΑ

Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου μια σειρά από ξένες κυβερνήσεις προσφέρθηκαν να βοηθήσουν την Ινδία σε αυτή την κρίσιμη ώρα. Μία από αυτές ήταν οι ΗΠΑ, όπου η διοίκηση Μπάιντεν αποφάσισε να άρει προσωρινά τους περιορισμούς στις εξαγωγές πρώτων υλών για την παρασκευή εμβολίων, ώστε η Ινδία να μπορέσει να αυξήσει την εγχώρια παραγωγή της.

Για τον Μόντι, η αμερικανική βοήθεια συνιστά και καλό και κακό νέο. Από τη μία πλευρά, το Ινστιτούτο Ορού καλωσορίζει τις πρώτες ύλες που απαιτούνται για να παραχθούν περισσότερα εμβόλια για τους Ινδούς. Από την άλλη πλευρά, αυτό που πραγματικά θέλει η πολιτική ηγεσία της χώρας είναι οι Αμερικανοί και άλλοι να παραιτηθούν προσωρινά από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, ώστε να μπορεί να παρασκευάζει η κάθε χώρα όσες ποσότητες εμβολίων θέλει, χωρίς περιορισμούς και εμπορικές διαπραγματεύσεις.

Πώς θα επηρεάσει αυτή τη κατάσταση τον Μόντι;

Δεν υπάρχουν ακόμη δημοσκοπήσεις για να διαπιστωθεί αν το σημερινό κύμα ασθενειών και θανάτων έχει πλήξει τη δημοτικότητα του Μόντι. Η καθημερινή σφυγμομέτρηση όμως στα social media δείχνει ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει και η κριτική προς τον πρωθυπουργό οξύνεται, με την κυβέρνηση να απαιτεί από το Twitter να μπλοκάρει τις επικριτικές αναρτήσεις.

Ο Μόντι έχει επιδείξει μια απίστευτη αντοχή στις πολιτικές προκλήσεις από τότε που ανέλαβε τη διακυβέρνηση το 2014. Το ότι απέτυχε στη νομισματική μεταρρύθμιση το 2016 είχε μικρή επίδραση στη δημοφιλία του, η οποία συνέχισε να κινείται σε υψηλά επίπεδα παρά τις μαζικές διαμαρτυρίες για έναν αμφιλεγόμενο αντιμουσουλμανικό νόμο περί ιθαγένειας λίγο πριν από την πανδημία, αλλά και τις πρόσφατες, τεράστιες αγροτικές κινητοποιήσεις. Αλλά με περισσότερους από 2.000 ανθρώπους να πεθαίνουν καθημερινά και χωρίς φως στον ορίζοντα, για πόσο ακόμα θα αντέξει ο ίδιος και ποιο κόστος θα κληθεί να πληρώσει η κοινωνία της χώρας συνολικά;