Η «Δημοκρατία των Υπερ-γειτόνων»: Μια σύγχρονη κομμούνα στο Παρίσι 

Μία μέρα του Σεπτεμβρίου του 2017, κατά μήκος της Rue de l’Aude, στήθηκε ένα τραπέζι 215 μέτρων με 648 καρέκλες, φορτωμένο με σπιτικά φαγητά. Εκεί, σε μία εκδήλωση που θύμιζε χωριάτικο πανηγύρι, οι «επαναστάτες» ορκίστηκαν πίστη στη «République des Hyper Voisins», τη «Δημοκρατία των Υπερ-γειτόνων», στα ελληνικά, εγκαινιάζοντας ένα σύγχρονο εργαστήρι κοινωνικού πειραματισμού, σε μία περιοχή περίπου 5 15.000 κατοίκων που θέλει να δώσει απαντήσεις στα προβλήματα, τα όρια και τις ελλείψεις της ζωής στην πόλη. 

Πίσω από την πρωτοβουλία βρίσκεται ο Πατρίκ Μπερνάρ, δημοσιογράφος, ο οποίος με την εμπειρία συμμετοχής σε δίκτυα αστικού μετασχηματισμού, ενθαρρύνει τους ντόπιους να λένε αρχικά ένα «καλημέρα» ο ένας στον άλλο και σταδιακά τους εντάσσει σε ένα πλαίσιο αλληλεπίδρασης, όπως ακριβώς συμβαίνει στο χωριό, θεμελιώνοντας μαζί με άλλους εθελοντές προγράμματα αλληλοβοήθειας, εθελοντικής ανταλλαγής δεξιοτήτων και οργανωμένων συναντήσεων. 

«Η ζωή στην πόλη δεν χρειάζεται να είναι δυσάρεστη και ανώνυμη. Θέλουμε να δημιουργήσουμε ατμόσφαιρα χωριού σε έναν αστικό χώρο», τονίζει ο Μπερνάρ στον Guardian, προσθέτοντας ότι «Η χαρά που προσφέρει η κοινωνικότητα δεν είναι απλώς ένα καλό συναίσθημα» και ότι «Μπορεί να γίνει ένα ισχυρό πλεονέκτημα, ένας ουσιαστικός οικονομικός και κοινωνικός παράγοντας για την οικοδόμηση των αυριανών πόλεων». 

Το Good News Network αναφέρει ότι από το 2019 στη «Δημοκρατία των Υπερ-γειτόνων» έχουν πραγματοποιηθεί εκατοντάδες μικρές εκδηλώσεις. Εκατοντάδες άτομα συμμετέχουν σε εβδομαδιαία brunch και απεριτίφ μετά τη δουλειά σε τοπικά εστιατόρια, οργανώνονται πολιτιστικές εκδρομές, αφηγήσεις αναμνήσεων από μεγαλύτερους σε νεότερους, παιδικές δραστηριότητες και πολλά άλλα. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μία άνευ προηγουμένου κατάστασης που ανέδειξε τις ποιότητες της αλληλεγγύης, οι «Υπερ-γείτονες» κινητοποιήθηκαν πουλώντας χειροποίητα αγαθά, φτιάχνοντας μάσκες, παραδίδοντας ψώνια σε ευάλωτους γείτονες και ψήνοντας κέικ για να στηρίξουν τοπικές φιλανθρωπικές οργανώσεις. 

Ένα από τα γλέντια και τσιμπούσια της κοινότητας.

«Η χαρά που προσφέρει η κοινωνικότητα είναι ένας πλούτος που κοιμάται. Όταν ξυπνάμε την αίσθηση του τόπου και της κοινότητας, οι πολίτες και ο αστικός ιστός μεταμορφώνονται» λέει σήμερα, μετά από εμπειρία έξι χρόνων, ο Μπερνάρ στους New York Times, μιλώντας για την πρωτοβουλία του, η οποία έχει προκαλέσει διεθνές ενδιαφέρον. 

Με την υποστήριξη επίσης του Συμμετοχικού Προϋπολογισμού του Παρισιού, ο οποίος επιτρέπει στους πολίτες να ψηφίζουν για τις δημοτικές δαπάνες, η «Δημοκρατία των Υπέρ-Γειτόνων» έχει ήδη μετατρέψει μια ξεχασμένη πλατεία σε ζωντανό χώρο εκδηλώσεων, ενώ έχει υποβάλει αίτηση χρηματοδότησης για την αγορά κοινόχρηστων φορτιστών ηλεκτρονικών ποδηλάτων και ενός ηλεκτρικού ποδηλάτου cargo για τη μεταφορά εμπορευμάτων από τους κατοίκους, προχωρώντας ακόμα στη δημιουργία ενός νέου ιατρικού κέντρου. 

Το μοντέλο του 14ου διαμερίσματος στη γαλλική πρωτεύουσα έλκει τις αναφορές του από το πρόζεκτ της Βαρκελώνης επί δημαρχίας Άντα Κολάου, με  τη δημιουργία 503 «superblock», μικρογειτονιές για την ακρίβεια επιφάνειας 400 μ. επί 400 μ. σε όλη την πόλη, που επικεντρώνονται σε κοινοτικά έργα, χώρους πρασίνου και κινητικότητας. Ανάλογη πρωτοβουλία έχει προχωρήσει και στη Στοκχόλμη, όπου προωθείται το concept της «Πόλης των 15 λεπτών», επενδύοντας ποικιλοτρόπως στην ανάδειξη της γειτονίας ως πυλώνα της ευημερίας των πολιτών, της οικολογικής συνείδησης και της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης.