«Ιστορική» μέρα στη Βόρεια Ιρλανδία: Πρώτη Υπουργός η καθολική Μισέλ Ο’Νιλ του Σιν Φέιν

Το κοινοβούλιο της «προτεσταντικής» Βόρειας Ιρλανδίας διόρισε για πρώτη φορά μια καθολική Ιρλανδή, προερχόμενη από το Σιν Φέιν, ως Πρώτη Υπουργό, ένα ιστορικό ορόσημο σε ένα κράτος που δημιουργήθηκε πριν από έναν αιώνα προκειμένου να διασφαλίσει την κυριαρχία των προσκείμενων στη Βρετανία Ενωτικών.

Σύμφωνα με το ΑΠΕ, ο διορισμός της Μισέλ Ο΄Νιλ, αποτέλεσμα των εκλογών-ορόσημο του 2022, είναι η πιο πρόσφατη ένδειξη της ανόδου ενός κόμματος του Σιν Φέιν στη βρετανική χώρα που έχει πει πως απώτερο όνειρό του είναι μια ενωμένη Ιρλανδία σε «σε απόσταση αναπνοής».

Ο διορισμός ήρθε καθώς ο αντίπαλος του Σιν Φέιν, το φιλοβρετανικό Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) έβαλε επίσημα τέλος στο διετές μποϊκοτάζ της κυβέρνησης διαμοιρασμού της εξουσίας, αφού κατέληξε αυτή την εβδομάδα σε συμφωνία με τη βρετανική κυβέρνηση για τη χαλάρωση εμπορικών τριβών.

«Είναι μια ιστορική μέρα που αντιπροσωπεύει μια νέα αυγή», δήλωσε στην ομιλία της η 47χρονη Ο’Νιλ. «Θα υπηρετήσω όλους ισότιμα και θα είμαι Πρώτη Υπουργός για όλους».

Η Ο’Νιλ και η πρόεδρος του Σιν Φέιν, Μέρι Λου ΜακΚντόναλντ, αντιπροσωπεύουν μια αλλαγή προς μια νέα γενιά πολιτικών του Σιν Φέιν που δεν έχουν άμεση εμπλοκή στην πολυετή αιματηρή σύγκρουση της επαρχίας ανάμεσα στους ιρλανδούς εθνικιστές, που επιδιώκουν την ένωση με την Ιρλανδία και τους φιλοβρετανούς Ενωτικούς που θέλουν να παραμείνει η επαρχία στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ως η πρώην πολιτική πτέρυγα του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA), το Σιν Φέιν είχε αποκλειστεί επί μακρόν από το πολιτικό κατεστημένο και στις δύο πλευρές των συνόρων.

Είναι τώρα επίσης το πιο δημοφιλές κόμμα στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας πριν από τις εκλογές που αναμένεται να διεξαχθούν το επόμενο έτος. Τη θέση της αναπληρώτριας Πρώτης Υπουργού, που έχει ίση εξουσία βάσει του συστήματος κυβερνητικού διαμοιρασμού της εξουσίας στη Βόρεια Ιρλανδία αλλά λιγότερο συμβολικό βάρος, αναμένεται να καταλάβει η Έμα Λιτλ-Πέντζλι του DUP.

Άρθρο στην ιρλανδική εθνικιστική εφημερίδα The Irish News διερωτάται αν θα υπάρξει ποτέ άλλος Πρώτος Υπουργός προερχόμενος από τους Βρετανούς Ενωτικούς.

Όλοι οι πολιτικοί στη Βόρεια Ιρλανδία τελούν υπό έντονη πίεση να αντιμετωπίσουν καθημερινά θέματα έπειτα από τη διετή διακοπή που συσσώρευσε πίεση στις δημόσιες υπηρεσίες.

Ένα δημοψήφισμα για την ένωση είναι στη διακριτική ευχέρεια της βρετανικής κυβέρνησης και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερά σαφή πλειοψηφία υπέρ της παραμονής στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Το διετές κλείσιμο του Δημοσίου είναι πιθανό να οδηγήσει σε περισσότερες εκκλήσεις για αλλαγή των κανόνων που επιτρέπουν στο μεγαλύτερο κόμμα της μίας ή της άλλης πλευράς να διακόπτει τον διαμοιρασμό της εξουσίας για μακρές περιόδους. Έχει ανασταλεί σχεδόν τόσο συχνά όσο έχει λειτουργήσει αφότου ιδρύθηκε με βάση τη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής του 1998.

Ο Ιρλανδός και ο Βρετανός πρωθυπουργός έχουν πει πως είναι ανοικτοί στο να εξετάσουν αλλαγές στην πολιτική αρχιτετκτονική από τη στιγμή που η κυβέρνηση της επαρχίας θα αρχίσει να λειτουργεί.

Σε ερώτηση αν «προβλέπει δημοψήφισμα για την ένωση του νησιού τα επόμενα 10 χρόνια», η αντιπρόεδρος του Σιν Φέιν, άλλοτε πολιτικό σκέλος του IRA (Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός), απάντησε καταφατικά. «Ναι. Πιστεύω πως είμαστε σε μια δεκαετία ευκαιριών, υπάρχουν τόσα πράγματα που αλλάζουν τον παλιό κανόνα, τη φύση του κράτους, το γεγονός ότι ένας εθνικιστής ρεπουμπλικανός (που τάσσεται υπέρ της ένωσης με την Ιρλανδία), υποτίθεται πως δεν θα γινόταν ποτέ πρωθυπουργός», συνέχισε η Μισέλ Ο’Νιλ, «όλα τούτα μιλάνε για αυτή την αλλαγή».

Από την πλευρά της, η βρετανική κυβέρνηση «δεν βλέπει καμία ρεαλιστική προοπτική» ενός τέτοιου δημοψηφίσματος και πιστεύει πως το μέλλον της Βόρειας Ιρλανδίας είναι «διασφαλισμένο για τις επόμενες δεκαετίες» εντός του Ηνωμένου Βασιλείου, σύμφωνα με έγγραφο που δημοσιοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα.