Με θάνατο κινδυνεύουν αντιφρονούντες ακαδημαϊκοί με ενεργή κοινωνική δικτύωση

Ένας διακεκριμένος καθηγητής νομικής στη Σαουδική Αραβία που τάσσεται υπέρ των μεταρρυθμίσεων αντιμετωπίζει τη θανατική ποινή για φερόμενα εγκλήματα, μεταξύ των οποίων η κατοχή λογαριασμού στο Twitter και η χρήση του WhatsApp για την κοινοποίηση ειδήσεων που θεωρούνται “εχθρικές” προς το βασίλειο, σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα που κατέχει το Guardian.

Η σύλληψη του 65χρονου Αουάντ Αλ Κάρνι, τον Σεπτέμβριο του 2017, ήταν η αρχή για την άγρια καταστολή όσων διαφωνούσαν με τον τότε διάδοχο, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.

Λεπτομέρειες για τις κατηγορίες που απαγγέλθηκαν εναντίον του Αλ Κάρνι παρείχε στον Guardian ο γιος του Νάσερ, ο οποίος πέρυσι έφυγε από το βασίλειο και ζει στη Βρετανία, όπου έχει ζητήσει πολιτικό άσυλο. Στη δίκη του πατέρα του, οι εισαγγελείς έχουν ζητήσει καταδίκη σε θάνατο, αλλά το δικαστήριο δεν έχει εκδώσει ακόμη επίσημη απόφαση.

Οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι Σαουδάραβες αντιφρονούντες που ζουν στην εξορία έχουν προειδοποιήσει ότι οι αρχές στο βασίλειο επιδίδονται σε νέα και αυστηρή καταστολή ατόμων που θεωρούνται επικριτές της κυβέρνησης. Πέρυσι, η Σάλμα Αλ Σεχάμπ, διδακτορική φοιτήτρια του Λιντς και μητέρα δύο παιδιών, καταδικάστηκε σε 34 χρόνια κάθειρξη, επειδή είχε λογαριασμό στο Twitter και επειδή ακολούθησε και έκανε retweet αντιφρονούντες και ακτιβιστές. Μια άλλη γυναίκα, η Νούρα αλ-Καχτάνι, καταδικάστηκε σε 45 χρόνια φυλάκιση για χρήση του Twitter.

Ωστόσο, τα εισαγγελικά έγγραφα που κοινοποίησε ο Νάσερ Αλ Κάρνι δείχνουν ότι η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των άλλων εφαρμογών επικοινωνιών έχει ποινικοποιηθεί στη Σαουδική Αραβία από τότε που ανέβηκε στον θρόνο ο πρίγκιπας Μοχάμεντ.

Πρόσφατα πάντως, η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας και οι ελεγχόμενοι από το κράτος επενδυτές αύξησαν το χρηματοοικονομικό τους μερίδιο στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των Twitter και Facebook και σε εταιρείες ψυχαγωγίας, όπως η Disney. Ο πρίγκιπας Αλγουαλίντ μπιν Ταλάλ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος επενδυτής στο Twitter μετά την εξαγορά της πλατφόρμας μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τον Έλον Μασκ. Το 2017, είχε κρατηθεί για 83 ημέρες κατά τη διάρκεια μιας λεγόμενης εκκαθάρισης κατά της διαφθοράς, με τον ίδιο να παραδέχεται ότι αφέθηκε ελεύθερος αφού είχε έρθει σε «μυστική και εμπιστευτική συνεννόηση» με το βασίλειο.

Την ίδια ώρα, το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας, το Δημόσιο Ταμείο Επενδύσεων, αύξησε χωριστά το μερίδιό του στο Facebook και στη Meta, την εταιρεία που κατέχει το Facebook και το WhatsApp.

Μια μετάφραση των κατηγοριών εναντίον του Αλ Κάρνι περιλαμβάνει την «παραδοχή» του καθηγητή Νομικής ότι χρησιμοποίησε έναν λογαριασμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με το όνομά του (@awadalqarni) «σε κάθε ευκαιρία… για να εκφράσει τις απόψεις του». Τα έγγραφα αναφέρουν επίσης ότι «παραδέχτηκε» πως συμμετείχε σε μια συνομιλία στο WhatsApp και κατηγορήθηκε ακόμη ότι συμμετείχε σε βίντεο στα οποία επαινούσε τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Η προφανής χρήση του Telegram από τον Αλ Κάρνι και η δημιουργία λογαριασμού στην εν λόγω εφαρμογή συμπεριλήφθηκε επίσης στους ισχυρισμούς.

Ο Τζιν Μπασγιούνι, επικεφαλής σε Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στην οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Reprieve, δήλωσε ότι η περίπτωση του Αλ Κάρνι  Al-Qarni εντάσσεται σε μια τάση που έχει παρατηρήσει η ΜΚΟ, σύμφωνα με την οποία ακαδημαϊκοί και διανοούμενοι αντιμετωπίζουν θανατική ποινή λόγω των όσων αναρτούν, εκφράζοντας τις απόψεις τους.

Ερωτηθείς για την επένδυση του βασιλείου στο Facebook και το Twitter, ο Μπασγιούνι απάντησε: «Αν δεν ήταν τόσο απαίσιο, θα ήταν φάρσα. Έχει να κάνει με το πώς λειτουργούν υπό αυτόν τον διάδοχο».

Το βασίλειο επιδιώκει να προβάλει διεθνώς μια εικόνα επενδύσεων στην τεχνολογία, τις σύγχρονες υποδομές, τον αθλητισμό και την ψυχαγωγία, είπε ο Μπασγιούνι.

«Αλλά την ίδια στιγμή, αυτό είναι εντελώς ασυμβίβαστο με όλες τις υποθέσεις που βλέπουμε, όπου μιλάμε για τον εισαγγελέα – υπό την καθοδήγηση του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν – που ζητά να σκοτωθούν άνθρωποι για τις απόψεις τους, για tweets, για συνομιλίες. Δεν είναι επικίνδυνοι, δεν ζητούν ανατροπή του καθεστώτος», είπε.

Στις ΗΠΑ, εταιρείες με μεγάλες σαουδαραβικές επενδύσεις ή άλλες επιχειρήσεις στη Σαουδική Αραβία δεν έχουν απαντήσει σε δημόσιες ερωτήσεις σχετικά με τη μεταχείριση των διαφωνούντων από τη Σαουδική Αραβία ή τη φυλάκιση των χρηστών της. Ούτε το βασίλειο υπέκυψε στις εκκλήσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν να βελτιώσει τη στάση του σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο Αχμέντ Αλμουτάιρι (γνωστός και ως Ahmed Aljbreen), ένας Σαουδάραβας που κατηγορήθηκε ότι δεν μπόρεσε να δουλέψει ως ξένος πράκτορας όταν φέρεται να συμμετείχε σε συνωμοσία το 2014-15, προκειμένου να διεισδύσει στο Twitter για λογαριασμό της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας και να κλέψει εμπιστευτικά δεδομένα χρηστών, θεωρείται φυγάς από το FBI αφού απέφυγε τη σύλληψη στις ΗΠΑ.

Χωρίς να κρατάει χαμηλό προφίλ, οι λογαριασμοί του Αλμουτάιρι στα social media τον δείχνουν να ζει μια ενεργή ζωή στο Ριάντ, συμπεριλαμβανομένης της δημοσίευσης μιας πρόσκλησης και μιας κάρτας VIP στο Snapchat του αυτή την εβδομάδα, για ένα πάρτι που χρηματοδοτείται από το Netflix στο Διεθνές Πάρκο του Ριάντ, το οποίο φιλοξένησε η Σαουδαραβική Αρχή Ψυχαγωγίας.

Ο εκπρόσωπος του Netflix, Ρίτσαρντ Σίκλος, δεν απάντησε σε αιτήματα για σχολιασμό σχετικά με την εταιρεία που χορηγούσε την εκδήλωση στο Ριάντ, της οποίας η λίστα προσκλήσεων περιελάμβανε έναν άνδρα καταζητούμενο από το FBI. Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Netflix, Ριντ Χάστινγκς, παραδέχτηκε το 2020 ότι συμφώνησε να λογοκρίνει ένα επεισόδιο της κωμικής εκπομπής Patriot Act με τον Χασάν Μινχάτζ, το οποίο περιλάμβανε κριτική στη Σαουδική Αραβία για τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι, με αντάλλαγμα η Σαουδική Αραβία να επιτρέψει την προβολή του στο Βασίλειο.

«Είναι αποκρουστικό το γεγονός ότι ένας εξέχων καθηγητής Νομικής αντιμετωπίζει τη θανατική ποινή για τη χρήση του Twitter, ενώ ένας φυγάς του FBI, καταζητούμενος για διείσδυση στα κεντρικά γραφεία του Twitter, λαμβάνει πρόσκληση VIP που χορηγείται από το Netflix για να παρευρεθεί σε εκδήλωση της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας», είπε ο Κχαλίντ Αλτζάμπρι, ο οποίος ζει στο εξόριστος και του οποίου ο πατέρας ήταν πρώην αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών της Σαουδικής Αραβίας, ενώ ο αδελφός και η αδελφή είναι κρατούμενοι στο Βασίλειο.

Οι Σαουδάραβες αντιφρονούντες που ζουν στις ΗΠΑ έμαθαν επίσης αυτή την εβδομάδα ότι ο Ιμπραχίμ Αλχουσαγιέν – ένας Σαουδάραβας που ζούσε στις ΗΠΑ και δήλωσε ένοχος ότι είπε ψέματα στις αρχές, αφού οι εισαγγελείς τον κατηγόρησαν ότι παρενοχλούσε και απείλησε άτομα που ζούσαν στις ΗΠΑ και στον Καναδά – απελάθηκε πίσω στη Σαουδική Αραβία, αφού εξέτισε μια σύντομη ποινή.

Ένα από τα θύματα του Αλχουσαγιέν δημοσίευσε αυτή την εβδομάδα την πληροφορία ότι ένας λογαριασμός που ανήκε στον παρενοχλητή προσπάθησε να επικοινωνήσει μαζί της μετά την αποφυλάκισή του. Αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης και σαουδαραβική κυβέρνηση δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό.