Οι Αμερικανοί είναι πιο ανοιχτοί από ποτέ στις σοσιαλιστικές ιδέες

«Αν δεν είσαι φιλελεύθερος στα είκοσι πέντε σου, δεν έχεις καρδιά. Αν δεν είσαι συντηρητικός στα τριάντα πέντε σου, δεν έχεις μυαλό». Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ δεν είπε ποτέ αυτά τα λόγια. Αλλά αν αυτή η δήλωση συνεχίζει να υπάρχει και να αναπαράγεται μέχρι τις μέρες μας είναι γιατί αποτυπώνει μια κοινή στάση σχετικά με τη συσχέτιση μεταξύ πολιτικού ιδεαλισμού και ηλικίας. Οι νέοι, ή τουλάχιστον έτσι λέει αυτή η ιστορία, έλκονται πάντοτε από την καινοτομία και την υπέρβαση των προοδευτικών ή ακόμη και των ριζοσπαστικών ιδεών – μια διάθεση που, υποτίθεται, διαλύεται με την ηλικία. Εδώ υπάρχει ένας σαφώς αδόκιμος, συγκαταβατικός υπαινιγμός, η ιδέα είναι ότι ο συντηρητισμός επιτυγχάνεται μέσω της εμπειρίας και είναι συνεπώς συνώνυμο της ωριμότητας.

Τα πραγματικά εμπειρικά στοιχεία, ωστόσο, υποδηλώνουν πολύ μεγαλύτερη ποικιλία στις πολιτικές αξίες και στις εκλογικές συνήθειες των νέων, των μεσήλικων και των ηλικιωμένων. Το 1980, ο Ρόναλντ Ρίγκαν ουσιαστικά ισοφάρισε τον Τζίμι Κάρτερ όσον αφορά τους ψηφοφόρους ηλικίας μεταξύ 18-29 ετών, κερδίζοντας κατά κράτος στην ίδια ηλικιακή ομάδα με συντριπτική διαφορά τέσσερα χρόνια αργότερα. Η Μάργκαρετ Θάτσερ έλαβε στην πραγματικότητα μεγαλύτερη υποστήριξη στην εκλογική της συντριβή το 1983 από άτομα μεταξύ 35-44 ετών παρά από άτομα άνω των 65 ετών, ενώ κέρδισε επίσης πάνω από το 40% των ψηφοφόρων που ψήφισαν για πρώτη φορά.

Μια ενδιαφέρουσα δημοσκόπηση για την άνοδο των σοσιαλιστικών ιδεών και την κάμψη του καπιταλισμού

Η διαμόρφωση της πολιτικής ταυτότητας είναι τελικά πολύ πιο περίπλοκη από ό,τι υπονοεί η συχνά υποτιθέμενη πορεία από τον νεανικό ιδεαλισμό στη συντηρητική ωριμότητα. Οι συλλογικές εμπειρίες συγκεκριμένων γενεών και ομάδων ανθρώπων μπορεί να τις κάνουν περισσότερο ή λιγότερο ριζοσπαστικές ή συντηρητικές ανάλογα με τις περιστάσεις. Από αυτή την άποψη, τα ευρήματα μιας μεγάλης έρευνας των Axios/Momentive είναι εντυπωσιακά, αλλά από πολλές απόψεις μη αναμενόμενα.

Η δημοσκόπηση διεξήχθη στα μέσα Ιουνίου σε περισσότερους από δύο χιλιάδες ενήλικες άνω των 18 ετών και το βασικό συμπέρασμα της είναι ότι μόλις οι μισοί Αμερικανοί (49%) ηλικίας 18 έως 34 ετών έχουν σήμερα θετική άποψη για τον καπιταλισμό – μια κατακόρυφη πτώση σε σχέση με μόλις δύο χρόνια πριν, όταν το ποσοστό ήταν περίπου 20 μονάδες υψηλότερο. Μεταξύ των 18-24 ετών, μόνο το 42% έχει πλέον θετική άποψη για τον καπιταλισμό, ενώ το 54% έχει αρνητική άποψη. Ακόμη και οι Ρεπουμπλικάνοι στην ίδια ηλικιακή κατηγορία παρουσίασαν παρόμοια τάση: το ποσοστό που βλέπει σήμερα τον καπιταλισμό με θετικό τρόπο είναι 66%, από 81% τον Ιανουάριο του 2019.

Συνολικά, υπήρξε μια μικρή άνοδος στο ποσοστό των Αμερικανών που βλέπουν θετικά τον σοσιαλισμό, η οποία τροφοδοτείται, σύμφωνα με την έρευνα του Axios κυρίως από τους μαύρους Αμερικανούς και τις γυναίκες. Εδώ, η εικόνα είναι λίγο πιο σταθερή: Ενώ οι αντιλήψεις για τον καπιταλισμό έχουν αλλάξει ραγδαία μεταξύ των νέων ενηλίκων, οι αντιλήψεις για τον σοσιαλισμό έχουν αλλάξει πιο σταδιακά μεταξύ όλων των ηλικιακών ομάδων. Ελαφρώς λιγότεροι νέοι ενήλικες τώρα απ’ ό,τι το 2019 δηλώνουν ότι έχουν θετική άποψη για τον σοσιαλισμό (51% τώρα έναντι 55% το 2019). Αλλά αυτή η πτώση αντισταθμίζεται από μικρές αυξήσεις στον αριθμό των ενηλίκων ηλικίας 35-64 και 65+ που λένε ότι έχουν θετική άποψη για τον σοσιαλισμό.

Ο σοσιαλισμός γίνεται σταδιακά «σήμα υπερηφάνειας» για τους Αμερικανούς

Παρά τη συνολική αύξηση, οι ευνοϊκές αντιλήψεις για τον σοσιαλισμό παραμένουν μειοψηφία (41% θετικές έναντι 52% αρνητικών), κάτι το οποίο δεν θα πρέπει να αποτελεί έκπληξη, δεδομένου του στίγματος που συνδέθηκε με τη λέξη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, αλλά ιδιαίτερα μεταξύ των νέων, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί οι γενικές απόψεις για τον καπιταλισμό έχουν επιδεινωθεί εν μέσω ενός ανανεωμένου ενδιαφέροντος τόσο για τις σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές όσο και για τον σοσιαλισμό ως εναλλακτική και βιώσιμη λύση.

Η πανδημία του κορονοϊού, όπως και η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-09, υπογράμμισε για άλλη μια φορά πόσο άδικη και συχνά βάναυση είναι στην πραγματικότητα η τρέχουσα πολιτική και οικονομική κατάσταση και η συναίνεση μεταξύ της κυρίαρχης πολιτικής και επιχειρηματικής ελίτ. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκλωβιστεί στα φοιτητικά χρέη, ενώ αντιμετωπίζουν ζοφερές προοπτικές απασχόλησης. Τα ενοίκια εκτοξεύονται στα ύψη. Καθώς εκατομμύρια άλλοι αντιμετωπίζουν μια βίαιη και επισφαλή αγορά εργασίας, ο πλούτος των δισεκατομμυριούχων αυξάνεται δραματικά.

Όταν το σύστημα γύρω τους είναι τόσο προφανώς δυσλειτουργικό, οι άνθρωποι διαισθητικά αναζητούν εναλλακτικές λύσεις. Σταδιακά, οι πολιτικοί που επιθυμούν να επιτεθούν στους αριστερούς τους αντιπάλους δεν μπορούν πλέον να χρησιμοποιούν τη λέξη «σοσιαλιστής» ως υποτιμητική λέξη καθώς όλο και περισσότερο νοηματοδοτείται διαφορετικά και γίνεται «σήμα υπερηφάνειας».