8 βιβλία-προτάσεις λίγο πριν μπούμε στο 2022

Τρία Δοκίμια

Συγγραφέας: Άγγελος Ελεφάντης | Εκδόσεις Αντίποδες

Κάθε κείμενο του Ελεφάντη, κάθε άρθρο και κάθε σχόλιό του για την πολιτική, την κοινωνία, την ιστορία και τον πολιτισμό, συνιστούσε μια μικρή αλλά τολμηρή ανατροπή, μια ανασκευή του αυτονόητου και του κοινώς αποδεκτού προς όφελος μιας νέας, άτριφτης και για αυτό απελευθερωτικής σκέψης, γιατί «τα αυτονόητα δεν είναι ακριβώς έτσι όπως η προφάνειά τους τα εμφανίζει». Τα περισσότερα γραπτά του είναι ακόμη φρέσκα, επίκαιρα και δροσερά.

Εναντίον του Μίσους

Συγγραφέας: Καρολίν Έμκε | Μετάφραση: Χρήστος Αστερίου | Εκδόσεις Πόλις

Στο δοκίμιό της η Καρολίν Έμκε, μία από τις σημαντικότερες σύγχρονες Γερμανίδες διανοούμενες, ασχολείται με τα μεγάλα θέματα του καιρού μας: τον ρατσισμό, τον φανατισμό, την αποστροφή για τη δημοκρατία. Ένα βιβλίο για όσους αναζητούν τροφή για σκέψη και πειστικά επιχειρήματα στη μάχη της υπεράσπισης του ανθρωπισμού και της ανοιχτής κοινωνίας, καθώς και μια διαρκής υπενθύμιση ότι πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση απέναντι στη ρητορική του μίσους.

Η κοινωνία ενάντια στη γραφειοκρατία – 3 συνεντεύξεις

Συγγραφέας: Κορνήλιος Καστοριάδης | Μετάφραση Αλέξανδρος Σχισμένος, Ιωάννα-Μαρία Μαραβελίδη | Εκδόσεις Αυτολεξεί

Το έργο του φιλοσόφου της αυτονομίας Κορνήλιου Καστοριάδη, με το ασυνήθιστα πολύπλευρο εύρος του, τον καθιστά έναν από τους μεγαλύτερους στοχαστές του 20ού αιώνα. Ίσως ο κυριότερος λόγος για τους ανθρώπους που συμμετέχουν σε κοινωνικά κινήματα να ασχοληθούν ενεργά με τη σκέψη του Καστοριάδη να είναι η επαναστατική πολιτική του πρόταση. Αντιπαρατιθέμενος στις κύριες σχολές σκέψης, ανέδειξε τον παράγοντα του φαντασιακού και της αυτοθέσμισης στον πυρήνα της ανθρώπινης κοινωνίας.

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι και οι γυναίκες

Συγγραφέας: Κία Βάλαντ | Μετάφραση: Άντζη Σαλταμπάση | Εκδόσεις Νήσος

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι φέρνει τις γυναίκες στο προσκήνιο, εκεί δηλαδή που όφειλαν να βρίσκονται ως σύντροφοι και σύζυγοι, ως αδερφές, ως μητέρες και ως όντα ισότιμα με τον άνδρα, κάτι που στην εποχή του αποτελούσε σκανδαλώδη σκέψη. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως η μόνη ζωγράφος που τόλμησε να πάει ενάντια στο ρεύμα της εποχής υπήρξε η Αρτεμισία Τζεντιλέσκι με το απαράμιλλο θάρρος και την γενναιότητα που την διέκριναν. Ο ντα Βίντσι υπηρέτησε την γυναίκα μέσα από την τέχνη του, πηγαίνοντας κόντρα στις κυρίαρχες αντιλήψεις.

Άγγελοι και Ερημίτες

Συγγραφέας: Ραμόν Ντίας Ετέροβιτς | Μετάφραση: Κρίτων Ηλιόπουλος | Εκδόσεις Angelus Novus

O Χιλιανός ιδιωτικός ντετέκτιβ Ερέδια εμπλέκεται σε μια υπόθεση του διεθνούς εμπορίου όπλων και παράνομων οπλικών συστημάτων. Με την ηθική υποχρέωση να αναζητήσει τους δολοφόνους ενός πολύ αγαπημένου του προσώπου, βρίσκεται αντιμέτωπος με τα πλοκάμια της πολιτικής και στρατιωτικής εξουσίας στη Χιλή, λίγο μετά την αποχώρηση του δικτάτορα Πινοτσέτ από το προσκήνιο, με μηχανισμούς που δρουν υπογείως, αλλά και με την αμείλικτη καθημερινότητα και τα πολλά πρόσωπα του Σαντιάγο της Χιλής. O ήρωας δεν διστάζει να συγκρουστεί με το σύστημα και με τους ισχυρούς, έστω και αν είναι από χέρι χαμένος. Μέσα από τη δική του ματιά βλέπουμε την κοινωνία της Χιλής σε πολλά επίπεδα, όπως διαμορφώνεται από τα γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας της.

Το φαινόμενο Rage Against the Machine

Συγγραφέας: Βαγγέλης Σ.Καρατζής | Εκδόσεις Απρόβλεπτες

Καθ’ όλη τη δεκαετία του ’90, οι Rage Against the Machine αποτέλεσαν ακλόνητο σημείο αναφοράς τόσο για τις δαιμονικές νότες που παρήγαγαν όσο και για την κατ’ επιλογήν ταύτιση της τέχνης τους με το πολιτικό μήνυμα. Αυτό το ηλεκτρισμένο κράμα «ραπομεταλοκομμουνισμού», όπως  χαρακτηρίστηκε από τα καθηλωμένα αμερικανικά μίντια, είχε ως φυσικούς αυτουργούς τέσσερις κορυφαίους μουσικούς, τους Ζακ ντε Λα Ρότσα, Τομ Μορέλο, Τιμ Κόμερφορντ και Μπραντ Γουίλκ, των οποίων οι οργανικές ιδεολογικές και καλλιτεχνικές επιρροές εκτείνονται από τη Μεξικανική Επανάσταση, τους αντι-ιμπεριαλιστικούς αγώνες και τους Μαύρους Πάνθηρες, μέχρι τους Public Enemy, τους Led Zeppelin, τους Clash και το ατόφιο, ακατάλυτο αμερικάνικο χάρντκορ. To βιβλίο αυτό ανιχνεύει τα 30 χρόνια διαδρομής του συγκροτήματος που καθόρισε την έννοια της στρατευμένης μουσικής, ιχνηλατώντας παράλληλα τις ζωές και το υπόβαθρο των «τεσσάρων ένοχων μελών» καθώς και το κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον εντός του οποίου αναδείχθηκαν.

Γιάννης – Εκτόξευση στα Αστέρια

Συγγραφέας: Μίριν Φάντερ | Μετάφραση: Νίκος Παπαδογιάννης | Εκδόσεις Διόπτρα

Η ίδια η Μίριν Φέιντερ χαρακτηρίζει το βιβλίο «super political». Όχι ότι είναι πολιτικό εξ ολοκλήρου, απλά παίρνει θέση σε θέματα, όπως τα βάσανα που πέρασε ο Γιάννης στην ελληνική κοινωνία, μέχρι και το κυνήγι από τους Χρυσαυγίτες. Ο ίδιος ο Γιάννης δεν θέλει να μιλάει πολύ για αυτά, ωστόσο φανερώνονται μέσα από το βιβλίο, με στιγμές από τη ζωή του, με πολύ ακριβή περιγραφή των παιδικών και εφηβικών του χρόνων. Τις δυσκολίες του πρώτου καιρού στην Αμερική, όταν και ήθελε να γυρίσει πίσω, επειδή δεν μπορούσαν αρχικά οι Bucks να εξασφαλίσουν visa για την υπόλοιπη οικογένειά του. Το βιβλίο δεν είναι αγιογραφία, αλλά ένα πραγματικό πορτρέτο του ήρωα, με τις ανθρώπινες αδυναμίες του, εστιάζοντας κυρίως στην αγάπη του για την οικογένεια, στο ήθος του, στο ότι όταν υποσχεθεί κάτι σε κάποιον δεν πρόκειται να το αθετήσει, ότι δεν ξεχνάει ποτέ από που ξεκίνησε και όσους τον στήριξαν.

Βράδυ στον παράδεισο

Συγγραφέας: Λουσία Μπερλίν | Μετάφραση: Κατερίνα Σχινά | Εκδόσεις Στερέωμα

Τα είκοσι δύο διηγήματα του βιβλίου παρασύρουν τον αναγνώστη σε ένα ταξίδι στα μέρη όπου έζησε η συγγραφέας, στο Τέξας, τη Χιλή, τη Νέα Υόρκη, το Μεξικό. Το βιβλίο συστήνει στον αναγνώστη τους πιο ετερόκλιτους ανθρώπινους τύπους, από μουσικούς και ζωγράφους μέχρι εμπόρους ναρκωτικών και από ανήσυχους εφήβους μέχρι θρύλους του θεάματος, όπως ο Τζον Χιούστον, η Άβα Γκάρντνερ και η Λιζ Τέιλορ. Στη ρίζα τους αυτοβιογραφικά, όπως σημειώνει η Τίνα Μανδηλαρά, «τα διηγήματά της μεταπλάθουν με φαντασία και τρυφερότητα μια ζωή που σημαδεύτηκε από συνεχείς μετακινήσεις, απανωτές συναισθηματικές ανατροπές και υπαρξιακές αναζητήσεις».