2023: Και επίσημα η πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ

Αίτια αυτού του φαινομένου είναι η κλιματική αλλαγή για την οποία ευθύνεται αποκλειστικά ο άνθρωπος. Η κλιματική αλλαγή ενισχύεται από το  φαινόμενο Ελ Νίνιο. Το 2022 ήταν κατά 1,48 βαθμούς Κελσίου πιο ζεστό από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο, πριν ο άνθρωπος αρχίσει να καίει μεγάλες ποσότητες ορυκτών καυσίμων, σύμφωνα με την υπηρεσία Copernicus.

Από τον Ιούλιο του 2023 και μετά, κάθε ημέρα εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών σημειωνόταν νέο παγκόσμιο ρεκόρ για την εποχή, σύμφωνα με το BBC. Εκτός από τη θερμοκρασία του αέρα και η θερμοκρασία στην επιφάνεια της θάλασσας έχει επίσης καταρρίψει τα προηγούμενα υψηλά επίπεδα τους. Το Met Office ανέφερε την περασμένη εβδομάδα ότι το 2023 για το Ηνωμένο Βασίλειο, ήταν το δεύτερο θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ. Οι αριθμοί αυτοί φέρνουν τον κόσμο πιο κοντά στην παραβίαση των βασικών διεθνών κλιματικών στόχων.

«Αυτό που μου έκανε εντύπωση δεν ήταν μόνο το γεγονός ότι το 2023 σημείωσε θερμοκρασίες ρεκόρ, αλλά το ποσό κατά το οποίο έσπασε τα προηγούμενα ρεκόρ θερμοκρασιών», σημειώνει ο Andrew Dessler, καθηγητής ατμοσφαιρικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Texas A&M. Είναι γνωστό πως πλέον ο πλανήτης είναι σήμερα πολύ πιο ζεστός από ότι πριν από 100 χρόνια, καθώς ο άνθρωπος συνεχίζει να απελευθερώνει στην ατμόσφαιρα ποσότητες ρεκόρ αερίων, που συμβάλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα.

Ωστόσο πριν από 12 μήνες κανένας επιστημονικός φορέας δεν προέβλεψε ότι το 2023 θα είναι το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ, λόγω του περίπλοκου τρόπου με τον οποίο συμπεριφέρεται το κλίμα της Γης. Κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών του έτους, μόνο λίγες ημέρες έσπασε τα ρεκόρ θερμοκρασίας του αέρα. Στη συνέχεια όμως παρατηρήθηκε ένα οριακά αδιάκοπο σερί ημερήσιων ρεκόρ κατά το δεύτερο μισό του 2023.

Ο ρόλος που έπαιξε το φαινόμενο Ελ Νίνιο για την πιο ζεστή χρονιά 

Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτή η ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας συνδέεται κυρίως με την ταχεία μετάβαση σε συνθήκες του φαινομένου Ελ Νίνιο. Το Ελ Νίνιο είναι ένα φυσικό γεγονός όπου τα θερμότερα επιφανειακά ύδατα στον ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό απελευθερώνουν πρόσθετη θερμότητα στην ατμόσφαιρα.

Ωστόσο, οι θερμοκρασίες του αέρα ενισχύθηκαν ασυνήθιστα νωρίς σε αυτή τη φάση, καθώς οι επιπτώσεις του φαινομένου δεν αναμένονταν μέχρι τις αρχές του 2024, όταν θα έφτανε στη μέγιστη ισχύ του.

«Αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με το γιατί το 2023 ήταν τόσο θερμό», σημείωσε κλιματολόγος στο Berkeley Earth, έναν επιστημονικό οργανισμό στις ΗΠΑ. Ένα άλλο ωστόσο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό της θερμοκρασίας του 2023 είναι ότι έγινε αισθητή σχεδόν σε όλο τον κόσμο.

Αυτή η παγκόσμια θερμοκρασία ρεκόρ συνέβαλε στην επιδείνωση πολλών ακραίων καιρικών φαινομένων σε μεγάλα τμήματα του κόσμου το 2023. Από τα κύματα καύσωνα και τις πυρκαγιές στον Καναδά και τις ΗΠΑ, μέχρι την παρατεταμένη ξηρασία και στη συνέχεια πλημμύρες σε τμήματα της ανατολικής Αφρικής. «Αυτά είναι κάτι περισσότερο από απλές στατιστικές», ανέφερε ο καθηγητής Petteri Taalas, γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού μεταξύ 2016 και 2023. «Τα ακραία καιρικά φαινόμενα καταστρέφουν καθημερινά τις ζωές αλλά και τα μέσα διαβίωσης». Η θερμοκρασία του αέρα είναι ένα μόνο μέτρο του ταχέως μεταβαλλόμενου κλίματος της Γης.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής θα φτάσει σε απίστευτα χαμηλά επίπεδα, ενώ ο θαλάσσιος πάγος της Αρκτικής θα είναι επίσης κάτω από το μέσο όρο. Οι παγετώνες στη δυτική Βόρεια Αμερική και στις ευρωπαϊκές Άλπεις άρχισαν να λιώνουν εξαιρετικά γρήγορα, αυξάνοντας την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Μάλιστα η επιφάνεια της θάλασσας στον κόσμο, σημείωσε την υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί εν μέσω πολλαπλών θαλάσσιων καύσωνων, συμπεριλαμβανομένου του Βόρειου Ατλαντικού.

Στην πραγματικότητα, η επιφάνεια των ωκεανών στον κόσμο έχει ένα αδιάκοπο σερί ημερών ρεκόρ από τις 4 Μαΐου, σύμφωνα με ανάλυση των δεδομένων του Copernicus από το BBC. «Το 2023 ήταν μια εξαιρετική χρονιά, με τα κλιματικά ρεκόρ να πέφτουν σαν ντόμινο», κατέληξε η Αναπληρώτρια Διευθύντρια της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus.

Αυτή η τελευταία προειδοποίηση έρχεται λίγο μετά τη σύνοδο κορυφής COP28 για το κλίμα, όπου οι χώρες συμφώνησαν για πρώτη φορά στην ανάγκη αντιμετώπισης της κύριας αιτίας της αύξησης της θερμοκρασίας, δηλαδή στον περιορισμό των ορυκτών καυσίμων. Αυτό μπορεί ακόμα να κάνει μια κρίσιμη διαφορά για τον περιορισμό των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, λένε οι ερευνητές, παρόλο που ο στόχος του 1,5 βαθμού Κελσίου φαίνεται πιθανό να χαθεί.

«Ακόμα κι αν καταλήξουμε στους 1,6 βαθμούς Κελσίου, θα είναι πολύ καλύτερο από το να τα παρατήσουμε και να καταλήξουμε κοντά στους 3 βαθμούς Κελσίου, Κάθε δέκατο των βαθμών έχει σημασία», κατέληξε.