Ιστορίες χωρίς φωνή: Η κραυγή των αμνών

Αυτήν την εβδομάδα, ο δημοσιογράφος Πέτρος Κατσάκος γράφει στη στήλη του «Ιστορίες Χωρίς Φωνή» στην Αυγή για τα πρόβατα μερινό, μία από τις πιο διάσημες φυλές προβάτων στον κόσμο που παράγουν πολύ μαλλί, πίσω από το οποίο κρύβεται μια τεράστια βιομηχανία βασανισμού, κακοποίησης, αίματος και πόνου.

Πρόκειται για πρόβατα γνωστά για την ιδιαίτερη εμφάνιση αλλά κυρίως για το μαλλί τους, που θεωρείται ένα από τα ποιοτικότερα που κυκλοφορούν στο διεθνές εμπόριο.

Τα μερινό είναι πρόβατα που ξεχωρίζουν για το υπερβολικά ζαρωμένο τους δέρμα, κάτι που σημαίνει πως «παράγουν» πολύ περισσότερο μαλλί από ό,τι τα συνηθισμένα πρόβατα, άρα αποφέρουν και πολύ μεγαλύτερα κέρδη στους εκτροφείς τους.
Οι μεγαλύτεροι παραγωγοί προβάτων μερινό βρίσκονται σήμερα στην Αυστραλία, στη Νέα Ζηλανδία, στη Νότια Αφρική, στην Αργεντινή και στην Ισπανία, εκεί από όπου η διεθνής βιομηχανία προμηθεύεται το σύνολο του μαλλιού μερινό που λόγω των πολλών και ιδιαίτερων φυσικών ιδιοτήτων του χαρακτηρίζεται ως ένα από τα πιο άνετα και δημοφιλή υλικά ένδυσης για τον άνθρωπο. Μόνο που πίσω από τη φαινομενικά χαριτωμένη εικόνα των μερινό και των πολυδιαφημισμένων προϊόντων που κατασκευάζονται με το περίφημο μαλλί τους κρύβεται μια τεράστια βιομηχανία βασανισμού, κακοποίησης, αίματος και πόνου.

Το βασανιστήριο του mulesing

Τα πρόβατα μερινό εκτρέφονται για να έχουν ζαρωμένο δέρμα, που σημαίνει περισσότερο μαλλί ανά ζώο. Αυτή η αφύσικη υπερφόρτωση των ζώων με μαλλί οδηγεί πολλά πρόβατα σε κατάρρευση λόγω του βάρους που δεν αναλογεί στις δυνάμεις της μυικής και σκελετικής τους δομής, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να πεθαίνουν από εξάντληση ή από την υπερβολική θερμότητα που αναπτύσσεται στο σώμα τους κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Το σημαντικότερο πρόβλημα όμως που έχουν να αντιμετωπίσουν οι εκτροφείς τους είναι η υγρασία που δημιουργείται ανάμεσα στις «ρυτίδες» που σχηματίζονται στο τρίχωμα των μερινό και ειδικά στην περιοχή κάτω από την ουρά τους. Μια υγρασία που, εκτός από ενοχλητική για τα ίδια τα ζώα, αποτελεί και πόλο έλξης για μύγες που επιλέγουν τις «ρυτίδες» αυτής της περιοχής του σώματος των προβάτων για να γεννήσουν τα αυγά τους με αποτέλεσμα τα έντομα να επιτίθενται και να δημιουργούν σοβαρές πληγές στα πρόβατα, μια κατάσταση που οι εκτροφείς αποκαλούν «flystrike». Για να αντιμετωπιστεί το συγκεκριμένο πρόβλημα και τα μερινό να γλιτώσουν από τις μύγες και οι παραγωγοί να γλιτώσουν τις οικονομικές ζημιές εφαρμόζουν μια βάρβαρη και επώδυνη πρακτική που οι κτηνοτρόφοι της Αυστραλίας βάφτισαν «mulesing».

Λέξη που, παρότι δεν μεταφράζεται σε καμία άλλη γλώσσα, συμπυκνώνει αφόρητο πόνο για τα ανυπεράσπιστα ζώα που υπομένουν ένα φριχτό βασανιστήριο. Κατά τη διάρκεια του mulesing οι εργάτες ακινητοποιούν τα πρόβατα όταν αυτά είναι σε ηλικία περίπου δύο μηνών, δένοντας τα πόδια τους σε μεταλλικές ράβδους και χωρίς αναισθητικό γδέρνουν και κόβουν κομμάτια σάρκας από την περιοχή που βρίσκεται κάτω από την ουρά των ζώων.

Αυτή η μέθοδος ακρωτηριασμού των προβάτων επιλέγεται από τους κτηνοτρόφους σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί στην ευαίσθητη αυτή περιοχή του σώματος των ζώων μια ουλή με λείο δέρμα που δεν θα ευνοεί τις μύγες να εκκολάψουν τα αυγά τους. Και όλα αυτά για την παραγωγή μεγαλύτερων ποσοτήτων μαλλιού. Και όλα αυτά για τη μεγιστοποίηση του κέρδους. Και όλα αυτά για την ικανοποίηση ανθρώπινων επιλογών, όπως το να πληρώνουν και να απολαμβάνουν την αίσθηση και την ποιότητα του μαλλιού μερινό.

Κάτι αλλάζει στον χώρο της μόδας

Η γερμανική εταιρεία ένδυσης Hugo Boss ανακοίνωσε πρόσφατα ότι από το 2025 θα ξεκινήσει την εφαρμογή της πιστοποίησης των περίφημων μάλλινων κοστουμιών της ως mulesing-free, δεσμευόμενη ότι θα προωθήσει τη χρήση μαλλιού χωρίς mulesing για το σύνολο της γκάμας των προϊόντων της μέχρι το 2030. Συνολικά 35 εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Adidas και Calvin Klein, έχουν δεσμευτεί ότι στο εξής θα αγοράζουν μόνο πιστοποιημένο μαλλί χωρίς mulesing.

Η παγκόσμια οργάνωση για την προστασία των ζώων Four Paws έχει ξεκινήσει μια διεθνή καμπάνια ενημέρωσης του κοινού και πίεσης των εταιρειών ένδυσης ώστε να τοποθετηθούν δημόσια κατά της κακομεταχείρισης των προβάτων, αναγκάζοντας τη βιομηχανία παραγωγής μαλλιού να τερματίσει τη βάναυση διαδικασία του mulesing.

Μια πρόσφατη μελέτη της Four Paws έδειξε ότι η κακομεταχείριση των ζώων προκαλεί όλο και περισσότερη δυσαρέσκεια στο καταναλωτικό κοινό, καθώς 1 στους 3 καταναλωτές αναζητά πλέον την πιστοποίηση των προϊόντων ένδυσης για το αν αυτά χαρακτηρίζονται φιλικά προς τα ζώα. Παρά την αυξανόμενη φιλοζωική κουλτούρα μεγάλης μερίδας των καταναλωτών, υπολογίζεται πως το 68% των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον χώρο της ένδυσης και της μόδας εξακολουθούν να χρησιμοποιούν υλικά που προέρχονται από κακοποιημένα και βασανισμένα πρόβατα, γεγονός που σημαίνει πως υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος ώστε οι άνθρωποι να αντιληφθούν ότι πίσω από κάποια ρούχα τους ακούγεται η κραυγή των αμνών.

*Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα Η ΑΥΓΗ, στις 21/04/2024.