Έντονη ανησυχία και αντιδράσεις προκαλούν τα σχέδια του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, να μετατρέψει την προσφυγική δομή στον Κατσικά Ιωαννίνων σε ένα περίκλειστο από τσιμεντένια τείχη και διαρκώς επιτηρούμενο γκέτο, όπου θα απαγορεύεται η είσοδος και η έξοδος τις νυχτερινές ώρες. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Συνέλευσης, μιας νεοσύστατης συλλογικότητας από οργανώσεις, παρατηρητές, αναλυτές και ειδικούς που δραστηριοποιούνται σε προσφυγικές δομές της βόρειας και κεντρικής Ελλάδας, τις τελευταίες εβδομάδες μεταφέρθηκαν τα υλικά για την κατασκευή τσιμεντένιου τείχους, ύψους περίπου 3 μέτρων, που παραπέμπει σε φυλακή και εμποδίζει την οπτική επαφή με τον έξω κόσμο.
Επιπλέον, η διοίκηση της δομής ενημέρωσε τους πρόσφυγες ότι θα επιβληθεί απαγόρευση εισόδου και εξόδου από τις επτά το βράδυ μέχρι τις επτά το πρωί, ενώ θα εγκατασταθούν κάμερες που θα παρακολουθούν διαρκώς τους κοινόχρηστους χώρους και θα ειδοποιούν με σύστημα τεχνητής νοημοσύνης το επιχειρησιακό κέντρο του υπουργείου για κάθε ασυνήθιστη κίνηση, όπως δημοσιεύει η «Εφημερίδα των Συντακτών».
«Δεν υπάρχει τίποτα καλό στο τείχος, είναι κάτι πολύ άσχημο. Δεν είμαστε εγκληματίες και δεν θα έπρεπε να είμαστε σε φυλακή. Γιατί μας κλείνουν μέσα σε τείχη; Δεν κάναμε κανένα έγκλημα. Φύγαμε από τα εγκλήματα που γίνονται στις χώρες μας. Τα έχω χαμένα με το τείχος, με κάνει δυστυχισμένο. Γιατί μας αποκλείουν από τους Έλληνες; Τι κάναμε; Θέλουμε να είμαστε μέρος της κοινότητας. […] Δεν το θέλουμε το τείχος και δεν γίνεται για μας. Γίνεται άρα για τους Έλληνες; Σε τι τους χρησιμεύει;», σημειώνει ο Αμπντουλαχάντ Ραζεκί, 33 ετών, από το Αφγανιστάν, που, όπως αναφέρει η Συνέλευση, ζει στον Κατσικά μαζί με τη σύζυγό του και τα δυο παιδιά τους, πέντε και εννέα ετών.
Η κατασκευή τείχους στον Κατσικά είναι μέρος του σχεδίου του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου να κατασκευάσει ανάλογα τείχη σε όλες τις δομές της ενδοχώρας, με συνολικό κόστος 28,4 εκατ. ευρώ. Στις αρχές Φεβρουαρίου, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου ανέθεσε στον ανάδοχο που επιλέχτηκε σε διεθνή διαγωνισμό το έργο της περίφραξης και της εγκατάστασης υποδομών ασφαλείας στις δομές σε Κουτσόχερο, Βαγιοχώρι, Λαγκαδίκια, Αλεξάνδρεια, Φιλιππιάδα και Σέρρες, μέχρι το τέλος Απριλίου.
Για το καλό τους…
Η αρχή είχε γίνει πέρυσι την άνοιξη, με την κατασκευή τσιμεντένιου τείχους στις δομές της Μαλακάσας, της Ριτσώνας, της Νέας Καβάλας και των Διαβατών, που είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τους πρόσφυγες και από φορείς που δραστηριοποιούνται στο προσφυγικό. Σε συνέντευξη Τύπου, στα τέλη Μαΐου, ο Τζιανλούκα Ρόκο, επικεφαλής του ελληνικού τμήματος του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ), που είχε αναλάβει την κατασκευή του τείχους στις τέσσερις δομές, σημείωνε ότι σκοπός της περίφραξης ήταν η ασφάλεια όλων όσοι διαμένουν στις δομές. Το ίδιο ισχυρίζεται και το υπουργείο. Ωστόσο, οι αντιδράσεις ενός σημαντικού μέρους των προσφύγων δείχνουν ότι, στην πραγματικότητα, το τείχος δημιουργεί περισσότερο ανασφάλεια παρά ασφάλεια και εντείνει την αίσθηση του εγκλεισμού και του περιορισμού, παραπέμποντας σε φυλακή.
Στην ίδια συνέντευξη Τύπου, ο κ. Ρόκο είχε επιμείνει και σε άλλο ένα σημείο, τον ανοιχτό χαρακτήρα των δομών, τον οποίο τώρα καταστρατηγεί το υπουργείο.
«Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι ο πληθυσμός των καμπ έχει ελευθερία κινήσεων, ότι μπορούν να μπουν και να βγουν από τις δομές όποτε θέλουν, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες. Οσοι ζητούν άσυλο, δεν μπορούν να κρατηθούν, παρά μόνο για συγκεκριμένους λόγους και για συγκεκριμένη περίοδο. Εκτός αν αποφασίσει η Ελλάδα να μη συμμορφωθεί με το ευρωπαϊκό δίκαιο και τις οδηγίες, δεν είναι κλειστά κέντρα», σημείωνε.
Η επιβολή νυχτερινής απαγόρευσης εισόδου και εξόδου είναι φανερό ότι έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τον ανοιχτό χαρακτήρα της δομής. Αλλά και τα συστήματα διαρκούς παρακολούθησης κάθε κοινόχρηστου χώρου των δομών με κάμερες, όπως και τα συστήματα ελέγχου στις πύλες εισόδου, με μαγνητικές πύλες και ακτίνες Χ, στις οποίες υποβάλλονται κάθε φορά που εισέρχονται όχι μόνο οι πρόσφυγες αλλά και οι εργαζόμενοι, όπως γίνεται ήδη στη νέα δομή στη Σάμο, δημιουργούν έναν δυστοπικό εφιάλτη ανελευθερίας και παραβίασης της ιδιωτικότητας. Τα συστήματα ελέγχου εισόδου περιλαμβάνουν επίσης έλεγχο βιομετρικών δεδομένων και δακτυλικών αποτυπωμάτων.
«Νιώθουμε όλο και περισσότερο παγιδευμένοι και τώρα έρχεται η φυσική επιβεβαίωση. Δεν μπορούμε να επισκεφτούμε φίλους και τώρα αυτό θα γίνει όλο και πιο οριστικό. Δεν μπορούμε ήδη να βγούμε έξω από τη δομή και τώρα το τείχος σημαίνει ότι δεν θα μπορούμε ούτε να δούμε έξω. […] Μας αφαιρούν την ελπίδα μας, ότι θα μπορούσαμε να ζήσουμε εδώ και να γίνουμε μέρος της ευρύτερης κοινότητας. Είμαστε κρυμμένοι και παγιδευμένοι. Τι εικόνα θα σχηματίσουν για μας οι άνθρωποι, αν δεν μπορούν ούτε να μας δούνε;», σημειώνει η Ζαϊνουλάχ Νταουτζάι, 22 χρόνων, αφγανικής καταγωγής.
