Χλευασμός και απομυθοποίηση; Η Ζανκτ Πάουλι και ο πόλεμος στη Γάζα 

Η ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση έχει προαιώνιες αναφορές, ωστόσο φέτος, για πρώτη φορά, η σύγκρουση φαίνεται να έχει λάβει διαστάσεις που ήταν άγνωστες στο παρελθόν. Η πολυπλοκότητα της σύγκρουσης δεν μπορεί να περιοριστεί σε δηλώσεις ή ενέργειες στήριξης της μίας ή της άλλης πλευράς, Ισραηλινών και Παλαιστίνιων δηλαδή, ωστόσο είναι σαφές ότι υπάρχουν όψεις της αντιπαράθεσης, ειδικά στο ποδόσφαιρο, που επαληθεύουν την άρρηκτη σχέση του αθλήματος με την πολιτική. 

Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον προέκυψε για τις υποθέσεις δύο εκ των τοτέμ του αριστερού ποδοσφαίρου και του κινήματος Against Modern Football. Από τη μια πλευρά, η Πράσινη Ταξιαρχία, η Green Bridgade της σκωτσέζικης Σέλτικ, για την οποία είχαμε κάνει αφιέρωμα σε προηγούμενο επεισόδιο του Πελότα Λίμπρε. Από την άλλη πλευρά η Ζανκτ Πάουλι, οι οργανωμένοι οπαδοί της οποίας πήραν μία θέση που προκάλεσε τριγμούς σε πολλές λέσχες φίλων της στην Ευρώπη. Η Πράσινη Ταξιαρχία, που έχει διατρανώσει με τον πλέον συνεπή και οργανωμένο τρόπο στα ευρωπαϊκά γήπεδα την υποστήριξή της στον λαό της Παλαιστίνη, εξοβελίστικε από τη διοίκηση της ομάδας γιατί οι σημαίες και τα συνθήματα στο πέταλο του Celtic Park ενοχλούσαν τη διοίκηση, η οποία δεχόταν πρόστιμα από την ΟΥΕΦΑ για τη δράση των οπαδών.

Στον αντίποδα, στη Γερμανία, το να μιλάς εναντίον της δράσης της κυβέρνησης του Ισραήλ – και του Ισραήλ ευρύτερα – δεν είναι ποτέ εύκολη υπόθεση, με την κουλτούρα στους κόλπους της γερμανικής κοινωνίας και τα βαθύτερα θεμέλια της συλλογικής μνήμης των Γερμανών να βάζουν κάποιους ορατούς ή αόρατους περιορισμούς στις δημόσιες τοποθετήσεις σε ό,τι συνδέεται με το Ισραήλ και τους Εβραίους. Η Ζανκτ Πάουλι πήρε μία θέση που δίχασε τους απανταχού φίλους της, σηκώνοντας πανό που απευθυνόταν ευθέως προς την Πράσινη Ταξιαρχία, και το οποίο έγραφε «Από τη Γάζα στη Γλασκώβη: Πολεμήστε τον αντισημιτισμό». Οι Σκωτσέζοι με τη σειρά τους απάντησαν με πανό που έγραφε «F@ck St. Pauli! Ελευθερώστε το Αμβούργο από τους χίπστερ!».

Αυτή η σύγκρουση στους κόλπους τους αριστερού οπαδικού κινήματος αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη ρήξη που έχει συμβεί τα τελευταία πολλά χρόνια, πλήττωντας σημαντικά την εικόνα του γερμανικού συλλόγου και τα πολιτικά χαρακτηριστικά του, ειδικά εκτός Γερμανίας, σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη, και στη χώρα μας. Η οπαδική κοινότητα της Ζανκτ Πάουλι στο Αμβούργου δεν πήρε ποτέ ρητά θέση υπέρ του Ισραήλ ή κατά της Παλαιστίνης, προκαλώντας τη δριμεία κριτική κι απογοήτευση πολλών που ακολουθούν το κλαμπ εδώ και δεκαετίες. Η κριτική των εκτός Γερμανίας φίλων της ομάδας εστιάστηκε κυρίως στο γεγονός ότι οι οργανωμένοι οπαδοί της Ζανκτ Πάουλι επέλεξαν να μιλήσουν δημόσια για την ανάγκη για ειρήνη μετά την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ από τη Χαμάς, αλλά να μην μιλήσουν για την επίθεση που δέχθηκε η Παλαιστίνη από το Ισραήλ – και κυρίως για το εύρος της επίθεσης και των συνεπειών που έχει στον παλαιστινικό πληθυσμό. Αντίθετα, όσες λέσχες φίλων της Ζανκτ Πάουλι στην Ευρώπη τάχθηκαν με την επίσημη θέση του Αμβούργου τονίζουν ότι το να μην έχει προηγουμένως εκφράσει γνώμη ο σύλλογος και οι οργανωμένοι οπαδοί για το θέμα της ισραηλινής επίθεσης δεν μπορεί να αποτελεί εμπόδιο που αποκλείει οποιαδήποτε μελλοντική θέση στο ζήτημα. Ωστόσο, πέρα από το momentum, έχει χαθεί για πολλούς και η “ιδεολογική καθαρότητα” του κλαμπ, ό,τι συμβόλιζε επί δεκαετίες για χιλιάδες οπαδούς εκτός Γερμανίας. 

Την ίδια στιγμή που μαίνεται η σύγκρουση μεταξύ Γλασκώβης και Αμβούργου, το Κατάρ δρα μεσολαβητικά μεταξύ ισραηλινής κυβέρνησης και Χαμάς για τον τερματισμό της σύγκρουσης. Εδώ και χρόνια δημοσιεύματα αναφέρουν ότι το Κατάρ έχει διαμορφώσει ένα από τα ισχυρότερα δίκτυα στήριξης της οργάνωσης, με το εμιράτο του Περσικού Κόλπου, με το συνταγματικό καθεστώς και την δεσποτική του κυβέρνηση, να αποτελεί έναν από τους λόγους για τους οποίους η Χαμάς συνεχίζει να υπάρχει. Το Κατάρ έχει βρεθεί στο επίκεντρο τα τελευταία χρόνια λόγω της μεγάλης διεθνής αναγνώρισης που έλαβε με τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου πέρυσι τέτοιες μέρες, αλλά και του γεγονότος ότι η Ντόχα απολαμβάνει προνομιακών σχέσεων με ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και με τον Τζιάνι Ινφαντίνο, τον πρόεδρο της ΦΙΦΑ. Παίκτες στο πρωτάθλημα της χώρας έχουν εκφράσει τη στήριξή τους στην Παλαιστίνη, κάτι που συμβαίνει και στη γειτονική Σαουδική Αραβία, αλλά και σε χώρες της Βορείου Αφρικής, όπως η Αίγυπτος και το Μαρόκο, με κερκίδες των οργανωμένων να πάλλονται με συνθήματα υπέρ των “Παλαιστίνιων αδερφών τους”, όπως τους αποκαλούν, από τότε που ξεκίνησαν οι ισραηλινές επιθέσεις. 

Πολλοί τις τελευταίες εβδομάδες, συμπεριλαμβανομένων ανθρώπων που αποκήρυξαν την ομάδα στα social media, αμφισβητούν την αριστερή ταυτότητα της ομάδας και την ιστορία της, ανάγοντας την Ζανκτ Πάουλι σε ένα φαινόμενο μόδας και μάρκετινγκ που εκμεταλλεύεται την πολιτική για να πουλάει μπλουζάκια. “Η θέση αυτή είναι άκρως υποτιμητική για εμάς και όσα έχουμε χτίσει συλλογικά όλα αυτά τα χρόνια, αλλά είναι και ψεύτικη και υποκινούμενη αποκλειστικά από την τυφλή παρόρμηση να καταστραφεί δήθεν ένας μύθος για τον σύλλογο, εναντίον του οποίου έχουμε στραφεί τώρα”, θα τονίσει ο Άνταμ, ένας από τους παλιούς φίλους της ομάδας που έχει κάνει πολλές φορές το ταξίδι Λονδίνο-Αμβούργο για να βρεθεί σε κοινωνικές και πολιτικές εκδηλώσεις της ομάδας. “Εφόσον οι Γερμανοί δεν σκέφτονται όπως εμείς για την Παλαιστίνη, τότε πρέπει να πείσουμε τους εαυτούς μας ότι όποιος σκέφτεται διαφορετικά, οποιοσδήποτε δεν σκέφτεται όπως εμείς, ότι είναι εχθρός μας, είναι στην απέναντι πλευρά, μας διέψευσε, είναι παραμυθάς και ρεβιζιονιστής, αντί ίσως να σκεφτούμε και το γεγονός ότι μπορεί να υπάρχει ένας διχασμός, ένας πολιτισμικός και ιστορικός διχασμός σε αυτό το θέμα, μεταξύ της γερμανικής αριστεράς (ή τουλάχιστον ενός μέρους της) και της ξένης”, θα μας πει ο Αντάμ. 

“Από την άλλη πλευρά, το να αποκαλούμε εκείνους που επικρίνουν το Ισραήλ ως ‘αντισημίτες’ είναι ξεκάθαρα λάθος κι ανόητη απλοποίηση, αλλά ας μην πέσουμε σε αυτή την παγίδα, δηλαδή να φτάσουμε στο σημείο να αγνοούμε ότι υπάρχει ένα αυξανόμενο πρόβλημα αντισημιτισμού στην Ευρώπη”, σημειώνει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Τζειμς Νάλτον, προσθέτοντας ότι “η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από αντισημίτες για να προωθήσουν τις ιδέες τους σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, στην Μεγάλη Βρετανία ενάντια στις πρόσφατες μαζικές διαδηλώσεις υπέρ του παλαιστινιακού λαού, στην Ιταλία αλλά και στη Γερμανία και συγκεκριμένα στο Βερολίνο, όπου σπίτια που μένουν Εβραίοι στο θρήσκευμα πολίτες έχουν σημαδευτεί  με τα αστέρια του Δαβίδ, όπως έκανε οι ναζί”, υπογραμμίζει ο Νάλτον. 

Η συζήτηση γύρω από το ζήτημα της στάσης των οπαδών της Ζανκτ Πάουλι δεν μπορεί να γίνει η αν δεν ληφθεί υπόψη η πραγματικότητα μιας χώρας στην οποία τα φαινόμενα αντισημιτισμού αυξάνονται εδώ και χρόνια, στην οποία το AfD (με 83 έδρες στην Bundestag) είναι 3η και σε κάποιες περιπτώσεις 2η πολιτική δύναμη σε γερμανικά κρατίδια και στην οποία επίσης ένα υψηλό ποσοστό των Γερμανών πολιτών, ανεξαρτήτως γενιάς, αισθάνεται ένοχο για τα εγκλήματα του ναζισμού.

Ακούστε το νέο επεισόδιο του podcast «Πελότα Λίμπρε»: