Αντισυνταγματικότητα για λίγους και εκλεκτούς;

Η απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, και μάλιστα με συντριπτική πλειοψηφία 28 ψήφων υπέρ έναντι 3 κατά, να κρίνει ως αντισυνταγματικές τις διατάξεις των συνταξιοδοτικών νόμων από το 2012 (νόμος Λοβέρδου) έως και το 2016 (νόμος Κατρούγκαλου) μόνο στο σκέλος που αφορά τις αξιώσεις των ίδιων των δικαστών, προκάλεσε αγανάκτηση σε όλους τους υπόλοιπους συνταξιούχους.

Και δικαίως προκάλεσε αγανάκτηση, καθώς μέσα στα μνημονιακά χρόνια όλοι ανεξαιρέτως οι συνταξιούχου, ολόκληρη η κοινωνία για την ακρίβεια, υπέστη βίαιες κι απότομες περικοπές που οδήγησαν σε μαζική φτωχοποίηση του πληθυσμού και στην έξαρση των ανισοτήτων. Την ίδια στιγμή, η στάση των δικαστών μάλλον δεν ξάφνιασε όσους γνωρίζουν και παρακολουθούσαν την περιπέτεια της χρεοκοπίας της χώρας και τις δραματικές αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα, καθώς έχουν υπάρξει αποφάσεις που έχει λάβει η δικαστική εξουσία που πολλές φορές φαίνεται ότι εξυπηρέτησαν ή εναρμονίστηκαν με αποφάσεις και νόμους της εκτελεστικής εξουσίας, γεννώντας ερωτηματικά για την πραγματική ανεξαρτησία μεταξύ αυτών των δύο πόλων εξουσίας.

Η απαίτηση, ωστόσο, να εξαιρούνται οι δικαστικοί από τους κανόνες της εισοδηματικής πολιτικής που ισχύουν για όλους είναι σκανδαλώδης και σε κάθε περίπτωση δείχνει από εμπάθεια μέχρι αλαζονεία και υπεροψία απέναντι στις υπόλοιπες επαγγελματικές κατηγορίες. 

Υπάρχει όμως και μία άλλη ανάγνωση της απόφασης του Ελεγκτικού Συνεδρίου και της νέας κατάστασης που διαμορφώνει. Μία ευκαιρία θα λέγαμε και για τις υπόλοιπες κατηγορίες των συνταξιούχων και των εργαζόμενων να διεκδικήσουν από την κυβέρνηση ικανοποίηση των αντίστοιχων δικών τους εισοδηματικών και ασφαλιστικών αιτημάτων. Γιατί δηλαδή η αντισυνταγματικότητα των συνταξιοδοτικών νόμων των μνημονιακών ετών να ανατραπεί μόνο για τους δικαστικούς, μόνο για μία κατηγορία, και να μην απλωθεί στο σύνολο του απερχόμενου εργατικού δυναμικού;

Από αυτή την άποψη, η απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου θα μπορούσε να αφορά διασταλτικά και όσους έχουν προσφύγει στη δικαιοσύνη ή μπορούν να προσφύγουν σήμερα ή στο μέλλον για να διεκδικήσουν «ίση μεταχείριση», με την κυβέρνηση να καλείται την ίδια στιγμή να κλείσει οριστικά και με τρόπο δίκαιο, ίσο και βιώσιμο την αντισυνταγματικότητα και την κατάφωρη αδικία -όπως επαληθεύτηκε- των σχετικών μνημονιακών νόμων του πρόσφατου παρελθόντος. 

Φυσικά η καταβολή της αναδρομικής διαφοράς για όλους τους συνταξιούχους δικαστές συνιστά μεγάλη οικονομική επιβάρυνση για τον προϋλογισμό, ωστόσο όπως γράψαμε κι εδώ, η κυβέρνηση έχει το περιθώριο να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση λόγω του υπερ-πλεονάσματος του 2023. Ας το κάνει λοιπόν για τους δικαστές, ας το κάνει όμως και για τους υπόλοιπους, ανεξάρτητα αν έρθει ή όχι στο μέλλον μία αντίστοιχη δικαστική απόφαση που θα καλύπτει το σύνολο των συνταξιούχων. 

Οι τελευταίες άλλωστε δικαστικές αποφάσεις στηρίζονται στο σκεπτικό ότι πρέπει να διασφαλίζεται στους δικαστικούς επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης ανάλογο με το κύρος και την αποστολή του λειτουργήματος που ασκούσαν. Αυτή όμως η «αξιοπρεπής διαβίωση» δεν αφορά το σύνολο του πληθυσμού; Οι υπόλοιποι συνταξιούχοι είναι δηλαδή πληβείοι με περιορισμένα δικαιώματα; Ή μήπως, αντίθετα, οι υπόλοιποι συνταξιούχοι πλην δικαστικών ζουν αξιοπρεπώς όλα αυτά τα χρόνια; 

Εδώ δεν μπορούμε να έχουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά, καθώς πρώτα και κύρια μια τέτοια προσέγγιση δεν έχει κανένα στοιχείο δικαιοσύνης στη σύλληψή της. Οπότε, αν η ίδια η δικαιοσύνη δεν επιληφθεί του θέματος, οφείλει η κυβέρνηση να προχωρήσει στις κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις και στην πλήρη αποκατάσταση των αδικιών προς το σύνολο των συνταξιούχων. Και στη συνέχεια και των εργαζόμενων, του εργατικού δυναμικού που επίσης φτωχοποίηθηκε αυτά τα χρόνια και έχασε ανυπολόγιστο ποσοστό της εισοδηματικής του δύναμης με όποιες συνέπειες κάτι τέτοιο έχει σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα.