Γαλλία: Ο φαύλος κύκλος των ανισοτήτων που πυροδοτεί την οργή στα προάστια

Οι μαζικές κινητοποιήσεις και η ασυγκράτητη οργή για τη δολοφονία του 17χρονου Ναέλ έχει έντονο, καθαρά  πολιτικό και φυλετικό χαρακτήρα. Στρέφεται κατά της βίαιης αστυνομικής καταστολής και προσδοκά την κοινωνική αφύπνιση όσων βρίσκονται πρωτίστως, βάσει στατιστικών, στο στόχαστρο των αρχών, όσων αποτελούν μεροληπτικά στόχο του αστυνομικού σώματος.

Μαύροι ή αραβικής καταγωγής νέοι άνθρωποι υπόκεινται σε πολύ περισσότερους ελέγχους καθημερινά σε σύγκριση με τους λευκούς συνομηλίκους τους. Τα στοιχεία είναι συγκλονιστικά κι αποκαλύπτουν μάλιστα και ενίσχυση αυτή της μεροληπτικής προσέγγισης, που κινείται ανοιχτά στα όρια του ρατσισμού και της ξενοφοβίας.

Μέσα σε αυτή την δυσμενή για τους παραπάνω ανθρώπους συνθήκη, υπάρχει μία ακόμη παράμετρος που καθιστά την κοινωνική κατάσταση εκρηκτική, κι αυτή είναι η πολιτική πραγματικότητα στη χώρα. Στις ταραχές και τα εκτεταμένα επεισόδια του 2005, στη Γαλλία κυριαρχούσαν τα παραδοσιακά κόμματα της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς, με το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο του Ζαν-Μαρί Λεπέν να βρίσκεται σε ξεκάθαρη άνοδο. Ο τότε πρόεδρος Ζακ Σιράκ προσπαθούσε να καλμάρει τα πνεύματα, χωρίς επιτυχία, τη στιγμή που η ακροδεξιά πλειοδοτούσε κατά των εξεγερμένων, με τον Σαρκοζί να παίρνει μετά από δύο χρόνια την σκυτάλη στην προεδρία, πατώντας πάνω στην ρητορική του Εθνικού Μετώπου, αποκαλώντας τους κατοίκους των υποβαθμισμένων προαστίων «αποβράσματα».

Σήμερα, στη Γαλλία του 2023, ο πολιτικός χώρος μοιράζεται ανάμεσα στο θολό κέντρο του Μακρόν, τη ριζοσπαστική -πλην σε πολυδιάσπαση- αριστερά του Μελανσόν και την ακροδεξιά της Λεπέν, η οποία σε σχέση με το 2005 έχει ενισχύσει κατά πολύ την εκλογική της δύναμη και την κοινωνική της απήχηση. Η Λεπέν πιέζει τον Μακρόν για ακόμα πιο σκληρή καταστολή, ο Μελανσόν δηλώνει ότι «Δεν ζητώ ηρεμία, ζητώ δικαιοσύνη», ο Ζεμούρ κι άλλοι εθνικιστικοί κύκλοι μιλούν για «πόλεμο με ξένους». Στα προάστια, στα προάστια του Παρισιού, της Λυόν, την Μασσαλίας χτυπά η καρδιά της εργατικής τάξης, η καρδιά των Γάλλων και των μεταναστών που εργάζονται σκληρά για να τα βγάλουν πέρα, που ζουν μέσα σε συνθήκες παραβατικότητας και εγκληματικότητας, ουσιαστικά εγκαταλελειμμένοι από το γαλλικό κράτος και την πολιτεία.

Από την εποχή του αντιαποικιοκρατικού αγώνα μέχρι σήμερα, οι νέες γενιές των Γάλλων με καταγωγή από χώρες της Αφρικής ή της Καραϊβικής, μεγάλωναν με την υποψία, την πεποίθηση ή ακόμα και τη βεβαιότητα ότι η το μητροπολιτικό κέντρο δεν θα τους αποδεχτεί, δεν θα τους αντιμετωπίσει ποτέ ως Γάλλους. Και επαληθεύονται κάθε φόρα. Όπως επαληθεύτηκαν στον πόλεμο της Αλγερίας. Όπως επαληθεύτηκαν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Όπως επαληθεύονται καθημερινά, βλέποντας ότι οι προκαταλήψεις και οι φόβοι τους επιβεβαιώνονται και μεγεθύνονται.

Οι εξεγέρσεις θα καταλαγιάσουν, όμως ο φαύλος κύκλος της αδικίας, της βίας και των βαθιών ανισοτήτων, των στερεοτύπων και της αποτυχημένης κοινωνικής και οικονομικής ενσωμάτωσης θα παραμείνει, για να μεγαλώσει στη συνέχεια, να φουντώσει και πάλι στο μέλλον, να οδηγήσει εκ νέου σε αδιέξοδα και συγκρούσεις.