Γιατί η Κίνα επιμένει στην πολιτική των μηδενικών κρουσμάτων κορονοϊού;

Κάθε φορά που εμφανίζονται νέα κρούσματα κορονοϊού, το Πεκίνο επιβάλλει νέους δρακόντειους περιορισμούς στις καθημερινές δραστηριότητες, ακολουθώντας μια πολιτική τύπου «zero Covid», πρακτική που συμπιέζει και περιορίζει την κινεζική οικονομία, ενώ παράλληλα συνεπάγεται και τεράστιες ταλαιπωρίες σε προσωπικό επίπεδο για τους πολίτες.

Στις αρχές Νοεμβρίου, πολλοί εργαζόμενοι λέγεται πως εγκατέλειψαν το γιγάντιο εργοστάσιο της Foxconn που παράγει iPhone, φοβούμενοι όχι μόνο ότι θα εγκλωβιστούν μέσα σε αυτό, αλλά και ότι θα πεινάσουν. Τις τελευταίες μέρες, χιλιάδες Κινέζοι σε πολλές πόλεις σε ολόκληρη τη χώρα διαδηλώνουν ενάντια στις κυβερνητικές πολιτικές αψηφώντας τη σκληρή καταστολή. Η κατάσταση φαίνεται να μοιάζει εκτός ελέγχου, με την οργή των πολιτών να έχει φουντώσει.

Η πολιτική ηγεσία φαίνεται να κάνει το ένα λάθος μετά το άλλο, αρνούμενη να αποδεχθεί ότι πρέπει να αλλάξει στρατηγική ώστε το μείγμα της πολιτικής που ασκείται να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Η καραντίνα κατά τον πρώτο χρόνο της πανδημίας, ακόμη και οι δρακόντειοι περιορισμοί, είχαν νόημα όχι μόνο στην Κίνα, αλλά ευρύτερα στον κόσμο – τουλάχιστον μέχρι να προχωρήσει η παραγωγή των εμβολίων. Οι μάσκες και τα lockdowns δεν θα μπορούσαν να αποτρέψουν την εξάπλωση του κορωνοϊού, πλην όμως θα μπορούσαν να επιβραδύνουν και να περιορίσουν αυτήν την εξάπλωση. Όπως κι έγινε.

Η κινεζική ηγεσία, ωστόσο, μοιάζει ακόμη και σήμερα να πιστεύει ότι τα lockdown θα μπορούσαν να εξαλείψουν οριστικά τον κορωνοϊό. Αυτή η πολιτική φαίνεται, σε πρώτο επίπεδο, παράλογη, σε δεύτερο επίπεδο μπορεί να σημαίνει και κάτι παραπάνω: Ότι προωθείται ένα νέο μοντέλο ολοκληρωτικής άσκησης πολιτικής που παρόμοιό του δεν είχαμε δει τις τελευταίες πολλές δεκαετίες. Συνολικά η όλη κατάσταση με τον κορονοϊό και ο τρόπος με τον οποίο η δημόσια πολιτική εξαπλώθηκε για να ελέγξει βασικές πτυχές της προσωπικής ζωής και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι κάτι καινούργιο, ωστόσο αυτό που φαίνεται να συμβαίνει στην Κίνα μοιάζει να έχει έναν πειραματικό χαρακτήρα, ένα test drive θα λέγαμε για πολιτικές ευρύτατου ελέγχου της συμπεριφοράς των πολιτών.

Το μοντέλο που προωθεί η κινεζική κυβέρνηση μοιάζει με ένα νέο επίπεδο σύγχρονης απολυταρχίας, που θέλει να κινείται γρήγορα, περιορίζοντας αποφασιστικά τις βασικές ελευθερίες, σε μία μάχη με το χρόνο που σε τίποτα δεν έχει να κάνει με την προστασία του πληθυσμού από τον κορονοϊό. Άλλωστε, αν η προστασία του πληθυσμού ήταν ο κυρίαρχος στόχος, τότε θα είχε προχωρήσει ένα πρόγραμμα εμβολιασμού (κάτι που δεν έχει γίνει ειδικά στις πιο ευάλωτες ομάδες) με τον ίδιο απότομο, επιθετικό κι ίσως αυταρχικό τρόπο.

Το «πείραμα του Πεκίνου», όπως θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε, ίσως κινείται σε μία άλλη σφαίρα πολιτικής, προετοιμάζοντας την πολιτική ηγεσία και τον πληθυσμό για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης κι επιβολής στο άμεσο μέλλον, με τις πολιτικές καραντίνας να αποτελούν τη βάση για την ανάπτυξη πολιτικών μαζικού ελέγχου της κοινής γνώμης και των μετακινήσεων και δράσεων του πληθυσμού.