Η υπόθεση Γεωργούλη και οι ευθύνες όλων μας

Η σύνθεση της ελληνικής αντιπροσωπείας των ευρωβουλευτών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δικαίως μπορεί να μας προκαλέσει προβληματισμό. Κι αυτό δεν είναι σημερινή διαπίστωση, με αφορμή την υπόθεση Γεωργούλη, αλλά αποτέλεσμα συστηματικής παρατήρησης όλα αυτά τα χρόνια. Για λόγους κοσμιότητας χρησιμοποιήσουμε τη λέξη προβληματισμό, γιατί ίσως στην πραγματικότητα είναι κάτι παραπάνω από αυτό. Πως καταφέραμε με τόσους λίγους ευρωβουλευτές να έχουμε τόσες μαζεμένες ποινικές υποθέσεις είναι απορίας άξιο. Πραγματικά απορίας άξιο.

Από τα 21 μέλη της αντιπροσωπείας, από τους 21 δηλαδή ευρωβουλευτές, τέσσερα πρόσωπα αντιμετώπισαν άρση ασυλίας και καλούνται να δώσουν εξηγήσεις: Γιάννης Λαγός, Εύα Καϊλή, Μαρία Σπυράκη και τώρα ο Αλέξης Γεωργούλης. Ένα ποσοστό που αγγίζει το 20%, κάτι λιγότερο από ένας στους πέντε δηλαδή. Τέσσερα διαφορετικά πρόσωπα από τέσσερα διαφορετικά κόμματα, σε ένα διαφορετικό πλατό δικαστικών ερευνών και κατηγοριών. Διαφορετικές ποινικές υποθέσεις τις οποίες έχει αναλάβει ή αναμένεται να αναλάβει η δικαιοσύνη, βελγική και ελληνική.

Στο πολιτικό σκέλος των υποθέσεων, το μείζον θέμα που συνδέει και τις τέσσερις υποθέσεις είναι ο τρόπος με τον οποίο επιλέχθηκαν από τις πολιτικές τους ηγεσίες. Κι αν για τον Γιάννη Λαγό δεν αξίζει να σημειώσουμε κάτι για ευνόητους λόγους, για την άμεση εμπλοκή του σε εγκληματική οργάνωση, για τα υπόλοιπα τρία πρόσωπα κριτήριο ήταν η δημοφιλία. Η δημοφιλία μέσα από την τηλεόραση. Μέχρι εκεί. Αρκεί όμως αυτό για να πορευτεί κανείς σε έναν πολιτικό θεσμό όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο; Και, αντίστοιχα, για να πάμε το θέμα και στα εθνικά κοινοβούλια, αρκεί η δημοφιλία για να μπει κανείς στην Βουλή; Ναι, σίγουρα αρκεί. Αλλά αυτή η δημοφιλία δεν είναι απαραίτητα συνδεδεμένη και με το έργο που θα αφήσει κανείς, το έργο που θα κάνει για τις κοινωνικές ομάδες που εκπροσωπεί, τις ευθύνες εν πάση περιπτώσει που έχει αναλάβει ενώπιον του εκλογικού σώματος.

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο τα πρόσωπα αυτά καθαυτά, αλλά το σύστημα, η διαδικασία, ο τρόπος με τον οποίο επιλέγονται. Αυτό είναι το πρώτο στάδιο, το πρώτο μέρος του προβλήματος. Ναι, ήταν η κομματική ηγεσία που επέλεξε τον Αλέξη Γεωργούλη για τα ψηφοδέλτια ως έναν «κράχτη» για να μαζέψει ψήφους, αγνοώντας ακόμα και προηγούμενες δηλώσεις του ότι είχε συνομιλήσει και με τη ΝΔ για το δικό της ψηφοδέλτιο, αλλά «έκατσε» τελικά του ΣΥΡΙΖΑ. Η ίδια η πολιτική ηγεσία του κόμματος και όσοι βέβαια τον πρότειναν σε αυτήν έχουν τις ευθύνες τους για τη σημερινή εξέλιξη.

Το δεύτερο μέρος του προβλήματος είναι οι επιλογές που κάνουμε εμείς ως πολίτες, η προσωπική μας, δηλαδή, ευθύνη. Τον Γεωργούλη, όπως και τον κάθε ευρωβουλευτή που εκλέχθηκε, εμείς ως πολίτες τους στείλαμε στις Βρυξέλλες. Και δεν τον στείλαμε εκεί για τις ιδέες του, την συμμετοχή του στα κοινά, το track record του στα κινήματα ή την επαγγελματική του πορεία. Και για να μην παρεξηγηθούμε, δεν υπονοούμε ότι οι καλλιτέχνες δεν έχουν θέση στην Ευρωβουλή ή τη Βουλή. Κάθε άλλο. Απλά να έχουμε και κάτι να ταυτιστούμε με τον καθένα, όποιο επάγγελμα κι αν ασκεί, να έχει κάτι να δείξει, να γνωρίζουμε, έστω, για τις θέσεις του. Γιατί όπως θα έχετε δει, παραδοσιακά, από τους ευρωβουλευτές που έχουμε, και σε αυτή και σε προηγούμενες θητείες, ελάχιστοι άφησαν πίσω τους έργο, ελάχιστοι έδωσαν μάχες για κοινωνικά συμφέροντα, για τα κρίσιμα επίδικα κάθε εποχής. Οι περισσότεροι ούτε που ακούγονται κατά τη διάρκεια της πενταετούς θητείας τους, σαν να σβήνουν οι μηχανές μόλις εκλέγονται και «παρκάρονται» στις Βρυξέλλες ως αυτοκίνητα πολυτελείας που τα θαυμάζεις, αλλά δεν τα αγγίζεις και, πρωτίστως, δεν τα οδηγείς στο δρόμο. Αυτό δεν είναι προβληματικό; Δεν θα πρέπει να μας ανησυχεί ως κοινωνία, και συλλογικά αλλά και ατομικά;

Και μιας και έχει ήδη επανέλθει η συζήτηση για την επαναφορά της λίστας στις ευρωεκλογές, με αφορμή την υπόθεση Γεωργούλη. Η λίστα όχι μόνο δεν είναι αναγκαία, αλλά αποτελεί και ένα ακραία αντιδημοκρατικό εργαλείο επιλογής υποψηφίων. Η επαναφορά της δεν θα λύσει το πρόβλημα. Εμείς οι ίδιοι ως ψηφοφόροι μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά και να στέλνουμε σε κάθε εκλεγμένη αρχή, από το δημοτικό συμβούλιο μέχρι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρόσωπα που εκτιμάμε ότι θα προσπαθήσουν να πάνε τις συλλογικές διεκδικήσεις ένα βήμα παραπέρα, ότι θα ασκήσουν τα καθήκοντά τους με συνέπεια και σεβασμό προς την ψήφο μας από την πρώτη μέχρι και την τελευταία μέρα. Αν πέσουμε έξω και δεν μας βγει η επιλογή, δεν πειράζει, μπορούμε να τη διορθώσουμε στην επόμενη εκλογική διαδικασία. Τουλάχιστον όμως θα μπορούμε να υπερασπιστούμε τα κριτήρια της επιλογής μας και να πούμε ότι κάναμε λάθος. Τώρα, με τις παραπάνω υποθέσεις, και ειδικά με την τελευταία, είμαστε βέβαιοι ότι ξέρουμε τι ψηφίσαμε, τι επιλέξαμε και γιατί το επιλέξαμε;