Ούτε ικανοί είναι, ούτε τεχνοκράτες

Στον ατελείωτο «βομβαρδισμό» της πληροφόρησης για τα βαθύτερα αίτια της τραγωδίας στα Τέμπη έχουν μπει οι πάντες. Κυβέρνηση, κόμματα, δημοσιογράφοι, δημοσιολογούντες ευρύτερα, με την πολιτική ηγεσία να προσπαθεί να κρύψει τις ευθύνες της κάτω από το χαλί και όσα κόμματα έχουν κυβερνήσει την τελευταία εικοσαετία να κινούνται αμήχανα.

Οι πολίτες περιμένουν ουσιαστικές απαντήσεις που θα βασίζονται σε πραγματική έρευνα, όχι σε προχειρότητες και κουκουλώματα όπως συνηθίζουν οι κυβερνήσεις. Θέλουν πραγματική, ανεξάρτητη έρευνα που θα λέει τεκμηριωμένα την αλήθεια για τους υπεύθυνους αυτής της τραγωδίας και δεν θα στοχοποιεί τον κάθε σταθμάρχη, φορτώνοντάς του τα δεινά όλων όσων διοικούν και διοίκησαν τον τόπο, αλλά δεν ασχολήθηκαν ποτέ σοβαρά και υπεύθυνα με την ασφάλεια των πολιτών. Κάθε ενέργεια ή δήλωση που υποκρύπτει κομματική σκοπιμότητα και κάθε προσπάθεια πολιτικής εκμετάλλευσης της τραγωδίας θα βρουν αντίθετη τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας. Κι αυτό προφανώς αφορά και την ΝΔ, αλλά και τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα.

Το προεκλογικό αφήγημα της ΝΔ για τη λεγόμενη «μεταρρύθμιση του κράτους» επί των ημερών της, με έμφαση στο επιτελικό κράτος και την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών, είναι πια αδύναμο, δεν εδράζεται σε ισχυρά θεμέλια και, πλέον, έχει και πολλές δεκάδες θύματα. Μία τέτοια τραγωδία θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν πράγματι είχε προχωρήσει ο εκσυγχρονισμός σε βασικές υποδομές, όπως οι σιδηροδρομικές συγκοινωνίες. Κάτι τέτοιο δεν έγινε, παρότι η χώρα μας, σύμφωνα με δημοσιεύματα του φιλοκυβερνητικού Τύπου, έφτασε στο σημείο να εξάγει τεχνογνωσία και ψηφιοποίηση στην…Ιαπωνία. Την ίδια στιγμή, σε καθαρά πολιτικό/εκλογικό επίπεδο, αδυνατίζει σοβαρά και το δίλημμα της αυτοδυναμίας, όταν μέσα από ένα τέτοιο τραγικό γεγονός προκύπτει ότι μία μονοκομματική κυβέρνηση δεν παρέχει κατ’ ανάγκη εχέγγυα αποτελεσματικότητας. Η παραίτηση του υπουργού Μεταφορών κ. Κώστα Καραμανλή ήταν μια ασυνήθιστη κίνηση για τα ελληνικά πολιτικά δεδομένα, που λειτούργησε μεν σε ένα βαθμό εκτονωτικά, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αρκεί. Ήταν το λιγότερο που μπορούσε να κάνει, το ελάχιστο δυνατό, και το έκανε. Μέχρι εκεί. Τίποτα παραπάνω άξιο λόγου.

Το τραγικό δυστύχημα όμως στα Τέμπη κλονίζει συνολικά την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος, κυρίως των κομμάτων που έχουν ασκήσει διακυβέρνηση. Η ΝΔ, ως κυβέρνηση, είναι η πρώτη που ελέγχεται για εγκληματικά λάθη και παραλείψεις, για τα οποία θα πρέπει να υπάρξουν απαντήσεις και απόδοση ευθυνών. Το ίδιο όμως ισχύει διαχρονικά και για τις προηγούμενες κυβερνήσεις καθώς τα προβλήματα στο σιδηροδρομικό δίκτυο, σε αυτό το μικρό δίκτυο που συνδέει επί της ουσίας τον Πειραιά με τη Θεσσαλονίκη, ήταν και παραμένουν πολλά. Είναι αυτή η διαχρονικότητα των ευθυνών, αλλά και η διαχρονικότητα στη μη ανάληψη ευθυνών που μπορεί να λειτουργήσει ως ωρολογιακή βόμβα για το πολιτικό μας σύστημα και να οδηγήσει στην ανάδειξη ακραίων πολιτικά δυνάμεων, όπως είχε γίνει προ δεκαετίας με τη Χρυσή Αυγή. Δεν θα ήταν απίθανο να δούμε επανάληψη της ίδιας ιστορίας στις εκλογές – να δούμε δηλαδή πολιτικούς σχηματισμούς της ακροδεξιάς να «πατούν» πάνω σε μία πολιτική τυμβωρυχίας για να αποκομίσουν εκλογικά οφέλη.

Η κυβέρνηση μιλάει τώρα για «fast track» διαδικασίες με τις οποίες θα λειτουργήσουν τα συστήματα ασφαλείας στα τρένα, με την κοινωνία να διερωτάται γιατί χρειάστηκε να πεθάνουν τόσοι άνθρωποι για να συμβεί κάτι τέτοιο, για να συμβεί το αυτονόητο δηλαδή. Η προχειρότητα στις δηλώσεις, η νευρικότητα και η έλλειψη αξιοπιστίας πολλαπλασιάζεται κάθε φορά που κάνουν δηλώσεις κυβερνητικά στελέχη, με την οργή των πολιτών να φουντώνει και την εικόνα να αποκρυσταλλώνεται όλο και περισσότερο: Πρωθυπουργοί και υπουργοί που αγνόησαν το θέμα της ασφάλειας του σιδηροδρομικού δικτύου και δεν έκαναν τη δουλειά τους, ανενεργά συστήματα ασφαλείας και διοικήσεις του ΟΣΕ που δεν παραιτήθηκαν όταν οι υπουργοί δεν ανταποκρίνονταν στο αίτημα της ασφάλειας, μία Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων που, αντί να προειδοποιεί για τους κινδύνους, διατηρούσε έναν διακοσμητικό ρόλο, την Hellenic Train που δεν πίεζε για την ασφάλεια των πολιτών, τη δικαιοσύνη που δεν είχε παρέμβει για την καθυστέρηση υλοποίησης έργων και για τις επίμονες καταγγελίες των συνδικαλιστικών ενώσεων και, βέβαια, την Ευρωπαϊκή Ένωση που ασκούσε πιέσεις και καταδίκαζε την Ελλάδα για τις παραλείψεις της, αλλά έβρισκε τοίχο. Όλα αυτά μέσα στη ακραία λιτότητα που επιδείνωσε την κατάσταση και διόγκωσε τα αδιέξοδα.

«Και τώρα τι γίνεται»;, είναι το ερώτημα στα χείλη πολλών. Ένα ερώτημα σχεδόν υπαρξιακό, που κρύβει και μία αμηχανία για την επόμενη μέρα. Την επόμενη μέρα για την κοινωνία, την λειτουργία των θεσμών, την πολιτική γενικότερα. Το τι γίνεται από εδώ και πέρα μας απασχολεί έντονα και η απάντηση, φυσικά, μόνο εύκολη δεν είναι.