Τι να αναμένουμε το 2024; 

Το 2023 ολοκληρώνεται σε λίγες μέρες και σίγουρα δεν μας αφήνει και τις καλύτερες αναμνήσεις σε πολιτικό επίπεδο, και στην Ελλάδα και διεθνώς. Ειδικά για τη χώρα μας, για την κοινωνία μας, ήταν αναμφίβολα μια δύσκολη χρονιά, με την ακρίβεια να ροκανίζει επίμονα το εισόδημα των νοικοκυριών, τη φτώχεια να βαθαίνει, τη οικονομική κρίση να λαμβάνει νέες, πιο σύνθετες διαστάσεις, και την αβεβαιότητα να κορυφώνεται για ένα πολύ μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.

Η οικονομική αβεβαιότητα συνοδεύτηκε και από μια παρατεταμένη πολιτική αβεβαιότητα, με το πολιτικό και εκλογικό σκηνικό στη χώρα να μην γεννά αισιοδοξία. Τα μηνύματα για το επόμενο διάστημα είναι δυσοίωνα, ειδικά ενόψει και των ευρωεκλογών του Ιουνίου 2024, με την ακροδεξιά στις ποικίλες εκφάνσεις της να δυναμώνει και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Η πίεση προς τις οικονομίες και στους πολίτες από τον πληθωρισμό, τα επιτόκια και το χρέος δεν πρόκειται να υποχωρήσει, τα οικονομικά δεδομένα θα συνεχίσουν να σταθεροποιούνται, αλλά η βάση της οικονομίας, η τσέπη των πολιτών και των επαγγελματιών, των μικρών επιχειρηματιών και της νεολαίας θα συνεχίσει να αποδυναμώνεται.

Το πρόβλημα είναι δομικό, έχει να κάνει με το ασκούμενο οικονομικό μοντέλο στην Ελλάδα, την ΕΕ και παγκοσμίως. Ένα μοντέλο που δυσκολεύει τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, που δεν βοηθά στην καταπολέμηση των ανισοτήτων, που αποκαλύπτει τη μεγάλη απόσταση μεταξύ των λίγων που συνεχίζουν να πλουτίζουν εις βάρος των πολλών που αγκομαχούν να τα βγάλουν πέρα. Βρισκόμαστε εν μέσω μιας σύγκρουσης που έχει σαφώς και διαγενεακά χαρακτηριστικά, με τις νεότερες ηλικιακές και πιο παραγωγικές για την οικονομία ομάδες να μην μπορούν να φτάσουν, ειδικά στη χώρα μας και στις λιγότερο ανεπτυγμένες οικονομίες, το βιοτικό επίπεδο προηγούμενων γενεών. Αυτή η απόσταση και η διάψευση των προσδοκιών αναπτύσσει διαλυτικές τάσεις και στο πεδίο της κοινωνικής συνοχής, στην πολιτιστική ανάπτυξη και ευρύτερα στην ανάπτυξη της κοινωνίας ως κοινότητας.

Μας περιμένει μία δύσκολη χρονιά με αυξημένη ανασφάλεια και πολλαπλούς κινδύνους που θα κάνουν τη ζωή των ανθρώπων ακόμη πιο δύσκολη. Εδώ ακριβώς βρίσκεται και η βασική αιτία της συντηρητικοποίησης των κοινωνιών και της ανόδου του ρατσισμού και της ακροδεξιάς. Όλα αυτά τα ζούμε καθημερινά, τα βλέπουμε γύρω μας και προβλέπεται να δούμε ίσως χειρότερες εκδοχές το 2024. Το ενδεχόμενο η ακροδεξιά να αναδειχτεί σε δεύτερη δύναμη του Ευρωκοινοβουλίου σε λίγους μήνες συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες επαλήθευσης, αποτελώντας και ένα μεγάλο στοίχημα για τις δημοκρατικές δυνάμεις να καταφέρουν να αποκρούσουν αυτή την απειλή. Μπορούν όμως, όταν σε μεγάλο βαθμό ένα σημαντικό τμήμα αυτών των δημοκρατικών δυνάμεων στην Ευρώπη έχει οδηγήσει με τις πολιτικές της επιλογές στην άνοδο της ακροδεξιάς; Εδώ είναι το κρίσιμο ερώτημα.