Ημέρα της Γυναίκας: Το κίνημα «παίρνει τα πάνω του» παγκοσμίως

Η 8η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Η ιστορία ξεκίνησε το 1917 στη Ρωσία όταν η Αλεξάνδρα Κολοντάι, συμμετέχοντας ενεργά στην πτώση του Τσάρου, θέλησε να αφιερώσει τη νίκη της κοινωνίας και των καταπιεσμένων από το ρωσικό καθεστώς της μοναρχίας σε όλες τις γυναίκες.

Μετά από 124 χρόνια, με την πανδημία του κορονοϊού να έχει επηρεάσει ιδιαίτερα της γυναίκες, να έχει αυξήσει τα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας και να έχει πολλαπλασιάσει τις κατηγορίες για σεξουαλική κακοποίηση και εργασιακή εκμετάλλευση, έχουν διαμορφωθεί πολλά και δυναμικά κινήματα με πρωτοβουλία γυναικών σε όλο τον κόσμο. Κινήματα που εκκινούν από τα δικαιώματα των γυναικών και απλώνονται σε επιμέρους θέματα που απασχολούν τις κοινωνίες.

Το #MeToo στο Μεξικό

Η δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό χώρα της Λατινικής Αμερικής, το Μεξικό, κλονίζεται από την αποκάλυψη μιας υπόθεσης σεξουαλικής κακοποίησης, στην οποία εμπλέκεται βουλευτής του κυβερνώντος κόμματα Morena. Τις προηγούμενες ημέρες πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις και κινητοποιήσεις για την υπόθεση, οι οποίες αναμένεται να κορυφωθούν το Σαββατοκύριακο και τις επόμενες μέρες.

Παράλληλα με αυτό το θέμα, υπάρχουν δύο ακόμη ζητήματα που έχουν δυναμώσει και μεγαλώσει το φεμινιστικό κίνημα στο Μεξικό τα τελευταία χρόνια. Το πρώτο αφορά στην αύξηση των γυναικοκτονιών, όπου κάθε 8 ώρες στη χώρα καταγράφεται μια γυναικοκτονία. Ένας αριθμός σοκαριστικός, που έχει επιδεινωθεί μέσα στην πανδημία, με χιλιάδες γυναίκες να είναι θύματα βίας και σεξουαλικής κακοποίησης.

Το δεύτερο θέμα αφορά στην ενίσχυση του κινήματος υπέρ των αμβλώσεων, με τη χώρα να συνεχίζει να διατηρεί ένα συντηρητικό και οπισθοδρομικό νομοθετικό πλαίσιο που δυσκολεύει τις αμβλώσεις, παρά τη δέσμευση του προέδρου Ομπραδόρ να το καταργήσει. Η κοινή γνώμη διχασμένη σε αυτό το ζήτημα, η Εκκλησία ανθίσταται, με το παράδειγμα της Αργεντινής ωστόσο και την πρόσφατη αναθεώρηση υπέρ του ελεύθερου δικαιώματος στην άμβλωση να δίνει ώθηση και κουράγιο στις διεκδικήσεις του κινήματος.

Η πολωνική κοινωνία είναι διχασμένη

Στις αρχές του έτους η πολωνική κυβέρνηση υιοθέτει ένα πιο αυστηρό πλαίσιο για τις αμβλώσεις, ένα από τα αυστηρότερα στην ΕΕ, που θέτει σκληρούς περιορισμούς και προϋποθέσεις στην άμβλωση.

Παρά τα περιοριστικά μέτρα λόγω της πανδημίας, πραγματοποιήθηκαν πολλές διαδηλώσεις στην πρωτεύουσα Βαρσοβία και σε άλλες πόλεις της χώρας κατά του κυβερνώντος κόμματος PiS, με το ζήτημα να απασχολεί όλο και πιο έντονα το δημόσιο διάλογο. Η καθολική Εκκλησία πιέζει την κυβέρνηση να μην αλλάξει στάση στο ζήτημα, ενώ η κοινωνία παραμένει διχασμένη, με την πλειοψηφία των πολιτών στα αστικά κέντρα να υπέρ της αναθεώρησης του νομοθετικού πλαισίου και αντίστοιχα την πλειοψηφία του πληθυσμού στις αγροτικές περιοχές να είναι αντίθετη σε οποιαδήποτε φιλελευθεροποίηση του σχετικού νόμου.

Στην Ινδία οι γυναίκες κινητοποιούν την κοινωνία

Ο ρόλος των γυναικών στο μεγάλο αγροτικό κίνημα της Ινδίας έχει αποβεί καθοριστικός μέχρι σήμερα, με το 80% των εργαζόμενων γυναικών να απασχολείται στη γεωργία.

Από τότε που ξεκίνησαν οι κινητοποιήσεις κατά του Μόντι για την κατ’ευφημισμό αγροτική μεταρρύθμιση, δεκάδες ομιλίες από γυναίκες έχει πραγματοποιηθεί στο Νέο Δελχί. «Η αγροτική μεταρρύθμιση του Μόντι δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια κλασική προσπάθεια ανεξέλεγκτης απελευθέρωσης της γεωργικής αγοράς, που πλήττει τους πολλούς και ευνοεί τους λίγους», σημειώνουν οργανώσεις γυναικών, που τονίζουν ότι η «νέα νομοθεσία δεν παρέχει καμία εγγύηση για τους αγρότες, καμία προστασία και διασφάλιση των κεκτημένων τους, καμία ασφάλεια για το μέλλον τους».

Ιαπωνία: Άνοδος 15% των αυτοκτονιών γυναικών

Μέσα στην πανδημία η Ιαπωνία καταγράφει ένα από τα χειρότερα ποσοστό αυτοκτονιών, ιδιαίτερα μεταξύ του γυναικείου πληθυσμού. Περίπου 7,000 γυναίκες αυτοκτόνησαν το 2020, με το ποσοστό να είναι αυξημένο κατά 15% σε σχέση με το 2019.

Το φαινόμενο έχει βαθιές ρίζες στην ιαπωνική κοινωνία, με πολλές μελέτες να αναφέρονται στο θέμα των αυτοκτονιών και τη χώρα να καταγράφει μία από τις χειρότερες επιδόσεις παγκοσμίως στο ζήτημα της ισότητας των φύλων, με την κατάταξη του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ να φέρνει στην Ιαπωνία στην 121η θέση μεταξύ 153ων κρατών.

Οργανώσεις γυναικών έχουν αρχίσει να κινητοποιούνται δυναμικά για αυτό το ζήτημα, θέλοντας να φωτίσουν τις συνθήκες έξαρσης των αυτοκτονιών γυναικών, τις ψυχοκοινωνικές συνθήκες, το εργασιακό περιβάλλον, το bullying και την σεξουαλική κακοποίηση. Στο πλαίσιο αυτό, έχουν προχωρήσει σχετικές πρωτοβουλίες για την αναθεώρηση των αναχρονιστικών διατάξεων της Ιαπωνίας για τους βιασμούς, με τον παρόν νομοθετικό πλαίσιο να απαιτεί από τα θύματα να αποδείξουν ότι αμύνθηκαν προκειμένου να θεωρηθεί η σεξουαλική κακοποίηση ως τέτοια και να διωχθεί ο θύτης.

Τα ζητήματα είναι πολλά, αφορούν τις γυναίκες σε παγκόσμια κλίμακα, με την Παγκόσμια Ημέρα των Γυναικών να μην αποτελεί απλά μια αφορμή για πολιτικές υποσχέσεις και hashtag, αλλά μια ακόμη ευκαιρία για να αναδειχθούν με σαφήνεια οι μεγάλες προκλήσεις και να καταφέρει η κοινωνία να πιέσει συλλογικά τους πολιτικούς δρώντες για μέτρα που θα διασφαλίζουν πραγματική δικαιοσύνη και ισότητα.