Ιστορίες χωρίς φωνή: Χαβιάρι, το ακριβοπληρωμένο αντικείμενο του πόνου

Αυτήν την εβδομάδα, ο δημοσιογράφος Πέτρος Κατσάκος γράφει στη στήλη του «Ιστορίες Χωρίς Φωνή» στην Αυγή, για το χαβιάρι, το ακριβοπληρωμένο αντικείμενο του πόνου ενός πλάσματος που δεν έχει φωνή να ουρλιάξει και να ενοχλήσει με τις κραυγές του τις συνειδήσεις όλων όσοι βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να το απολαύσουν.

Όταν λέμε πως τα πιο κακοποιημένα ζώα του πλανήτη δεν μπορούν να τρέξουν ή να ουρλιάξουν, φυσικά και αναφερόμαστε στα ζώα της θάλασσας. Τα ζώα που βουβά υπομένουν φριχτά μαρτύρια και ανείπωτους πότους, Τα ζώα που σιωπηλά αποδέχονται τα βασανιστήρια στα οποία ο άνθρωπος τα υποβάλει για να ικανοποιήσει τις μικρές γαστριμαργικές του απολαύσεις και μόνο αυτές.

Ας προσπαθήσουμε να βρεθούμε έστω και υποθετικά στην θέση ενός θηλυκού πλάσματος σε κατάσταση εγκυμοσύνης όταν αυτό πέφτει στα χέρια του ανθρώπου που χωρίς αναισθησία το υποβάλει σε καισαρική, του παίρνει τον καρπό της ζωής που έχει στα σπλάχνα του και στη συνέχεια του ράβει την κοιλιά και το αφήνει αβοήθητο να επουλώσει την πληγή του έως την επόμενη εγκυμοσύνη όταν και το μαρτύριο θα επαναληφθεί με τον ίδιο επώδυνο και βασανιστικό τρόπο.

Ας προσπαθήσουμε να βρεθούμε έστω και νοητικά στη θέση αυτού του πλάσματος που θα περάσει όλη του την ζωή υπομένοντας ξανά και ξανά το ίδιο μαρτύριο με την λύτρωση να έρχεται μόνο με τον θάνατό του. Και όλα αυτά γιατί; Για να καλυφθούν κάποιες ανθρώπινες βιοτικές ανάγκες; Για την ανθρώπινη επιβίωση; Ή για την στιγμιαία ικανοποίηση του ανθρώπινου ουρανίσκου;

Γιατί το χαβιάρι δεν είναι τίποτε άλλο παρά το ακριβοπληρωμένο αντικείμενο του πόνου ενός πλάσματος που δεν έχει φωνή να ουρλιάξει και να ενοχλήσει με τις κραυγές του τις συνειδήσεις όλων όσοι βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να το απολαύσουν δίχως την παραμικρή ενοχή. Μια έλλειψη ενοχής που οφείλεται είτε στην αδιαφορία είτε στην άγνοια μιας και όσο γνωστό είναι το χαβιάρι τόσο άγνωστες είναι οι μέθοδοι συλλογής τους.

Τα ψάρια με τα “χρυσά” αυγά

Το χαβιάρι είναι η μάζα των αυγών που βρίσκονται στις ωοθήκες ορισμένων ειδών ψαριών της οικογένειας των οξυρρυγχιδών και αποτελεί ένα από τα ακριβότερα εδέσματα, έχοντας παράλληλα καταστεί ιστορικό σύμβολο κύρους της παγκόσμιας ελίτ σε επίσημα γεύματα και δεξιώσεις γι αυτό και έχει χαρακτηριστεί ως o “μαύρος χρυσός της γεύσης” με την τιμή του να φτάνει τα 35.000 δολάρια ανά κιλό.

Υπάρχουν τρεις κύριες μέθοδοι εξαγωγής αυγών από τον θηλυκό οξύρρυγχο και παρότι μόνο μία περιλαμβάνει τη θανάτωση του ζώου και οι άλλες δύο είναι τρομακτικά και απάνθρωπα επώδυνες. Καθώς η ανεξέλεγκτη θανάτωση των ψαριών στο παρελθόν οδήγησε στην τρομακτική μείωση του ελεύθερου πληθυσμού τους στις θάλασσες και την απαγόρευση της αλίευσης, οι οξύρυγχοι υποχρεώθηκαν τα τελευταία χρόνια να ζουν φυλακισμένοι σε εκτροφεία και δεξαμενές με μοναδικό σκοπό την συνεχή παραγωγή αβγών. Όπως η καισαρική τομή σε μια γυναίκα έτσι και στον οξύρυγχο γίνεται με το μαχαίρι μια τομή στην κοιλιά του ζώου από όπου και αφαιρούνται τα αυγά. Στη συνέχεια, την ράβουν και την πετούν πίσω στις δεξαμενές όπου κρατούνται φυλακισμένες για να αναρρώσει, να παράγει περισσότερα αυγά και στη συνέχεια να “χειρουργηθεί” ξανά. Οι τομές αυτές θέτουν τα ψάρια σε κίνδυνο λόγω μολύνσεων, οι οποίες μπορεί να είναι θανατηφόρες ενώ μπορεί επίσης να βλάψουν τις ωοθήκες τους και να καταστούν άχρηστα οπότε και θανατώνονται αφού τα ψάρια αυτά είναι χρήσιμο μόνο για όσο διάστημα μπορούν να παράγουν τα πολύτιμα αβγά τους.

Η δεύτερη μέθοδος που παρουσιάζεται ως πρωτοποριακή και θεωρητικά ανώδυνη, ονομάζεται απογύμνωση κατά την διάρκεια της οποίας τα ψάρια εγχέονται με μια ορμόνη που ενεργοποιεί την επιθυμία τους να απελευθερώσουν τα αυγά. Πρόκειται για μία ανήθικη μέθοδο εκμετάλλευσης ζώων που υποβάλλονται συνεχείς χημικές επαγωγές καθ’ όλη τη διάρκεια της σύντομης ζωής τους και δίνει την δυνατότητα στους παραγωγούς να διαφημίζουν το προϊόν ως “χαβιάρι που δεν σκοτώνει” παρότι τα ψάρια που το παράγουν μπορεί να τεχνικά να μην πεθαίνουν αλλά κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι “ζουν”. Μια μέθοδος δυστοπική και αφύσικη αλλά άκρως επικερδής για τις εταιρείες παραγωγής χαβιαριού καθώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν το ίδιο ψάρι για να συλλέξουν αυγοτάραχο πολλές φορές κατά τη διάρκεια της αναμενόμενης διάρκειας ζωής τους που ενώ ελεύθερο στη φύση μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 120 χρόνια, κάτω από αυτές τις συνθήκες τα ψάρια καθίστανται άχρηστα και αντιπαραγωγικά σε ηλικία 10 ετών και όπως προαναφέραμε θανατώνονται.

Info: Σήμερα υπολογίζεται πως σε ολόκληρο τον κόσμο λειτουργούν περίπου 2.000 φάρμες παραγωγής χαβιαριού από θηλυκούς οξύρυγχους που ζουν σε αιχμαλωσία ενώ εδώ και σχεδόν 20 χρόνια έχει απαγορευθεί η αλιεία των συγκεκριμένων ψαριών όταν και βρέθηκαν στα πρόθυρα της εξαφάνισης.

*Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα ΑΥΓΗ, στις 30/9/2023