Το δημόσιο σύστημα φύλαξης παιδιών στην Φινλανδία εκθέτει την Ελλάδα!

Στη Φινλανδία, η πλειονότητα των παιδιών προσχολικής ηλικίας συμμετέχουν σε μια πλήρη ημερήσια υπηρεσία, που χρηματοδοτείται από το κράτος. Στην Ελλάδα όμως φέτος μόνο κόπηκαν 83.000 παιδιά από ΚΔΑΠ – παιδικούς σταθμούς. Αυτό σημαίνει πως σχεδόν 1 στα 3 παιδιά έμειναν εκτός.

Πρόκειται για αριθμό – ρεκόρ απόρριψης αιτήσεων. Υπενθυμίζεται ότι ο αριθμός των αιτήσεων που ήταν φέτος για 250.863 παιδιά. Πέρυσι, με την πρώτη ανακοίνωση έμεναν εκτός περίπου 65.000 παιδιά, ενώ το 2019 ήταν περίπου 17.000.

Αντιθέτως, στην Φινλανδία το κράτος πρόνοιας, και ειδικά η παροχή ημερήσιας φροντίδας αποτελεί αδιαπραγμάτευτη αρχή για όλα τα φινλανδικά κόμματα και όχι μόνο για εκείνα της Αριστεράς.

Εκεί τα παιδιά περνούν ένα μεγάλο μέρος της ημέρας, σε μια ομάδα δώδεκα αντίστοιχης ηλικίας παιδιών, την ώρα που οι γονείς της πηγαίνουν για δουλειά ή σπουδές. Μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων, το παιδί αποκτά φίλους, πηγαίνει εκδρομές στη φύση και επισκέπτεται βιβλιοθήκες.

Η λεγόμενη «ημερήσια φροντίδα» είναι ένα μέρος όπου τα παιδιά μπορούν όχι μόνο να συμμετέχουν στο παιχνίδι και να λαμβάνουν δωρεάν γεύματα , αλλά μπορούν να προετοιμαστούν για την εκπαίδευση και την συμμετοχή στην κοινωνία.

Φυσικά η Φινλανδία έχει μια μακρόχρονη ιστορία στην κρατική φροντίδα μικρών παιδιών. Το πρώτο νηπιαγωγείο στη Φινλανδία, που προοριζόταν για παιδιά εργαζομένων στα εργατικά προάστια του Ελσίνκι, ιδρύθηκε ήδη από το 1888. Τέσσερα χρόνια αργότερα ξεκίνησε η κρατική εκπαίδευση για νηπιαγωγούς. Η Φινλανδία, τότε αυτόνομο τμήμα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, ήταν η πρώτη σκανδιναβική χώρα που εισήγαγε τέτοια εκπαίδευση.

Στους δήμους επετράπη να ιδρύσουν παιδικούς σταθμούς το 1919, αλλά στην αρχή μόνο λίγοι επέλεξαν να το κάνουν. Από τη μεταπολεμική περίοδο η ημερήσια φροντίδα εξελίχθηκε σε κρίσιμη πτυχή του κράτους πρόνοιας. Η τρέχουσα μορφή του φινλανδικού συστήματος ημερήσιας φροντίδας χρονολογείται από το 1973, όταν η κυβέρνηση ψήφισε τον νόμο για την ημερήσια φροντίδα των παιδιών, υποχρεώνοντας τους δήμους να προσφέρουν επαρκή ημερήσια φροντίδα για την κάλυψη των τοπικών αναγκών.

Childcare and early education in Finland: ???????? ????

"Finland is a good place to raise kids. With so much of its GPD going towards daycare and education, you know you’ll have all the tools and resources you need." https://t.co/YfuQe7zieK#Finland #Childcare #NordicSocialism pic.twitter.com/21SfGelcE8

— Finland Explorer (@FinlandExplorer) February 10, 2021

Αυτό επεκτάθηκε, βήμα προς βήμα, στο λεγόμενο δικαίωμα στην ημερήσια φροντίδα, την απαίτηση δηλαδή να υπάρχει πάντα ένας χώρος ημερήσιας φροντίδας για κάθε παιδί που έχει ανάγκη, ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση των γονιών του — ακρογωνιαίος λίθος του φινλανδικού συστήματος.

Αυτή η διαδικασία έλαβε τη διακομματική στήριξη βουλευτών και ιδιαίτερα των γυναικών. Τα τελευταία χρόνια το δικαίωμα αυτό αμφισβητείται από τη Δεξιά. Η κριτική αφορά τους γονείς που μένουν σπίτι, ανεξάρτητα από το αν γι απαράδειγμα αναρρώνουν από προβλήματα ψυχικής υγείας.

Γι’ αυτό η κεντροδεξιά κυβέρνηση το 2018, περιόρισε αυτό το δικαίωμα αν και πολλοί δήμοι επέλεξαν να το διατηρήσουν. Η σημερινή κεντροαριστερή κυβέρνηση το έχει αποκαταστήσει έκτοτε, λαμβάνοντας υπόψη την πολλαπλότητα των καταστάσεων στις οποίες οι γονείς μπορεί να μένουν σπίτι.

Προς το παρόν, κάθε Φινλανδός γονέας, εάν το επιθυμεί, μπορεί να βάλει τα παιδιά προσχολικής ηλικίας σε ημερήσια φροντίδα. Οι δήμοι καλούνται να βρουν θέση για κάθε έναν από αυτούς. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο έργο, ειδικά αν λάβουμε υπόψη τη σημασία της διατήρησης των χώρων ημερήσιας φροντίδας κοντά στο σπίτι.

Στην πραγματικότητα, ο προτιμώμενος όρος δεν είναι «ημερήσια φροντίδα» αλλά «προσχολική εκπαίδευση» και ο νόμος για την προσχολική εκπαίδευση του 2015 παγίωσε αυτόν τον παιδαγωγικό μετασχηματισμό.

Οι γονείς που επιθυμούν να κρατήσουν τα μικρά τους στο σπίτι μπορούν πολύ εύκολα να το κάνουν, ενισχυμένοι από μια επιδότηση κατ’ οίκον φροντίδας — μερικές εκατοντάδες ευρώ από το κράτος το μήνα, που συχνά αυξάνοντα χάρη σε επιπλέον δημοτικές επιδοτήσεις. Στο παρελθόν, αυτή η επιδότηση έχει μερικές φορές επικριθεί ως μέτρο που κρατά τις γυναίκες στο σπίτι, αλλά πολλοί γονείς τη βλέπουν ως επέκταση της ελεύθερης επιλογής, επιτρέποντάς τους να έχουν μια επιλογή που λειτουργεί ανάλογα με την προσωπική τους κατάσταση.