Όταν η πανδημία του κορονοϊού εξαπλώθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη, ένα από τα θέματα που απασχόλησαν τον δημόσιο διάλογο ήταν η τηλεργασία. Στην αρχή πολλά κράτη επέβαλαν ένα μοντέλο τηλεργασίας για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού, το οποίο βαθμιαία «ξήλωνε» κεκτημένα δικαιώματα των εργαζόμενων, θολώνοντας τα όρια μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Η πορτογαλική κυβέρνηση ψήφισε πρόσφατα ένα νομοσχέδιο το οποίο αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο η τηλεργασία θα ασκείται από εδώ και πέρα. Ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα τόνισε ότι το νομοσχέδιο της κυβέρνησης «θα αλλάξει ριζικά το τοπίο στην τηλεργασία», υπογραμμίζοντας επίσης ότι θα πιέσει την Κομισιόν να ακολουθήσει ένα ανάλογο μοντέλο ώστε να ευθυγραμμιστούν και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη και να επεξεργαστούν ανάλογα νομοσχέδια.
Οι τρεις βασικές αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο
Ο νόμος της κυβέρνησης Αντόνιο Κόστα στοχεύει στην θωράκιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και στη στήριξη του λεγόμενου «work-life balance», την σχέση ισορροπίας δηλαδή που πρέπει να υπάρχει μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Πρώτον, απαγορεύει στους εργοδότες να παρακολουθούν τους εργαζόμενους στο σπίτι, απαντώντας σε ένα μείζον θέμα που είχε προκύψει με την τηλεργασία κατά τη διάρκεια κυρίως των lockdown. Πολλοί εργαζόμενοι αναγκάστηκαν να αγοράσουν κάμερες για να παρακολουθούνται από τους εργοδότες του, πράξη που σύμφωνα με τον νέο νόμο μπορεί να οδηγήσει πλέον σε δίωξη του εργοδότη, χρηματικό πρόστιμο, ακόμα και πιθανή ποινή φυλάκισης.
Δεύτερον, ο νέος νόμος επιβάλλει στους εργοδότες να καλύπτουν έξοδα που προκύπτουν από την τηλεργασία, όπως η αγορά εξοπλισμού, ώστε το κόστος αυτό να μην βαραίνει τους εργαζόμενους. Επίσης, περιλαμβάνει την κάλυψη εξόδων για μετακινήσεις εκτός σπιτιού για λόγους εργασίας, ακόμα και πρόβλεψη για κάλυψη κόστους διατροφής εν ώρα εργασίας.
Τρίτον, προβλέπονται κυρώσεις προς τους εργοδότες σε περίπτωση που καταγγελθεί από εργαζόμενο επικοινωνία, μέσω e-mail ή τηλεφώνου, εκτός του ωραρίου εργασίας.
Ο νόμος της πορτογαλικής κυβέρνησης είναι ο πρώτος σε ευρωπαϊκό επίπεδο που επιχειρεί να ρυθμίσει τέτοιας φύσης ζητήματα εργασίας, απαντώντας στις σύγχρονες προκλήσεις και τα συλλογικά αιτήματα εργαζόμενων και συνδικαλιστικών ενώσεων.
