La Primera Línea: H νεολαία οργανώνεται κατά του νεοφιλελευθερισμού στην Κολομβία

Μια οργανωμένη ομάδα διαμαρτυρίας που αυξάνει συνεχώς τα μέλη της, αυτοσχέδια όπλα και μεταλλικές ασπίδες φτιαγμένες από πάτους βαρελιών, έχει κάνει την εμφάνισή της στις μαζικές διαδηλώσεις στην πόλη Κάλι της Κολομβίας κατά του προέδρου Ντούκε. Η ομάδα απαιτεί αλλαγή εδώ και τώρα και δεν διστάζει να τα βάλει με την αστυνομία σώμα με σώμα.

Τον περασμένο Απρίλιο στην εθνική απεργία που διοργανώθηκε από συνδικαλιστές, ομάδες ιθαγενών και φοιτητές στην Κολομβία για να διαμαρτυρηθούν για τις βαθιά αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις της κολομβιανής κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων των αναθεωρήσεων της φορολογίας και της υγειονομικής κρίσης λόγω κορονοϊού, η Primera Línea έδωσε δυναμικά το παρών. Μέσα σε έξι εβδομάδες κινητοποιήσεων και διαδηλώσεων, πάνω 58 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους -εκ των οποίων οι 45 φέρεται να σκοτώθηκαν από την αστυνομία- ενώ δεκάδες άλλοι αγνοούνται. Η αναταραχή ήταν ιδιαίτερα έντονη στο Κάλι, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Κολομβίας, κι ένα από τα επίκεντρα της αντίστασης κατά των κυβερνητικών πολιτικών.

Στο πλαίσιο της απεργίας, περίπου 2.000 μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι σε όλη τη χώρα αποκλείστηκαν από φορτηγατζήδες και ομάδες ιθαγενών, διακόπτοντας τις αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων και βενζίνης στις μεγάλες πόλεις. Εικόνες από δρόμους σε όλη τη χώρα της Νότιας Αμερικής δείχνουν καπνό και συντρίμμια, καθώς και συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας.

Στο Κάλι δημιουργήθηκαν περισσότερα από 20 μπλόκα εντός της πόλης, και μαζί με αυτά προέκυψε μια πολιτοφυλακή που αντιστέκεται. Η La Primera Línea συμμετείχε και στήριξε την αυθόρμητη, λαϊκή παρέμβαση, με όπλα κατασκευασμένα από δέντρα, φανοστάτες, τούβλα, καλώδια, πλαστικά και διάφορα μεταλλικά αντικείμενα, δημιουργώντας την «πρώτη γραμμή» άμυνας απέναντι στη βίαιη καταστολή της αστυνομίας.

Η Primera Línea έχει τη δική της ατζέντα. Οι ομάδες κινούνται πίσω από τα οδοφράγματα τα οποία φυλούν νεαροί άνδρες και γυναίκες, οπλισμένοι με μαχαίρια, ρόπαλα, σφυριά, πέτρες, μάσκες αερίων και ασπίδες φτιαγμένες από μεγάλα κομμάτια μεταλλικών βαρελιών. Οι ομάδες της Primera Línea είναι έτοιμες και πρόθυμες να εμπλακούν με την αστυνομία.

Οι νέοι που συμμετέχουν στις γραμμές της και στήνουν τα οδοφράγματα προέρχονται από διαφορετικούς κόσμους. Άλλοι είναι μέλη ή πρώην μέλη αντάρτικων ομάδων, άλλοι είναι φοιτητές, άστεγοι, εργάτες και αντιφασίστες. Πολλοί από αυτούς είναι παιδιά ή εγγόνια των campesinos, των ιθαγενών ή των Αφρο-Κολομβιανών, οι οποίοι τις τελευταίες δεκαετίες εκδιώχθηκαν από τη γη τους από ένοπλες παραστρατιωτικές ομάδες που συνεργάζονται για την κυβέρνηση. Ο εκτοπισμός τους οδήγησε σε φτωχογειτονιές του Κάλι, όπου η εγκληματικότητα είναι ανεξέλεγκτη και οι κοινωνικές υπηρεσίες ανύπαρκτες.

Μετά από πάνω από ένα χρόνο αυστηρών, στρατιωτικού τύπου αποκλεισμών, οι ακραίες κοινωνικές διαιρέσεις στο Κάλι άριχσαν να αποτελούν ωρολογιακή βόμβα. Οι βανδαλισμοί ωστόσο και οι λεηλασίες που έδειξαν τα πρωτοσέλιδα φιλοκυβερνητικών ΜΜΕ δεν προκλήθηκαν από τους ειρηνικούς διαδηλωτές, ούτε από εκείνους που βρίσκονταν στις γραμμές στην La Primera Línea. «Αστυνομικοί καταγράφηκαν σε βίντεο να ξεφορτώνουν συμμορίες βανδάλων από φορτηγά και να τις αφήνουν ελεύθερες σε διάφορα σημεία της πόλης, ενώ σε άλλα βίντεο αστυνομικοί φαίνονται να βάζουν φωτιά σε ένα ξενοδοχείο, να σπάνε παράθυρα σε σπίτια και καταστήματα και να καταστρέφουν μοτοσικλέτες – όλα αυτά για να πυροδοτήσουν την κοινή γνώμη εναντίον των απεργών και να χρησιμεύσουν ως πρόσχημα για την καταστολή των διαδηλωτών» τονίζει στο rosa.gr ο Κάρλος, φωτογράφος, κι ένας από τους νεαρούς που συμμετέχουν στην Primera Linea.

«Παρόλο που μας παρουσιάζουν ως παραβάτες και βάνδαλους, κανέναν μέλος μας  δεν έχει συμμετάσχει σε λεηλασίες και οποιαδήποτε άλλη πράξη που καταστρέφει περιουσίες και στρέφεται κατά των πολιτών» προσθέτει ο Κάρλος. Οι ομάδες της Primera Linea είναι εξαιρετικά οργανωμένες και σχεδιασμένες να αντέχουν στις βίαιες επιθέσεις των ΜΑΤ, όχι να βιαιοπραγούν κατά πολιτών. Οι επιχειρήσεις τους αφορούν την οργάνωση της άμυνας, την διανομή προμηθειών, την παροχή ιατρικής βοήθειας και την επικοινωνία με άλλες ομάδες μέσα και έξω από τα social media.

Πέρα από τα αιτήματα της εθνικής επιτροπής απεργίας, η Primera Línea έχει τα δικά της αιτήματα. «Ζητάμε από την κυβέρνηση την αναστολή κάθε στρατιωτικής παρουσίας στις πόλεις, ζητάμε από την αστυνομία να ζητήσει συγγνώμη από τους συγγενείς των θυμάτων και να απομακρυνθούν από το σώμα όσο προέβησαν σε δολοφονίες και πράξεις βίας. Ζητάμε επίσης πληροφορίες για όσους έχουν εξαφανιστεί, αποζημίωση προς τις οικογένειες των θυμάτων και εφαρμογή της ειρηνευτικής διαδικασίας με την επίβλεψη διεθνών παρατηρητών, όχι συμφωνίες σαν αυτή με την FARC, που μετά άρχισαν παραστρατωτικοί να δολοφονούν πρώην μέλη της που παρέδωσαν τα όπλα. Επίσης ζητάμε οικονομική βοήθεια στις αδύναμες ομάδες, δωρεάν εκπαίδευση για όλους και δωρεάν εμβόλια κατά του κορονοϊού για όλους» σημειώνει η Βανέσα, άνεργη απόφοιτος ανθρωπολογίας, που συμμετέχει και η ίδια στην Primera Linea.

Διακόπτοντας την κανονική ροή του εμπορίου, των προμηθειών και του τρόπου ζωής του πλουσιότερου πληθυσμού της πόλης με τα οδοφράγματα, εμποδίζοντας τους δρόμους διακίνησης κοκαΐνης «που αποφέρουν τεράστια κέρδη στους εμπόρους που συνεργάζονται με κυβερνητικούς αξιωματούχους» όπως δηλώνει ο Κάρλος, η Primera Línea έφερε στο φως τις πιο άσχημες και σκοτεινές πτυχές της πολιτικής ηγεσίας της χώρας.

Η Βανέσα και ο Κάρλος δηλώνουν στο rosa.gr ότι εδώ και πολλές δεκαετίες η κατάσταση την ύπαιθρο της Κολομβίας δεν έχει αλλάξει. «Παραστρατιωτικές ομάδες δολοφονούν κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς ακτιβιστές, εξαφανίζουν χιλιάδες αθώους ανθρώπους και τους κατηγορούν ότι είναι αντάρτες, εκτοπίζουν ολόκληρες κοινότητες από τη γη τους για να ανοίξουν δρόμο για μεγαλεπήβολα έργα εταιρειών – και όλα αυτά χωρίς καμία προσοχή από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης». Ωστόσο, λόγω της ανάδειξης πράξεων αστυνομικής βίας κατά των ειρηνικών διαδηλωτών και της Primera Línea από πολλούς δημοσιογράφους και φωτογράφους ακτιβιστές στα social media, ο πρόεδρος της Κολομβίας Ιβάν Ντούκε έχει πλέον κατηγορηθεί για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από διεθνείς οργανώσεις, μεταξύ των οποίων και το Human Rights Watch.

Τα δεκάδες οδοφράγματα, τα οποία επιβίωσαν για παραπάνω από δύο ολόκληρους μήνες, διαλύθηκαν στις αρχές Ιουνίου μετά από μεγάλη επιχείρηση από την αστυνομία και τον στρατό. Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει τώρα η La Primera Línea είναι μεγαλύτερη από ποτέ, καθώς η αστυνομία, με πληροφορίες που έχει συγκεντρώσει έχει εντοπίσει μέλη της και τα καταδιώκει. «Έχουμε χάσει επικοινωνία με πολλούς συντρόφους και συντρόφισσες αυτό το διάστημα. Κάτι κακό συμβαίνει και πολλοί από εμάς ανησυχούμε. Προσέχουμε τα βήματά μας και τις κινήσεις γιατί η κατάσταση είναι επικίνδυνη. Δεν θέλουμε επίσης να θέσουμε σε κίνδυνο τη ζωή φίλων και συγγενών μας» τονίζουν η Βανέσα και ο Κάρλος.

Παρόλα αυτά αμφότεροι δηλώνουν πως δεν θα το βάλουν κάτω παρά τον εκφοβισμό και τις διώξεις και θα επιστρέψουν και πάλι στους δρόμους γιατί, όπως υπογραμμίζουν, «τα προβλήματα παραμένουν άλυτα, με την κυβέρνηση να αγνοεί τις διεκδικήσεις μας και τη λαϊκή οργή».