«Τι μου χρειάζονταν όλες αυτές οι προσπάθειες για γνώση; Πιο πολλά μου έμαθαν οι απαλές ράχες των λόφων και το χάδι της νυχτιάς στην αναστατωμένη καρδιά μου».
Της Κάλλης Παπαχρήστου
Σε αυτά τα λόγια του, ο Αλμπέρ Καμύ, περικλείει το εναγώνιο ερώτημα του για τη μοίρα του ανθρώπου, που η ευφυία του δε χρησιμεύει σε τίποτα μέσα σε ένα παράλογο σύμπαν. Ο Καμύ θεωρήθηκε από πολλούς υπαρξιστής, αλλά ο ίδιος διαχώρισε τη θέση του μ’ ένα δόγμα προσωπικό, τη φιλοσοφία του παραλόγου. Η συνειδητοποίηση του ανόητου της ζωής τον οδηγεί στη σκέψη ότι ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να ζήσει «ανέκκλητος», χωρίς να είναι υποχρεωμένος να πληρώσει τις συνέπειες των σφαλμάτων του, και ότι πρέπει να γευτεί όλες τις χαρές αυτής της γης.
Στις 7 Νοεμβρίου του 1913, γεννιέται στην Αλγερία, ο φιλόσοφος, λογοτέχνης και συγγραφέας, Αλμπέρ Καμύ, από Γάλλο πατέρα και Ισπανίδα μητέρα. Τον πατέρα του δεν πρόλαβε να τον γνωρίσει, γιατί ένα χρόνο μετά τη γέννησή του, επιστρατεύεται και σκοτώνεται στη μάχη του Μάρνη. Ο μικρός Αλμπέρ θα τον γνωρίσει μέσα από μια φωτογραφία και από την περιγραφή της αποστροφής που ένιωσε ο πατέρας του μπροστά σε μία εκτέλεση. Η οικογένεια του, ύστερα από το θάνατο του πατέρα, θα εγκατασταθεί στο Αλγέρι, όπου ο Καμύ θα ασχοληθεί με τον αθλητισμό και συγκεκριμένα το ποδόσφαιρο, όπου και θα αγωνιστεί ως τερματοφύλακας στην ομάδα του σχολείου του.
Φοιτητής πλέον στο Πανεπιστήμιο, συνέχισε ως μέλος της ποδοσφαιρικής ομάδας «Ρασίνγκ», και αργότερα δέχτηκε πρόταση από δύο επαγγελματικές ομάδες, τις οποίες όμως αρνήθηκε.
Στο Πανεπιστήμιο διδάσκεται τον Νίτσε, από τον καθηγητή του, Ζαν Γκρενιέ, και σιγά-σιγά ξεκινάει να γράφει και να δημοσιεύει κείμενά στο περιοδικό Sud. Παίρνει το πτυχίο των ανωτάτων σπουδών φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής, αλλά λόγω της φυματίωσης που παρουσιάζει το 1930, δεν κατορθώνει να περάσει το διαγωνισμό πιστοποίησης, που θα του επέτρεπε να διδάξει. Λόγω των προβλημάτων με την υγεία του, αποφασίζει να φύγει από το οικογενειακό σπίτι και να ζήσει μόνος του. Για να τα βγάλει πέρα οικονομικά, παραδίδει ιδιαίτερα μαθήματα.
Το 1935, σε ηλικία 22 χρονών, προσχωρεί στο κομμουνιστικό κόμμα, αλλά δύο χρόνια αργότερα, το 1937, τον αποβάλλουν με την κατηγορία ότι είναι τροτσκικός. Την ίδια χρονιά (1937), ιδρύει το «Θέατρο της Εργασίας», το οποίο αργότερα μετονομάζει σε «Θέατρο της Ομάδας» και διασκευάζει τον «Καιρό της Καταφρόνιας» του Μαλρώ, τον «Προμηθέα» του Αισχύλου και τους «Αδελφούς Καραμαζώφ» του Ντοστογιέφσκι.
Παράλληλα, εργάζεται στην εφημερίδα «Λαϊκό Μέτωπο» του Πασκάλ Πια. Η έρευνα που κάνει με τίτλο «Μιζέρια της Καμπυλίας», προκαλεί έντονες αντιδράσεις, με αποτέλεσμα το 1940 η κυβέρνηση της Αλγερίας να απαγορεύσει την κυκλοφορία της εφημερίδας και να φροντίσει να μη ξαναβρεί δουλειά ο Καμύ.
Την ίδια χρονιά, επιδιώκει να καταταγεί στο στρατό, αλλά παίρνει αναβολή λόγω υγείας.
Αποφασίζει να εγκατασταθεί στο Παρίσι και βρίσκει δουλειά ως γραμματέας σύνταξης στην εφημερίδα «Paris-Soir». Το 1943 αναλαμβάνει τη διεύθυνση του εκδοτικού οίκου «Gallimard» και τη διεύθυνση της εφημερίδας «Μάχη», στην οποία γράφουν οι σημαντικότεροι Γάλλοι αριστεροί διανοούμενοι. Εγκαταλείπει τη θέση του διευθυντή στην εφημερίδα, το 1947, μετά από διαφωνία με τη συντακτική ομάδα.
Ο Αλμπέρ Καμύ υπήρξε στενός φίλος με τον Ζαν Πωλ Σαρτρ. Όμως το 1951, έμελλε να είναι η χρονιά της ρήξης στη σχέση τους. Εκείνη την περίοδο, ο Καμύ εκδίδει το δοκίμιο «Ο Επαναστατημένος Άνθρωπος», και δέχεται έντονη επιθετική κριτική από το περιοδικό «Μοντέρνοι Καιροί», διευθυντής του οποίου είναι ο Σαρτρ. Ο Καμύ, νιώθοντας προδομένος, δηλώνει: «Δε δέχομαι μαθήματα ηθικής στάσης από ανθρώπους που το μόνο που διακινδυνεύουν κόντρα στην παλίρροια της ιστορίας είναι η πολυθρόνα τους».
Αποτραβιέται σταδιακά από τους Παρισινούς κύκλους και ξεκινάει τα ταξίδια. Μάλιστα, την Ελλάδα την επισκέφτηκε δύο φορές, το 1955 και το 1958.
Η αεικίνητη κορμοστασιά του, τα πράσινα μάτια του, και το -μόνιμα- κρεμασμένο τσιγάρο από τα χείλη του, τον έκαναν ιδιαίτερα γοητευτικό στα μάτια των γυναικών. Ο ίδιος υπήρξε αθεράπευτα γυναικάς. Η πρώτη του σύζυγος ήταν η Σιμόν Ιέ και η δεύτερη η πιανίστρια Φρανσίν Φορ, με την οποία απέκτησε δίδυμα. Διατηρούσε όμως, παράλληλα, δεσμό, για 16 ολόκληρα χρόνια, με τη διάσημη Ισπανίδα ηθοποιό, Μαρία Κασάρες.
Το 1957 η Σουηδική Ακαδημία απονέμει στον Αλμπέρ Καμύ το Νόμπελ Λογοτεχνίας, για το σύνολο του έργου του. Την ίδια χρονιά, ανάμεσα στους υποψήφιους για το βραβείο, ήταν ο Νίκος Καζαντζάκης, καθώς και οι Αντρέ Μαλρώ και Ζαν Πωλ Σαρτρ. Τα μέλη της Σουηδικής Ακαδημίας θεωρούσαν ότι για τον Σαρτρ έπρεπε να περιμένουν για να έχουν μια ολοκληρωμένη άποψη για το έργο του και για τον Μαλρώ οι γνώμες ήταν διχασμένες. Έτσι, κατέληξαν στον Αλγερινής καταγωγής Γάλλο φιλόσοφο και συγγραφέα, Αλμπέρ Καμύ.
Ο ίδιος, στην ομιλία του κατά την τελετή παραλαβής του βραβείου, μεταξύ άλλων δήλωνε:
«Όσο για μένα, πρέπει για μια ακόμη φορά να πω ότι δεν είμαι τίποτε απ’ όλα αυτά. Δε μπόρεσα ποτέ να παραιτηθώ από το φως, την ευτυχία της ύπαρξης, της ελευθερίας με την οποία μεγάλωσα. Αλλά, αν αυτή η νοσταλγία εξηγεί πολλές από τις πλάνες και τα λάθη μου, με βοήθησε αναμφισβήτητα να καταλάβω καλύτερα τη δουλειά μου, με βοηθά ακόμη να κρατιέμαι τυφλά στο πλάι όλων αυτών των σιωπηλών ανθρώπων που καταφέρνουν να επιβιώνουν μέσα στη δύσκολη ζωή, που άλλοι τους έχουν επιβάλει, μόνο με την ανάμνηση ή την επιστροφή σε σύντομες, ελεύθερες, ευτυχισμένες στιγμές».
«Δεν υπάρχει τίποτα πιο σκανδαλώδες από το θάνατο ενός παιδιού, και τίποτα πιο παράλογο από το θάνατο σε τροχαίο δυστύχημα», είχε πει ο Καμύ, και ο θάνατος έμελλε να έρθει έτσι, παράλογα.
Είναι 4 Ιανουαρίου του 1960. Ο Καμύ επιστρέφει στο Παρίσι από το Λουρμαρέν της Προβηγκίας, όπου είχε περάσει τις χειμερινές του διακοπές. Είχε αγοράσει εκεί ένα σπίτι και το επισκεπτόταν κατά διαστήματα με την οικογένειά του. Το αυτοκίνητο οδηγεί ο εκδότης και φίλος του, Μισέλ Γκαλιμάρ. Μαζί τους, ταξιδεύουν η γυναίκα και η κόρη του. Το χιόνι που είχε μετατραπεί σε πάγο κάνει το δρόμο επικίνδυνο, με αποτέλεσμα ο οδηγός να χάσει τον έλεγχο και να προσκρούσει σε πλάτανο.
Ο απεγκλωβισμός των επιβατών κρατάει ώρες και ο Γκαλιμάρ ανασύρεται ζωντανός, αλλά σοβαρά τραυματισμένος, με αποτέλεσμα να αφήσει την τελευταία του πνοή, λίγες μέρες αργότερα. Η γυναίκα του και η κόρη του γλυτώνουν με μικρά τραύματα. Για τον Καμύ ο θάνατος είναι ακαριαίος. Στην τσέπη του σακακιού του η αστυνομία βρίσκει το εισιτήριο του τρένου, με το οποίο σκόπευε να επιστρέψει, πριν του γίνει η πρόταση από τον Γκαλιμάρ, να ταξιδέψουν παρέα με το αυτοκίνητο. Επίσης, βρίσκουν και 144 σελίδες από το ημιτελές χειρόγραφο του μυθιστορήματος «Ο Πρώτος Άνθρωπος».
Σύμφωνα με το συγγραφέα Ρενέ Ετιάμπλ, «αυτό το αυτοκίνητο είναι τάφος», θεωρώντας ότι υπήρχαν κατασκευαστικά ελαττώματα.
Ο θάνατος του Αλμπέρ Καμύ, (σαν σήμερα στις 4 Ιανουαρίου του 1960), σε ηλικία μόλις 46 χρονών, συγκλονίζει τη Γαλλία. Πολλά χρόνια αργότερα, η ιταλική εφημερίδα «Corriere della Sera», υποστήριξε πως ο θάνατος του ήταν οργανωμένος από την KGB, ως απάντηση στην κριτική που είχε ασκήσει ο Καμύ στη Σοβιετική Ένωση σε άρθρο του το 1957, στο οποίο κατηγορούσε τον υπουργό Εξωτερικών της ΕΣΣΔ για τα γεγονότα στην Ουγγαρία το 1956.
