Κωστής Καρπόζηλος στη Rosa: «Η Αριστερά οφείλει να συγκρουστεί με τις πολιτικές του φόβου στις οποίες επενδύει η Δεξιά»

Κωστής Καρπόζηλος. Διανοητής, public intellectual, συγγραφέας, πολιτικά σκεπτόμενος, με συνεπή προσφορά στην έρευνα, επικεφαλής των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) επί σειρά ετών, ένα πρόσωπο που χαίρεσαι να συνομιλείς μαζί του. Ένα πρόσωπο από τον οποίο μαθαίνεις και εμβαθύνεις σε ζητήματα κοινωνικής ιστορίας.

Ο Κωστής διεκδικεί τη ψήφο των εκλογέων, σε μια σκληρή εκλογική αναμέτρηση που, όπως γράφουμε τις τελευταίες μέρες από αυτό το βήμα, οφείλει να γίνει περισσότερο πολιτική και ιδεολογική στην ουσία της, στην αντιπαράθεση και στα διακυβεύματα που θέτει και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη. Κι αυτό είναι πρωτίστως ευθύνη των προσώπων που κατεβαίνουν στην εκλογική μάχη.

Ακολουθεί η συνέντευξη.

Για ποιο λόγο εκτιμάτε ότι οι πολιτικές συνοχής της ΕΕ δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα και βλέπουμε τις ανισότητες να βαθαίνουν; 

Νομίζω ότι η αφετηρία βρίσκεται στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικότερα στην εγκατάλειψη του στόχου της σύγκλισης και άμβλυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων. Αυτό εκφράζεται και στην όξυνση του χάσματος που ζήσαμε μεταξύ Βορρά και Νότου, αλλά και στην αναγόρευση της απόκλισης ως κάτι το φυσιολογικό εντός του κάθε εθνικού σχηματισμού ξεχωριστά. Δείτε την κυρίαρχη ρητορική στην Ευρωπαϊκή Ένωση: η κοινωνική ανισότητα ως πρόβλημα έχει περιθωριακή θέση, ενώ αυτή τη στιγμή επικρατεί η λογική των υπέρογκων στρατιωτικών εξοπλισμών και του «επανεξοπλισμού» έναντι κάθε λογής «εχθρών». Η Ευρωπαϊκή Ένωση όμως δεν κινδυνεύει από κάποιον εξωτερικό εχθρό. Υπονομεύεται από την ένταση της ανισότητας, την αδιαφορία της γραφειοκρατικής ελίτ για αυτήν και την μετατροπή της ίδιας της Ένωσης σε κάτι που δεν αφορά τις ζωές των πολιτών.

Ποιο θα ήταν το πρώτο μέτρο που θα μπορούσε να δώσει λύση στη στεγαστική κρίση; 

Αποφασιστική ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Όχι μόνο για τα άμεσα αποτελέσματα, αλλά και για το σήμα που θα εξέπεμπε: ότι η πολιτεία επεμβαίνει στην ελεύθερη αγορά προς όφελος των πολιτών. Φυσικά, κανένα μεμονωμένο μέτρο δεν αρκεί από μόνο του. Αλλά σκεφτείτε μια πολιτική κατάργησης της golden visa, επένδυσης στην αξιοποίηση και αναβάθμιση κλειστών κατοικιών, δημιουργίας όρων κοινωνικής κατοικίας και επιβολής πλαφόν στα ενοίκια σε συγκεκριμένες περιοχές. Αυτό θα οδηγούσε στο τέλος της φούσκας των ακινήτων. Προϋποθέτει όμως σύγκρουση με την ασυδοσία της ελεύθερης αγοράς.

Σύμφωνα με στοιχεία του ευρωβαρόμετρου και της Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας (ΕΚΕ), η ελληνική κοινωνία ασκεί διαχρονικά μια από τις πιο σφοδρές κριτικές απέναντι στη μετανάστευση. Γιατί εκτιμάτε ότι συμβαίνει αυτό; 

Κάθε κοινωνία που φοβάται, που νιώθει ότι η πρόσβασή της σε υπηρεσίες δεν είναι δεδομένη, που βλέπει τους μισθούς καθηλωμένους λογικό είναι να φοβάται την αλλαγή και τους μετασχηματισμούς που φέρνει η μετανάστευση. Η Αριστερά οφείλει να συγκρουστεί με τις πολιτικές του φόβου, στις οποίες επενδύει η Δεξιά. Και αυτό από τη μία συνεπάγεται μέτρα κοινωνικής ενδυνάμωσης και αυτοπεποίθησης και από την άλλη, υποστήριξη των πολιτικών της μετανάστευσης που είναι η απάντηση σε πολλαπλά ερωτήματα που μας απασχολούν. Αν τα νοσοκομεία μας εξασφάλιζαν στους πολίτες αυτό που θα έπρεπε -το λέω σχηματικά- τότε λιγότεροι θα έβλεπαν τον «ξένο» ως μια απειλή.

Είστε ικανοποιημένος από τις ασκούμενες πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης; Αν όχι, για ποιο λόγο; 

Η απάντηση είναι το γεγονός ότι ζω στην Αθήνα που σήμερα -2 Ιουνίου- είναι μια αφόρητη πόλη από τη ζέστη. Ας μην γελιόμαστε. Η καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης δεν είναι προτεραιότητα της ευρωπαϊκής Δεξιάς. Και αυτό έχει επιπτώσεις στη ζωή μας και στην ποιότητά της. Θέλουμε μια άλλη πολιτική. Η οποία θα έχει σαφείς στόχους και περιλαμβάνει αποφασιστικές συγκρούσεις με αδράνειες και την ίδια τη λογική του κέρδους που μας εγκλωβίζει στην ανακύκλωση του προβλήματος. Δείτε το παράδειγμα του Ταμείου Ανάκαμψης. Κανείς πια δεν πιστεύει ότι θα φέρει στη χώρα μας ένα διαφορετικό αναπτυξιακό μοντέλο ή παρεμβάσεις στην κατεύθυνση της οχύρωσης της χώρας έναντι των φυσικών καταστροφών. Και αυτή η εθνική διάσταση διαπλέκεται με την άρνηση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος να γίνει η κοινωνική, η δίκαιη, κλιματική μετάβαση κεντρική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ποιος είναι ο βασικός τομέας με τον οποίο θα ασχοληθείτε σε περίπτωση εκλογής σας στο Ευρωκοινοβούλιο; 

Θεωρώ ότι οι άνθρωποι εκπροσωπούν -πολιτικά- αυτό που είναι οι ίδιοι. Είμαι 45 ετών και ανήκω στη γενιά εκείνων που βίωσαν την κρίση στα πιο παραγωγικά τους χρόνια και σήμερα εργάζονται συχνά σε επισφαλείς θέσεις εργασίας, με μπλοκάκια, εξαρτημένες σχέσεις και ευρύτερα με την επίγνωση ότι η δουλειά τους -όσο πολύωρη και αν είναι- δεν μεταφράζεται σε μια ριζική αλλαγή των υλικών όρων της διαβίωσής τους. Κατά συνέπεια, αυτό που με νοιάζει είναι η προώθηση πολιτικών για τον κόσμο της νέας εργασίας: από τους ντελιβεράδες σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες μέχρι εκείνους που δουλεύουν για μια εταιρεία που βρίσκεται αλλού από το σπίτι τους. Και πιστεύω ότι έχουμε τη δυνατότητα ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου που θα έχει εμάς στο επίκεντρο: τους ανθρώπους που παράγουμε τον συλλογικό πλούτο των σύγχρονων κοινωνιών.