Όταν ολόκληρη η Ευρώπη παραμιλούσε με τον Άγιαξ

Ήταν 14 Σεπτεμβρίου 1994 και ο Άγιαξ αντιμετώπιζε την Μίλαν. Κάτω από έναν βαρύ ολλανδικό ουρανό, ένα ταλαιπωρημένο γήπεδο στο κέντρο της πόλης του Άμστερνταμ, φιλοξένησε το ποδόσφαιρο του 21ου αιώνα σε ένα περιβάλλον του 20ου αιώνα. Το Champions League βρισκόταν στα σπάργανα μιας αναδιαμόρφωσης, το λογότυπο, ο ύμνος και η έντονη πλέον αίσθηση της εταιρικής μεγαλοπρέπειας και των εθιμοτυπικών διαδικασιών ήταν εκεί, στην κερκίδα υπήρχε αναμονή, με το παρελθόν, παρόν και μέλλον να φαίνονται ότι συνδυάζονται με μια αρμονία.

Σε έναν βροχερό και λασπωμένο γήπεδο, οι δύο ομάδες συγκρούονται. Η νεανική καλλιτεχνία και πυγμή των Ολλανδών αντιμετώπισε τους αναγνωρισμένους θρύλους του αθλήματος. Στη μια πλευρά του πάγκου, ο 48χρονος Φάμπιο Καπέλο, στην άλλη ο 43χρονος Λούις φαν Χάαλ, και οι δύο στα καλύτερά τους. Εκείνη η αναμέτρηση της φάσης των ομίλων έμελλε να χαράξει το δρόμο για μια «χρυσή» διετία, τη ονειρική διετία για τον Αίαντα, με την πρώτη χρονιά να ολοκληρώνεται με την κατάκτηση του Champions League και τη δεύτερη με τη συμμετοχή στον τελικό της διοργάνωσης με αντίπαλο τη Γιουβέντους. Αν ο πρώτος γύρος των ομίλων του Champions League ήταν υπόθεση μόνο των παραδοσιακά μεγάλων ομάδων, για τον πρωτοπόρο φαν Χάαλ η στόχευση ήταν διαφορετική.

Ο Άγιαξ στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ήταν η επιτομή ενός τολμηρού, επιθετικού 3-5-2, ή 3-4-3. Συνεχώς σε εναλλαγή, όπως όλες οι μορφές τέχνης άλλωστε, η τακτική προσέγγιση του παιχνιδιού ήταν ανοιχτή σε ερμηνείες. Ο φαν Χάαλ είχε χτίσει μια ομάδα με περίσσιο ταλέντο και πραγματικά ατσάλινη αυτοπεποίθηση, τολμηρή, που δεν φοβόταν κανένα αντίπαλο, αντίθετα τον καταβρόχθιζε στο χορτάρι. Συνδυάζοντας μετρονομικά τη νιότη με την εμπειρία και την τακτική πειθαρχία με τη ρευστότητα, ο Άγιαξ του φαν Χάαλ ήταν η τέλεια καταιγίδα. Οι τρεις μπακ, Ντάνι Μπλιντ, Φρανκ ντε Μπουρ και Μάικλ Ράιζιγκερ, πρόσφεραν αμυντικό ατσάλι και ήταν ικανότατοι και στις μεταβιβάσεις και στο ψηλό παιχνίδι, αλλά και επιθετικά όταν χρειαζόταν. Γέμιζαν τον χώρο ως κεντρικοί αμυντικοί και τροφοδοτούσαν με ασφάλεια τη μεσαία γραμμή.

Η ευφυής ευελιξία του πολύπειρου Φρανκ Ράικαρντ ήταν κρίσιμη για τη συνοχή στη μεσαία γραμμή. Έχοντας επιστρέψει από την Μίλαν, κουβαλούσε εμπειρία και παραστάσεις, βλέποντας μπροστά από τη φάση, «διαβάζοντας» το παιχνίδι. Στα άκρα, το σύστημα του Ολλανδού τεχνικού έδινε πλάτος στο σύνολο, με την ταχύτητα των Μαρκ Όφερμαρς και Φίνιντι Τζωρτζνα να προκαλεί ταραχή στις αντίπαλες εστίες. Έχοντας ως τροφοδότες και οργανωτές τους Έντγκαρ Ντάβιτς και Ρόναλντ ντε Μπουρ, που συνέθεταν μια υπέροχη τρίαδα με τον Ράικαρντ, η ομάδα διάθετε συνοχή και σταθερότητα. Μπροστά, ο Γιάρι Λίτμανεν και ο 18χρονος Πάτρικ Κλάιφερτ προσέφεραν στο χορτάρι, στην κερκίδα και σε όλους εμάς που τους θαυμάζαμε από τον τηλεόραση, όσα θα μπορούσε να λαχταρά καθένας που αγαπά το ποδόσφαιρο. Ο μέσος όρος ηλικίας της ομάδας, τα 23 έτη, μία εκ των νεότερων ομάδων στη διοργάνωση.

Υπήρξαν σύλλογοι που έχουν κερδίσει τα αντίστοιχα πρωταθλήματά τους χωρίς να χάσουν αγώνα, όπως η Άρσεναλ τη σεζόν 2003-04 και η Γιουβέντους τη σεζόν 2011-12. Υπήρξαν επίσης σύλλογοι που έχουν κερδίσει το Champions League χωρίς να χάσουν αγώνα, όπως η Μπαρτσελόνα του 2005-06 και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ το 2007-08. Ωστόσο, κανένας σύλλογος δεν κατάφερε να αγγίξει και να προσπεράσει το απίστευτο κατόρθωμα του Άγιαξ να κερδίσει τόσο τον τίτλο του πρωταθλήματος, όσο και το Champions League, χωρίς να χάσει ούτε έναν αγώνα.

Ο τίτλος της Eredivisie το 1993-94 έδωσε ώθηση και αυτοπεποίθηση στην ομάδα για να κάνει μια σοβαρή επένδυση στην επίθεση. Έγιναν προσπάθειες για να αποκτηθεί ο Ρονάλντο – το μετέπειτα «Φαινόμενο»- από την Κρουζέιρο, αλλά θα ερχόταν η ολλανδική πολυεθνική Philips, βασικός χορηγός της PSV, που χρησιμοποίησε την επιρροή της στην αγορά της Βραζιλίας για να διασφαλίσει την απόκτηση του Βραζιλιάνου και να τον κατευθυνθεί στο Αϊντχόφεν και όχι στο Άμστερνταμ. Η PSVυπέγραψε επίσης τον Βέλγο Λουκ Νίλις από την Άντερλεχτ για να σχηματίσει μια τρομερή γραμμή κρούσης: Ο Ρονάλντο θα σκόραρε 30 γκολ στο πρωτάθλημα στην πρώτη του σεζόν στην Ευρώπη, ενώ ο Νίλις θα έβρισκε δίχτυα 12 φορές. Ωστόσο, η PSV δεν κέρδισε τον τίτλο, με τον φαν Χάαλ να εστιάζει στις επιθετικές επιλογές που είχε στη διάθεσή του, όπως ο Λιτμάνεν, ο Κανού και ο Φίνιντι Τζορτζ.

Ευτυχώς για τον Άγιαξ, οι απόφοιτοι της ακαδημίας De Toekomst, όπως οι  Κλάρενς Ζέεντορφ, Ντάβιτς, Έντουιν φαν ντερ Σαρ και Όφερμαρς είχαν ήδη αρχίσει να αφήνουν το στίγμα τους σε επαγγελματικό επίπεδο. Επιπλέον, ο φαν Χάαλ δεν δίστασε να φέρει από την ακαδημία και τον νεαρό Κλάιφερτ και να τον βάλει κατευθείαν στην ομάδα – και δεν το μετάνιωσε ποτέ. Ο Κλάιφερτ, στα 18 του χρόνια τότε, άρπαξε αμέσως την ευκαιρία, σημείωσε 18 γκολ σε 25 αγώνες, καθώς ο Άγιαξ υπερασπίστηκε άνετα τον τίτλο του στην Eredivisie. Συνολικά 27 νίκες σε 34 αγώνες και 61 πόντους –τότε οι ομάδες έπαιρναν δύο και όχι τρεις βαθμούς για τη νίκη– και τα απίστευτο ρεκόρ των 106 γκολ (3,12 μ.ο ανά αγώνα), που έδωσαν στην ομάδα του Άμστερνταμ το 25ο τρόπαιο πρωταθλήματος.

Οι νίκες εναντίον της Μίλαν και της Μπάγερν στην πορεία προς τον τελικό της Βιέννης λειτούργησαν ως η καταλληλότερη διαφήμιση για τη μεταμόρφωση του Άγιαξ υπό τον φαν Χάαλ. Τα αποτελέσματα, σε συνδυασμό με τη συνέπεια όσον αφορά τις επιδόσεις στον αγωνιστικό χώρο, έδωσαν χώρο για αισιοδοξία και όνειρα στην ολλανδική πρωτεύουσα. Για τον Άγιαξ, ήταν ο πρώτος τελικός στο Κύπελλο Πρωταθλητριών και το Champions League από το 1973. «Η Μίλαν παίζει όπως ο Άγιαξ», δήλωσε πριν το παιχνίδι ο φαν Χάαλ, προσθέτοντας εμφατικά ότι «θα φανεί στο χορτάρι όμως ποιος υπηρετεί καλύτερα το σύστημα και την τακτική».

Παρά την εντυπωσιακή σεζόν του Άγιαξ, η Μίλαν θεωρήθηκε ως το φαβορί για την κατάκτηση του τροπαίου. Οι Ιταλοί είχαν αστέρες στις τάξεις τους, ο Άγιαξ ήταν μια συγκροτημένη μεν ομάδα, χωρίς ιδιαίτερη εμπειρία πλην των Ράιχαρντ και Μπλιντ, με πολύ νέους παίκτες, με 13 από τους 18 μάλιστα να είναι Ολλανδοί. Ο τελικός στο Στάδιο «Ερνστ Χάπελ» ήταν μια πολύ αμφιλεγόμενη υπόθεση. Το ματς δεν προσφέρετε ιδιαίτερες συγκινήσεις, όμως στο 70ο λεπτό ο φαν Χάαλ έκανε μια κίνηση που αποδείχθηκε λυτρωτική. Αντικατέστησε τον πρώτο σκόρερ της ομάδας στη διοργάνωση, τον Λίτμανεν, με τον Κλάιφερτ. Μόλις 15 λεπτά αργότερα, ο νεαρός επιθετικός δικαίωσε την απόφαση του μάνατζέρ του, και μια περίτεχνη ενέργεια σκόραρε, με τον τερματοφύλακα τον «ροσονέρι», Σεμπαστιάνο Ρόσι, να βλέπει την μπάλα να κυλά βασανιστικά στην αριστερή γωνία της εστίας του. Σε ηλικία 18 ετών και 327 ημερών, ο Κλάιφερτ είχε γίνει ο νεότερος παίκτης που σκόραρε σε τελικό Champions League. Στο σφύριγμα της λήξης, όλη η ομάδα έγινε ένα κουβάρι, έχοντας πετύχει κάτι που στην αρχή της σεζόν φάνταζε σενάριο επιστημονικής φαντασίας.

Ακούστε το νέο επεισόδιο του podcast «Πελότα Λίμπρε»:

Μπορείτε να βρείτε και να κάνετε subscribe το Πελότα Λίμπρε, το Podcast με τον Ντιεγκίτο στο Spotify και στα Apple Podcasts.